Obowiązek opracowania dokumentu wynika z art. 28 aa ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.) zwanej dalej ustawą o samorządzie gminnym.

Raport obejmuje podsumowanie działalności wójta w roku poprzednim, w szczególności realizację polityk, programów i strategii, a także uchwał rady gminy[1]. Rada gminy rozpatruje raport podczas sesji, na której podejmowana jest uchwała rady gminy w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi. Rada gminy, po przeprowadzeniu debaty, podejmuje uchwałę o udzieleniu wotum zaufania wójtowi lub nieudzieleniu wotum zaufania wójtowi.

Szczegółowy zakres raportu został zdefiniowany Uchwałą Rady Gminy Hajnówka nr VII/51/19 z dnia 29 marca 2019 r. w sprawie określenia szczegółowych wymogów raportu o stanie gminy.

Względem poruszanych w projekcie zagadnień, tam gdzie było to możliwe, opierano się na aktualnych danych znajdujących się w dyspozycji Urzędu Gminy Hajnówka oraz ogólnodostępnego zasobu Banku Danych Lokalnych i Głównego Urzędu Statystycznego. Z racji na proces agregacji danych, na dzień sporządzenia niniejszego opracowania bazy danych prowadzone przez GUS dysponowały zasobem za lata 2018 i 2019 – i takie też dane zostały przedstawione w części dotyczącej charakterystyki ogólnej Gminy Hajnówka. Dane kluczowe z punktu widzenia przedmiotowości niniejszego raportu przedstawiają stan za 2021 r. Źródłem danych są informacje zawarte w sprawozdawczości prowadzonej przez tutejszy urząd.

W niniejszym opracowaniu wykorzystano następujące źródła danych: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – Biuro Powiatowe w Hajnówce, Powiatowy Urząd Pracy w Hajnówce, Krajowy Rejestr Sądowy, Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny (Powszechny Spis Rolny 2010 r. i 2020 r.), dane własne Urzędu Gminy Hajnówka.

2. Ogólna charakterystyka gminy

Gmina Hajnówka położona jest na Nizinie Podlaskiej, w południowo-wschodniej części województwa podlaskiego, na zachodnim krańcu Puszczy Białowieskiej. Gmina Hajnówka należy do powiatu hajnowskiego. Graniczy od północnego zachodu i od północy z Gminą Narew, od zachodu z Gminą Czyże, w części południowowschodniej z Gminą Dubicze Cerkiewne, dalej od południa granica gminy pokrywa się z granicą państwa Rzeczpospolitej Polski z Republiką Białoruś, od wschodu z Gminą Białowieża, a od północnego wschodu z Gminą Narewka. Gmina Hajnówka okala miasto Hajnówka, stanowiące oddzielną jednostkę administracyjną - Gminę Miejską, w którym znajduje się siedziba Urzędu Gminy Hajnówka. Gmina Hajnówka ma powierzchnię 293 km², w tym 38 % stanowią użytki rolne, 56,5% użytki leśne oraz 5,5% inne. Gmina stanowi 18,05 % powierzchni powiatu.

W Gminie Hajnówka znajduje się 25 sołectw, do których należy 30 miejscowości.

2.1. Demografia

Czynnikiem w wysokim stopniu warunkującym rozwój społeczno–gospodarczy gminy jest całokształt procesów dotyczących populacji zamieszkującej jej obszar. Poniżej przedstawiono w układzie tabelarycznym liczbę mieszkańców wg stanu na 31 XII 2021 r. i 31 XII 2022 r. w podziale na miejscowości.

Tabela 1. Liczba mieszkańców (stałych i czasowych) miejscowości Gminy Hajnówka wg stanu na 31 XII 2021 i 31 XII 2022 r. w podziale na miejscowości.

	2021		2022
Miejscowość	Stali	Czasowi	Stali	Czasowi
Bielszczyzna	44	-	44	-
Borek	38	-	34	-
Borysówka	104	-	100	-
Budy Leśne	3	-	3	-
Chytra	81	-	78	-
Czerlonka Leśna	24	-	23	-
Czyżyki	79	-	80	-
Dubicze Osoczne	88	-	86	-
Dubiny	769	5	761	4
Dubińska Ferma	5	2	5	-
Golakowa Szyja	4	1	3	1
Kotówka	56	1	50	1
Lipiny	335	7	350	4
Łozice	19	1	18	2
Mochnate	178	1	175	2
Nowoberezowo	238	4	238	3
Nowokornino	154	2	146	-
Nowosady	253	1	252	3
Olchowa Kładka	26	-	26	-
Orzeszkowo	347	1	343	-
Pasieczniki Duże	98	3	95	2
Postołowo	77	1	73	-
Progale	26	-	29	-
Przechody	16	-	18	-
Puciska	55	5	54	1
Rzepiska	69	-	68	-
Sacharewo	9	-	9	-
Sawiny Gród	44	2	41	2
Skryplewo	16	-	18	1
Smolany Sadek	25	-	24	-
Sorocza Nóżka	37	-	36	-
Stare Berezowo	254	-	250	1
Topiło	22	-	22	-
Trywieża	94	2	91	-
Wasilkowo	37	-	37	-
Wygoda	31	-	31	-
Zwodzieckie	33	-	33	-
RAZEM	3788	39	3744	27
RAZEM W ROKU	3827		3771

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

2.2. Obszar społeczno-gospodarczy – oświata, aktywność obywatelska, ochrona zdrowia, gospodarka

Współpracę z organizacjami pozarządowymi w 2022 r. regulował Roczny program współpracy gminy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na 2022 stanowiący załącznik do Uchwały nr XXVI/206/21 Rady Gminy Hajnówka z dnia 29 października 2021 r. W 2022 r. otwarty konkurs ofert na realizację zadań własnych gminy Hajnówka w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego został ogłoszony Zarządzeniem nr 460/2022 Wójta Gminy Hajnówka z dnia 16 sierpnia 2022 r. W wyniku ogłoszonego konkursu nie wpłynęła żadna oferta na realizację tego zadania.
Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne w rejestrze stowarzyszeń prowadzonym przy Starostwie Powiatowym w Hajnówce zarejestrowanych jest 6 stowarzyszeń oraz 1 fundacja posiadająca siedzibę na terenie Gminy Hajnówka.
stanu na 31.XII.2021 r., na terenie gminy Hajnówka zarejestrowanych w ARiMR było 9 Kół Gospodyń Wiejskich (w myśl ustawy o kołach gospodyń wiejskich z dnia 9 listopada 2018 r.; t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2256, z 2023 r. poz. 412)[2]. Działało również 1 KGW na podstawie ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników z dnia 8 października 1982 r.
W zakresie ochrony zdrowia mieszkańcy Gminy Hajnówka korzystają z infrastruktury i usług oferowanych na poziomie ponadlokalnym, zlokalizowanym przede wszystkim w mieście Hajnówka. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Hajnówce prowadzi Ośrodek Zdrowia w Nowoberezowie (Nowoberezowo 82, 17-200 Hajnówka). Budynek Ośrodka Zdrowia stanowi własność gminy Hajnówka, który jest dzierżawiony przez SPZOZ Hajnówka. Usługi medyczne, oferowane przez Ośrodek Zdrowia są udostępnione również mieszkańcom innych gmin. W 2022 r. Wiejski Ośrodek Zdrowia w Nowoberezowie zrealizował 1914 porad lekarskich, w tym 850 mężczyznom, a 1064 kobietom. Porównując do roku poprzedniego (2021) ilość zmalała o 38,24%, gdzie ilość porad wynosiła 3099. 1246 porad udzielono osobom w wieku 65 lat i więcej, a tylko 1 dzieciom do 18 roku życia. Ilość wizyt domowych w 2022 roku wyniosła 14. Ponadto wystawiono 339 skierowań do lekarzy specjalistów oraz 17 skierowań do szpitala.
Struktura podmiotów gospodarki narodowej wg sektorów własnościowych na terenie Gminy Hajnówka wskazuje na rozwój działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby fizyczne, względem 2020 roku.

Tabela 2. Podmioty gospodarki narodowej wg sektorów własnościowych[3]:

Lp.	Wymiar	2021	2022	Różnica
1.	Podmioty gospodarki narodowej ogółem	303	309	+ 6
2.	Sektor publiczny - ogółem	2	2	0
3.	Sektor prywatny ogółem	299	304	+ 5
4.	Sektor prywatny – osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą*	250	253	+ 3
5.	Sektory prywatny – spółki handlowe	7	8	+ 1
6.	Sektor prywatny – spółdzielnie	1	1	0
7.	Sektor prywatny - fundacje	2	2	0
8.	Sektor prywatny – stowarzyszenia i organizacje społeczne	14	14	0

Bezrobocie w Gminie Hajnówka corocznie ulega nieznacznym wahaniom. W 2019, 2020, 2021 i 2022 r. średnioroczna liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Hajnówce wynosiła odpowiednio 91, 97 oraz 93 oraz 96 osób[4].

2.3. Dokumenty Strategiczne Gminy Hajnówka

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Hajnówka (Uchwała Nr XXX/130/17 Rady Gminy Hajnówka z dnia 10 kwietnia 2017 r.),
Program Aktywności Lokalnej Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023 (Uchwała
Nr XXVIII/121/17 Rady Gminy Hajnówka z dnia 21 lutego 2017 r.),
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Hajnówka na lata 2019 - 2029 (Uchwała Nr VII/44/2019 Rady Gminy Hajnówka z dnia 29 marca 2019 r.)
Aktualizacja projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Hajnówka na lata 2014 - 2029 (Uchwała Nr XXVI/204/21 Rady Gminy Hajnówka z dnia 29 października 2021 r.),
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2022– 2024 (Uchwała Nr XXVII/218/21 Rady Gminy Hajnówka z dnia 14 grudnia 2021 r.),
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2019 – 2024 (Uchwała NR IV/19/18 Rady Gminy Hajnówka z dnia 21 grudnia 2018 r.)
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022-2025 (Uchwała Nr XXVIII/231/22 Rady Gminy Hajnówka z dnia 18 marca 2022 r.),
Program Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest stosowanych na terenie Gminy Hajnówka na lata 2007 – 2032 (Uchwała Nr III/21/06 Rady Gminy Hajnówka z dnia 28 grudnia 2006 r. z późniejszymi zmianami),
Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023 (Uchwała
Nr XLI/195/18 Rady Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023 z dnia 30 maja 2018 r.),
Program Ochrony Środowiska Gminy Hajnówka na lata 2019 – 2029 (Uchwała Nr VII/44/19 Rady Gminy Hajnówka z dnia 29 marca 2019 r.),

Zestawienie inwestycji i projektów realizowanych przez Gminę Hajnówka w 2022 r. w ramach wdrażania lokalnej polityki rozwoju stanowi Załącznik do niniejszego raportu.

2.4. Informacja o realizacji Uchwał Rady Gminy w 2022 r.

Uchwały Rady Gminy Hajnówka podlegają rygorowi publikacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Gminy Hajnówka[5]. W 2022 roku odbyło się 6 Sesji Rady Gminy Hajnówka, na których podjęto łącznie 59 uchwał. Uchwały Rady Gminy Hajnówka w 2022 r. były realizowane przez pracowników merytorycznych Urzędu Gminy Hajnówka i gminnych jednostek organizacyjnych.

Tabela 3. Zestawienie powziętych Uchwał i sposób ich realizacji

*Zestawienie powziętych Uchwał Rady Gminy Hajnówka w 2022 roku* *i sposób ich realizacji*
Kadencja 2018 – 2024
	Uchwała Nr	Z dnia	Przedmiot uchwały	Sposób realizacji uchwał
1	XXVIII/220/22	18 marca 2022 r.	w sprawie zmian w budżecie gminy na 2022 rok	Wprowadzono aktualizacje planów finansowych. Dokonano zmian w planie dochodów i wydatków w budżecie gminy na 2022 rok. Uchwała realizowana była sukcesywnie przez cały rok budżetowy
2	XXVIII/221/22	18 marca 2022 r.	w sprawie zmiany Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2022-2028	Dokonano zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2022 - 2028
3	XXVIII/222/22	18 marca 2022 r.	w sprawie nie wyrażenia zgody na utworzenie funduszu sołeckiego	W związku z nie wyrażeniem zgody na utworzenie funduszu sołeckiego, nie zachodziła potrzeba podjęcia działań organizacyjnych dotyczących utworzenia funduszu sołeckiego. Uchwałę przekazano do RIO w Białymstoku
4	XXVIII/223/22	18 marca 2022 r.	w sprawie udzielenia pomocy finansowej Powiatowi Hajnowskiemu na dofinansowanie przewozów autobusowych na linii komunikacyjnej Czeremcha - Hajnówka przez Pasieczniki Duże	Uchwałą Rada Gminy Hajnówka udzieliła pomoc finansową Powiatowi Hajnowskiego na funkcjonowanie linii komunikacyjnej Czeremcha – Hajnówka na I półrocze 2022r. Jest to dopłata każdej z gmin na trasie kursu autobusu
5	XXVIII/224/22	18 marca 2022 r.	w sprawie ustalenia wysokości diet sołtysom oraz zasad ich wypłat	Zgodnie z podjętą uchwałą naliczane są i wypłacane diety sołtysom
6	XXVIII/225/22	18 marca 2022 r.	w sprawie przyjęcia Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie gminy Hajnówka w 2022 roku	Opieka nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobieganie bezdomności zwierząt realizowane jest na podstawie przyjętego programu
7	XXVIII/226/22	18 marca 2022 r.	w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właściciela nieruchomości	Uchwała została uchylona przez organ nadzorczy
8	XXVIII/227/22	18 marca 2022 r.	w sprawie wyznaczenia miejsca do prowadzenia handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników oraz uchwalenia regulaminu określającego zasady handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników	Uchwała została uchylona przez organ nadzorczy
9	XXVIII/228/22	18 marca 2022 r.	w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dla pomnika przyrody	Uchwałę przekazano do realizacji dla Nadleśnictwa Hajnówka, z ewidencji gminnej zdjęto pomnik przyrody
10	XXVIII/229/22	18 marca 2022 r.	w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dla pomnika przyrody	Uchwałę przekazano do realizacji dla Nadleśnictwa Hajnówka, z ewidencji gminnej zdjęto pomnik przyrody
11	XXVIII/230/22	18 marca 2022 r.	w sprawie uchwalenia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Hajnówka do 2033 roku	Uchwała została podjęta w związku z obowiązującymi przepisami i jest sukcesywnie realizowana
12	XXVIII/231/22	18 marca 2022 r.	w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022 - 2025	Realizacja uchwały jest dokonywana sukcesywnie zgodnie z przyjętym programem
13	XXVIII/232/22	18 marca 2022 r.	w sprawie ustalenia w zakresie zadań własnych szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych	Stawki ustalone w uchwale stosowane przy wydawaniu decyzji administracyjnych dla podopiecznych GOPS w Hajnówce
14	XXVIII/233/22	18 marca 2022 r.	w sprawie rozpatrzenia petycji	Nie uwzględniono wniosków zawartych w petycji. Powiadomiono wnoszącego o podjętym stanowisku Rady Gminy
15	XXVIII/234/22	18 marca 2022 r.	w sprawie zmiany uchwały w sprawie wysokości i zasad ustalania oraz rozliczania dotacji celowej dla podmiotów prowadzących żłobki i kluby dziecięce na terenie Gminy Hajnówka	Od 1 kwietnia 2022r. wysokość dotacji udzielonej na każde dziecko objęte opieką w żłobku wynosi 200 zł.
16	XXVIII/235/22	18 marca 2022 r.	w sprawie zmiany uchwały w sprawie określenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć pedagoga, psychologa, logopedy i doradcy zawodowego oraz zasad udzielania i rozmiaru obniżek godzin nauczycielom, którym powierzono stanowiska kierownicze w szkołach, których organem prowadzącym jest Gmina Hajnówka	Uchwała obowiązuje od 1 września 2022 r.
17	XXVIII/236/22	18 marca 2022 r.	w sprawie zmiany uchwały w sprawie regulaminu wynagradzania nauczycieli zatrudnionych w placówkach oświatowych prowadzonych przez Gminę Hajnówka	Zmieniony regulamin wynagradzania nauczycieli jest stosowany od 7 kwietnia 2022 r.
18	XXXIX/237/22	13 maja 2022 r.	w sprawie udzielenia Wójtowi Gminy Hajnówka wotum zaufania	Uchwała została zrealizowana, wotum zaufania zostało udzielone. Wójt realizuje zadania
19	XXXIX/238/22	13 maja 2022 r.	w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu	Uchwałę przekazano Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Białymstoku
20	XXXIX/239/22	13 maja 2022 r.	w sprawie udzielenia absolutorium Wójtowi Gminy	Absolutorium zostało udzielone. Uchwałę przekazano Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Białymstoku
21	XXXIX/240/22	13 maja 2022 r.	w sprawie zaopiniowania wniosku Nadleśnictwa Hajnówka o uznanie lasów stanowiących własność Skarbu Państwa za ochronne	Uchwałę przekazano do realizacji dla Nadleśnictwa Hajnówka
22	XXXIX/241/22	13 maja 2022 r.	w sprawie zmian w budżecie gminy na 2022 rok	Wprowadzono aktualizacje planów finansowych. Dokonano zmian w planie dochodów i wydatków w budżecie gminy na 2022 rok. Uchwała realizowana była sukcesywnie przez cały rok budżetowy
23	XXXIX/242/22	13 maja 2022 r.	w sprawie ustalenia wysokości diet i zwrotu kosztów podróży radnych	Podjęto Uchwałę w sprawie ustalenia diet i zwrot kosztów podróży dla Radnych zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie. Uchwała jest realizowana
24	XXXIX/243/22	13 maja 2022 r.	w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych	Drogi zostały zaliczone do kategorii dróg gminnych
25	XXXIX/244/22	13 maja 2022 r.	w sprawie ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego członkom Ochotniczych Straży Pożarnych	Uchwała została uchylona przez organ nadzorczy
26	XXXIX/245/22	13 maja 2022 r.	w sprawie zmiany uchwały Nr XXVIII/226/22 Rady Gminy Hajnówka z dnia 18 marca 2022r. w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właściciela nieruchomości	Wprowadzono do realizacji nowy wzór deklaracji na odbiór odpadów komunalnych
27	XXXIX/246/22	13 maja 2022 r.	w sprawie przyjęcia stanowiska w sprawie przebiegu ścieżki rowerowej wzdłuż drogi wojewódzkiej na odcinku Hajnówka – Białowieża	Rada Gminy Hajnówka przyjęła stanowisko, że ścieżka rowerowa na trasie Hajnówka-Białowieża powinna przebiegać obok drogi wojewódzkiej. Uchwałę przekazano do uwzględnienia do PZDW w Białymstoku
28	XXXIX/247/22	13 maja 2022 r.	w sprawie odwołania skarbnika Gminy Hajnówka	Skarbnik został odwołany zgodnie z przyjętą uchwałą
29	XXXIX/248/22	13 maja 2022 r	w sprawie powołania skarbnika Gminy Hajnówka	Skarbnik został powołany zgodnie z przyjętą uchwałą
30	XXXIX/249/22	13 maja 2022 r	w sprawie udziału Gminy Hajnówka w opracowaniu i realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania „Puszcza Białowieska”	Uchwałą Rada Gminy zdecydowała o opracowaniu przez LGD Strategii Rozwoju Stowarzyszenia LGD „Puszcza Białowieska”
31	XXX/250/22	31 sierpnia 2022 r.	w sprawie udzielenia pomocy finansowej w formie dotacji celowej dla Powiatu Hajnowskiego	Udzielono pomocy finansowej Powiatowi Hajnowskiemu zgodnie z zapisami uchwały
32	XXX/251/22	31 sierpnia 2022 r.	w sprawie zmian w budżecie gminy na 2022 rok	Wprowadzono aktualizacje planów finansowych. Dokonano zmian w planie dochodów i wydatków w budżecie gminy na 2022 rok. Uchwała realizowana była sukcesywnie przez cały rok budżetowy
33	XXX/252/22	31 sierpnia 2022 r.	w sprawie Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2022-2028	Dokonano zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2022 - 2028
34	XXX/253/22	31 sierpnia 2022 r.	w sprawie ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego dla strażaków ratowników Ochotniczych Straży Pożarnych	Ekwiwalent strażakom ratownikom Ochotniczych Straży Pożarnych jest wypłacany zgodnie z przyjętą uchwałą
35	XXX/254/22	31 sierpnia 2022 r.	w sprawie wyznaczenia miejsca do prowadzenia handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników oraz uchwalenia regulaminu określającego zasady handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników	Miejsce do prowadzenia handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników zostały wyznaczone w miejscowościach Dubiny i Pasieczniki Duże, handel ma odbywać się na podstawie przyjętego regulaminu
36	XXX/255/22	31 sierpnia 2022 r.	w sprawie określenia średniej ceny jednostki paliwa w Gminie Hajnówka na rok szkolny	Uchwała weszła w życie. Na podstawie uchwalonej stawki wypłacany był rodzicom (do momentu zmiany przepisów) zwrot kosztów dowozu niepełnosprawnych dzieci do placówek oświatowych
37	XXX/256/22	31 sierpnia 2022 r.	w sprawie zmiany uchwały w sprawie określenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć pedagoga, psychologa, logopedy i doradcy zawodowego oraz zasad udzielania i rozmiaru obniżek godzin nauczycielom, którym powierzono stanowiska kierownicze w szkołach, których organem prowadzącym jest Gmina Hajnówka	Uchwała obowiązuje od 1 września 2022 r.
38	XXX/257/22	31 sierpnia 2022 r.	w sprawie rozpatrzenia petycji dotyczącej młodzieżowej rady gminy	Nie uwzględniono wniosków zawartych w petycji o powołaniu młodzieżowej rady gminy. Powiadomiono wnoszącego o podjętym stanowisku
39	XXXI/258/22	28 października 2022 r.	w sprawie udzielenia pomocy finansowej Powiatowi Hajnowskiemu na dofinansowanie przewozów autobusowych na linii komunikacyjnej Czeremcha - Hajnówka	Uchwałą Rada Gminy Hajnówka udzieliła pomocy finansowej Powiatowi Hajnowskiego na funkcjonowanie linii komunikacyjnej Czeremcha – Hajnówka na II półrocze 2022r. Jest to dopłata każdej z gmin na trasie kursu autobusu
40	XXXI/259/22	28 października 2022 r.	w sprawie zmian w budżecie gminy na 2022 rok	Wprowadzono aktualizacje planów finansowych. Dokonano zmian w planie dochodów i wydatków w budżecie gminy na 2022 rok. Uchwała realizowana była sukcesywnie przez cały rok budżetowy
41	XXXI/260/22	28 października 2022 r.	w sprawie zmiany Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2022-2028	Dokonano zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2022 - 2028
42	XXXI/261/22	28 października 2022 r.	w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości	Stawki ustalone w uchwale zostaną zastosowane przy sporządzeniu decyzji wymiarowych podatku od nieruchomości na 2023 rok
43	XXXI/262/22	28 października 2022 r.	w sprawie obniżenia ceny skupu żyta do celów wymiaru podatku rolnego na 2023 rok	Stawki ustalone w uchwale zostały zastosowane przy sporządzeniu decyzji wymiarowych podatku rolnego na 2023 rok
44	XXXI/263/22	28 października 2022 r.	w sprawie zaliczenia drogi do kategorii dróg gminnych	Droga została zaliczona do kategorii dróg gminnych
45	XXXI/264/22	28 października 2022 r.	sprawie uchwalenia Rocznego Programu Współpracy Gminy Hajnówka z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na 2023 rok	Uchwałą Program współpracy z organizacjami pozarządowymi na 2023r. został przyjęty. Będzie realizowany zgodnie z jego zapisami.
46	XXXI/265/22	28 października 2022 r.	w sprawie zmiany uchwały w sprawie regulaminu wynagradzania nauczycieli zatrudnionych w placówkach oświatowych prowadzonych przez Gminę Hajnówka	Zmieniony regulamin wynagradzania nauczycieli jest stosowany od 1 września 2022 r.
47	XXXI/266/22	28 października 2022 r.	w sprawie przyjęcia stanowiska w sprawie funkcjonowania Puszczy Białowieskiej	Stanowisko Gminy zostało przyjęte Uchwałą. Stanowisko zostało przekazane do Komisji Europejskiej.
48	XXXII/267/22	21 listopada 2022 r.	zmieniająca uchwałę w sprawie uchwalenia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Hajnówka	Wprowadzono do realizacji Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Hajnówka
49	XXXII/268/22	21 listopada 2022 r.	zmieniająca uchwałę w sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi	Świadczenie usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych realizowane jest na podstawie tej uchwały
50	XXXII/269/22	21 listopada 2022 r.	w sprawie ustalenia stawki za 1 km przebiegu pojazdu używanego do przewozu przez rodziców lub opiekunów prawnych, dzieci i uczniów niepełnosprawnych do przedszkola, szkoły lub ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku przedszkolnego, szkolnego lub obowiązku nauki	W wyniku przeprowadzonego przez Wojewodę Podlaskiego rozstrzygnięcia nadzorczego uchwała została uznana za nieważną
51	XXXIII/270/22	23 grudnia 2022 r.	w sprawie zmian w budżecie gminy na 2022 rok	Wprowadzono aktualizacje planów finansowych. Dokonano zmian w planie dochodów i wydatków w budżecie gminy na 2022 rok. Uchwała realizowana była sukcesywnie przez cały rok budżetowy
52	XXXIII/271/22	23 grudnia 2022 r.	w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właściciela nieruchomości	Wprowadzono do realizacji nowy wzór deklaracji na odbiór odpadów komunalnych
53	XXXIII/272/22	23 grudnia 2022 r.	w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2023-2028	Realizacja uchwały odbywa się sukcesywnie poprzez przestrzeganie wskaźników zawartych w uchwale
54	XXXIII/273/22	23 grudnia 2022 r.	w sprawie uchwalenia budżetu gminy Hajnówka na 2023 rok	Realizuje się dochody i wydatki oraz przychody i rozchody zgodnie z zapisami uchwały
55	XXXIII/274/22	23 grudnia 2021 r.	w sprawie przyjęcia planu pracy komisji stałych Rady Gminy Hajnówka oraz planu pracy Rady Gminy Hajnówka na 2023 rok	Rada Gminy oraz Komisje stałe Rady Gminy pracowały zgodnie z przyjętymi uchwałą planami
56	XXXIII/275/22	23 grudnia 2022 r.	w sprawie ustalenia stawki za 1 km przebiegu pojazdu używanego do przewozu przez rodziców lub opiekunów prawnych, dzieci i uczniów niepełnosprawnych do przedszkola, szkoły lub ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku przedszkolnego, szkolnego lub obowiązku nauki	Uchwała weszła w życie. Na podstawie uchwalonej stawki wypłacany był rodzicom zwrot kosztów dowozu niepełnosprawnych dzieci do placówek oświatowych
57	XXXIII/276/22	23 grudnia 2022 r.	w sprawie wyodrębnienia w budżecie gminy środków na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli na 2023 rok	Uchwała jest realizowana i stanowi podstawę przyznania dofinansowania nauczycielom na doskonalenie zawodowego
58	XXXIII/277/22	23 grudnia 2022 r.	w sprawie pokrycia części kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z dochodów własnych niepochodzących z pobranej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi	Na bieżąco w miarę potrzeby pokrywa się koszty gospodarowania odpadami z dochodów własnych gminy
59	XXXIII/278/22	23 grudnia 2022 r.	w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dla pomników przyrody	Uchwałę przekazano do realizacji dla Nadleśnictwa Hajnówka, z ewidencji gminnej zdjęto pomnik przyrody

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

Sytuacja finansowa gminy

Kluczowe informacje o stanie finansów jednostki zawiera uchwała budżetowa, która w myśl art. 211 ustawy o finansach publicznych oraz art. 51 ustawy o samorządzie gminnym stanowi podstawę gospodarki finansowej gminy. Uchwałą Nr XXVII/210/21 z dnia 14 grudnia 2021 r. w sprawie uchwalenia budżetu gminy, Rada Gminy Hajnówka uchwaliła budżet na 2022 r. w wysokości:

- dochody - 23 137 016,00 zł, w tym:

dochody majątkowe – 7 059 549,00 zł
dochody bieżące – 16 077 467,00 zł

- wydatki – 23 945 018,00 zł, w tym:

wydatki majątkowe – 8 356 624,00 zł
wydatki bieżące – 15 588 394,00 zł

W trakcie roku w budżecie wprowadzono uchwałami Rady Gminy oraz zarządzeniami Wójta Gminy zmiany, które spowodowały, że planowany budżet na koniec 2022 roku wyniósł:

- dochody – 35 925 773,00 zł, w tym:

dochody majątkowe - 8 200 994,00 zł
dochody bieżące – 27 724 779,00 zł

- wydatki – 36 615 830,00 zł, w tym:

wydatki majątkowe – 11 807 800,00 zł
wydatki bieżące – 24 808 030,00 zł

Dochody ogółem Gminy Hajnówka w 2022 roku wyniosły 32 643 929,98 zł i zostały wykonane w 90,9% planowanych dochodów. Dochody bieżące stanowiły 79,9% wykonanych dochodów ogółem, a dochody majątkowe 20,1%. Wydatki ogółem wyniosły 28 971 560,94 zł i wykonano je w 79,1%. Wydatki bieżące stanowiły 75,2% wydatków ogółem, zaś wydatki majątkowe 24,8%.

Głównym źródłem dochodów Gminy Hajnówka w 2022 roku były transfery z budżetu Państwa z tytułu dotacji celowych i środków przeznaczonych na cele bieżące oraz subwencje, które wyniosły 12 525 988,54 zł. Łącznie stanowiły 63% dochodów bieżących wykonanych ogółem. Dotacje celowe i środki przeznaczone na cele bieżące w wysokości 6 428 558,54 zł były środkami przekazywanymi gminie z budżetu Państwa za pośrednictwem wojewody, ministerstw lub innych instytucji państwowych. Służyły one finansowaniu zadań zleconych i niektórych zadań własnych gminy. Subwencja jest świadczeniem pieniężnym Skarbu Państwa na rzecz samorządu, który ma charakter bezzwrotny i ogólny. Środki z subwencji w wysokości 4 511 018,00 zł kierowane były na finansowanie ogółu zadań własnych gminy. W skład subwencji ogólnej dla gminy wchodzi część oświatowa - 2 897 492,00 zł oraz wyrównawcza - 1 613 526,00 zł.

Dochody własne są podstawą wyposażenia finansowego gminy. Służą finansowaniu wszystkich zadań, które określa się jako zadania własne w zakresie: oświaty, pomocy społecznej, kultury, gminnych dróg, utrzymania czystości i porządku, gospodarki nieruchomościami i innych.

Źródłami dochodów własnych były głównie: dochody wykonane z tytułu podatków i opłat - 4 774 212,84 zł, wpływy z udziału w podatkach stanowiących dochód budżetu Państwa – 5 413 168,57 zł. Ponadto pozyskano środki bieżące z innych źródeł w ramach programów finansowych z udziałem środków europejskich w wysokości 295 981,63 zł.

Dochody majątkowe w 2022 roku wykonane zostały w kwocie 6 574 897,21 zł, na plan 8 200 994,00 zł. Dochody majątkowe składały się z:

1) środków otrzymanych z programu strategicznego Polski Ład na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji pod nazwą "Rozbudowa i przebudowa infrastruktury drogowej wraz z rozbudową sieci sanitarnej oraz wodociągowej w m. Dubiny i Lipiny, gm. Hajnówka" - 6 151 392,97 zł;

2) środków europejskich pozyskanych na realizację projektu "Montaż instalacji fotowoltaicznych dla gospodarstw domowych Gminy Hajnówka" - 218 369,58 zł;

3) środków europejskich z przeznaczeniem na rozbudowę i przebudowę istniejącego budynku świetlicy wiejskiej w Nowoberezowie wraz ze zmianą sposobu użytkowania na Dom Dziennego Pobytu - 37 691,98 zł

4) środków unijnych na realizację projektu pod nazwą: ,,Cyfrowa Gmina" w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014 - 2020 - 24 508,98 zł

5) wpływów z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności – 331,20 zł;

6) wpływów z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności – 106 720,00 zł;

7) dochodów ze sprzedaży składników majątkowych – 35 882,50 zł.

Zaplanowane wydatki budżetowe Gminy Hajnówka zostały wykonane na poziomie 28 971 560,94 zł, co stanowiło 79,1% przyjętego planu na dany rok. W strukturze wydatków w 2022 roku dominowały wydatki bieżące w kwocie 21 780 187,04 zł. Najważniejszymi grupami wydatków bieżących były wydatki związane z realizacją zadań zleconych i niektórych zadań własnych gminy, które w strukturze zajmowały 40%. Na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń przeznaczono 29% wydatków bieżących własnych, natomiast na pozostałe wydatki – 31%.

Wydatki bieżące przeznaczone były między innymi na wydatki związane z utrzymaniem gminy, oświatą i wychowaniem wraz z edukacyjną opieką wychowawczą, opieką społeczną wraz z zadaniami w zakresie polityki społecznej oraz na zadania własne gminy, np. oświetlenie uliczne, utrzymanie dróg gminnych i wewnętrznych.

Środki na wydatki majątkowe w 2022 roku stanowiły kwotę 7 191 373,90 zł, przeznaczone były głównie na:

realizację zadania: "Rozbudowa i przebudowa infrastruktury drogowej wraz z rozbudową sieci sanitarnej oraz wodociągowej w m. Dubiny i Lipiny, gm. Hajnówka" - 6 628 690,46 zł;
realizację zadania pod nazwą: ,,Modernizacja dróg gminnych i wewnętrznych na terenie Gminy Hajnówka" - 4 541,90 zł;
realizację zadania: ,,Rozbudowa i przebudowa dróg gminnych i wewnętrznych na terenie Gminy Hajnówka"- 50 561,80 zł;
opracowanie i wykonanie dokumentacji projektowej kanalizacji sanitarnej w Dubinach - część ul. Torowej - 22 153,90 zł;
realizację zadania inwestycyjnego pod nazwą: ,,Rozbudowa i przebudowa oświetlenia ulicznego w Sawinym Grodzie, Grudówce, Mochnatem, Borysówce, Nowosadach i Lipinach" - 65 485,90 zł;
w związku z budową wodociągu do osiedla w Nieznanym Borze - 31 817,70 zł;
w ramach budowy wiaty na potrzeby PSZOK w Starym Berezowie - 58 405,69 zł;
zakup materiałów budowlanych w związku z budową wiaty w Nowokorninie - 8 704,16 zł;
montaż urządzeń placu zabaw w miejscowości Kotówka i Borysówka - 5 184,82 zł;
montaż urządzeń mini siłowni w Lipinach i Nowosadach - 13 050,16 zł;
wymianę stolarki okiennej i drzwiowej w świetlicy wiejskiej w Pasiecznikach Dużych - 19 798,85 zł;
zakup serwera w ramach projektu ,,Cyfrowa Gmina" - 24 508,98 zł;
udzielenie dotacji celowej Powiatowi Hajnowskiemu z przeznaczeniem na realizację inwestycji dotyczącej remontu drogi Nr 1655B w miejscowości Stare Berezowo od torów Linii Kolejowej Nr 52 do drogi wojewódzkiej Nr 689 - 26 600,00 zł;
dotacje celowe mieszkańcom Gminy Hajnówka uczestniczących w projekcie grantowym "Montaż instalacji fotowoltaicznych dla gospodarstw domowych Gminy Hajnówka" – 218 369,58 zł;
dotację celową OSP w Orzeszkowie na zakup sprzętu w ramach zadania: ,,Przygotowanie jednostek ochotniczych straży pożarnych do działań ratowniczo - gaśniczych" współfinansowanego ze środków MSWiA - 13 500,00 zł.

Na koniec 2022 roku budżet Gminy Hajnówka uchwalony był jako deficytowy tj. dochody były mniejsze niż wydatki. Planowany deficyt wynosił 690 057,00 zł. Wykonanie budżetu zamknęło się nadwyżką budżetową w wysokości 3 672 369,04 zł.

Stan długu na dzień 1 stycznia 2022 roku wynosił 2 822 301,60 zł, w ciągu roku budżetowego spłacono 789 412,03 zł, w tym: 658 068,00 zł kredytu i 131 344,03 zł pożyczek oraz nie zaciągnięto planowanego kredytu długoterminowego. Stan długu na dzień 31 grudnia 2022 roku wyniósł 2 032 889,57 zł.

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych łączna kwota przypadających w danym roku budżetowym spłat rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi odsetkami nie może przekroczyć 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Wskaźnik gminy w roku 2022 wyniósł - 2,83%. Natomiast łączna kwota długu gminy na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60% wykonanych ogółem dochodów gminy. Wskaźnik gminy na koniec roku wyniósł – 13,28%. Kwota długu oraz sposób jego sfinansowania i relacji o której mowa w art. 243 ustawy o finansach publicznych spełnia wskaźniki spłaty zobowiązań w sposób następujący: wskaźnik planowanej łącznej kwoty spłaty zobowiązań (wydatki bieżące z tytułu poręczeń i gwarancji + wydatki na obsługę długu + spłaty rat kapitałowych pożyczek i kredytów/dochody ogółem) – 2,83% jest niższy od dopuszczalnego wskaźnika spłaty zobowiązań obliczonego w oparciu o wykonanie 3 kwartałów roku poprzedzającego rok budżetowy (wskaźnik ustalony w oparciu o średnią arytmetyczną z 3 poprzednich lat) – 13,28%.

Wynik z działalności bieżącej Gminy Hajnówka zamyka się tzw. nadwyżką operacyjną czyli dodatnią różnicą między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi w wysokości 4 288 845,73 zł, co jest zgodne z dyspozycją zawartą w art. 242 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 ze zmianami).

4. Infrastruktura techniczna

Kompetencje Gminy w zakresie realizacji infrastruktury technicznej zostały określone w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40). Polityka inwestycyjna gminy realizowana jest w oparciu o następujące dokumenty strategiczne o charakterze lokalnym:

Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023,
Program Aktywności Lokalnej Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Hajnówka na lata 2019 – 2029
Aktualizacja projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Hajnówka na lata 2014 – 2029

4.1. Infrastruktura drogowa

Długość publicznych dróg gminnych na obszarze gminy Hajnówka wynosi 81,499 km, z czego – 40,712 km (49,95%) stanowią drogi utwardzone o nawierzchni bitumicznej, betonowej oraz z kostki betonowej (w 2021 r., odpowiednio – 37,187 km (46,85 %,)). Pozostałą część – 40,787 km (50,05%, ) stanowią drogi o nawierzchni żwirowej i gruntowe (w 2021 r. odpowiednio – 42,191 km (53,15%,)).

Tabela 4. Sieć dróg gminnych w 2022 r.

*Lp.*	*Nr drogi*	*Przebieg drogi*	*Długość [km]*	*Rodzaj nawierzchni*
1	108531B	Pasieczniki Duże – Orzeszkowo	2,411	bitumiczna
2	108532B	Orzeszkowo – Jagodniki	1,618	bitumiczna - 0,638km żwirowa – 0,98km
3	108533B	Orzeszkowo – Sosnówka	1,990	bitumiczna - 1,47km żwirowa – 0,51km
4	108534B	Olszyna – kol. Wygon	1,108	żwirowa
5	108535B	Nowoberezowo – Hajnówka	2,860	bitumiczna
6	108536B	Orzeszkowo – Wierzchowskie	1,520	bitumiczna
7	108537B	Dubiny – Sawiny Gród	1,348	bitumiczna
8	108538B	Skryplewo – dr. woj. Hajnówka-Nowosady	1,214	bitumiczna
9	108539B	Nowosady – Dubińska Ferma	1,035	bitumiczna
10	108540B	Mochnate – Dubicze Osoczne	2,990	bitumiczna
11	108541B	Nowosady – Sorocza Nóżka	0,385	bitumiczna
12	108542B	Zwodzieckie – Przechody – Smolany Sadek	1,286	bitumiczna – 0,225km żwirowa – 1,061km
13	108543B	Dubicze Osoczne – Chytra – Progale	2,880	bitumiczna
14	108544B	Grudówka – Dubiny	2,600	żwirowa
15	108545B	Nowokornino – Grudówka	3,400	bitumiczna
16	108546B	Czyżyki – Kotówka	3,500	żwirowa
17	108547B	Nowoberezowo – Czyżyki	2,187	bitumiczna
18	108548B	Sosnówka – Olszyna	0,475	żwirowa
19	108549B	Zatrostyniec – dr. pow. Hajnówka-Orzeszkowo	1,630	bitumiczna
20	108550B	Podtrostyniec – dr. gm. Pasieczniki Duże-Orzeszkowo	2,310	bitumiczna – 1,020km żwirowa – 1,29km
21	108551B	Bokówka – dr. pow. Hajnówka-Orzeszkowo	0,290	żwirowa
22	108552B	Pasieczniki Duże – dr. Woj. Hajnówka-Kleszczele	1,887	bitumiczna
23	108553B	Mochnate – Borek	3,465	żwirowa
24	108554B	Mochnate – dr. pow. Orla-Stary Kornin	1,391	żwirowa
25	108555B	Borek – Chytra	1,962	żwirowa
26	108556B	Stare Berezowo – Dubicze Osoczne	2,520	żwirowa
27	108557B	Stare Berezowo – Nowoberezowo	2,950	żwirowa
28	108558B	od drogi wojewódzkiej Hajnówka-Bielsk Podlaski do drogi gminnej Nowoberezowo-Hajnówka (przy cmentarzu)	1,327	bitumiczna
29	108559B	Wygoda – dr. woj. Bielsk Podlaski-Hajnówka	1,198	bitumiczna – 0,43km żwirowa – 0,768km
30	108560B	Nowokornino – Kotówka	2,640	bitumiczna – 0,26km żwirowa – 2,38km
31	108561B	Kotówka – Nowosady	3,540	żwirowa
32	108562B	Wasilkowo – dr. pow. Rzepiska-Golakowa Szyja	0,430	żwirowa
33	108563B	Borysówka – Olchowa Kładka	1,300	bitumiczna - 0,995km żwirowa – 0,228km kostka – 0,077km
34	108564B	Golakowa Szyja – dr. woj. Zabłudów-Hajnówka	0,230	żwirowa
35	108565B	Smolany Sadek – dr. woj. Zabłudów-Hajnówka	0,857	bitumiczna
36	108566B	od drogi wojewódzkiej Nowosady do Zwodzieckie	0,373	bitumiczna – 0,02km żwirowa – 0,353km
37	*108567B*	*Dubiny – Lipiny*	*1,515*	*bitumiczna*
38	108568B	dr. gm. Dubiny-Lipiny – osiedle mieszkaniowe Lipiny	0,750	bitumiczna
39	108569B	Mochnate – Zbucz	2,200	żwirowa
40	108570B	ulica Graniczna	0,294	bitumiczna
41	108571B	ulica Torowa	1,978	bitumiczna – 0,785km żwirowa – 1,193 km
42	108572B	ulica Nowa	0,395	bitumiczna – 0,21km żwirowa – 0,185km
43	108573B	ulica Zajęcza	0,204	bitumiczna
44	*108574B*	*ulica Łąkowa*	2,148	bitumiczna 1,478km *bitumiczna – 0,408km* kostka – 0,262km
45	108575B	ulica Cegielniana	0,320	bitumiczna
46	108576B	ulica Grzybowa	0,150	bitumiczna
47	108577B	ulica Wesoła	0,138	bitumiczna
48	108579B	ulica Krótka	0,155	bitumiczna
49	108580B	ulica na Lipinach (nowa)	0,731	betonowa
50	108581B	od dr. gm. ul. Torowa do niecz. cmentarza w Dubinach ozn. nr. geod. 933/1 i 960/7 obr. Dubiny	0,657	Gruntowo/żwirowa
51	108582B	od dr. gm. ul. Łąkowa do działki ozn. nr 522/14( działki nr.521/9 i 522/13)	0,196	bitumiczna
52	108583B	od drogi pow. Orzeszkowo -Topiło do drogi wewnętrznej w Orzeszkowie, ozn. nr. geod. 362/7 obr. Orzeszkowo	0,179	bitumiczna
53	108584B	Od drogi pow. Orzeszkowo – Poryjewo do drogi gminnej Zatrostyniec, ozn. nr. geod. 104/3 i 136/2 obr. Orzeszkowo	1,265	żwirowa
54	108585B	Od drogi powiatowej w Trywieży w kierunku granicy gminy ozn. nr geod. 20/2 obr. Trywieża	0,305	bitumiczna - 0,21km żwirowa - 0,095km
55	108586B	Od drogi powiatowej Orzeszkowo – Poryjewo do drogi gminnej w Orzeszkowie ozn. geod. 568/1 obr Orzeszkowo	0,700	żwirowa
56	108587B	Droga obejmująca nier. ozn. geod. 222/24 obr. Borysówka,	0,054	gruntowa
57	108588B	Droga obejmująca nieruchomość oznaczoną numerem geodezyjnym 222/32 obr. Borysówka,	0,102	gruntowa
58	108589B	odcinek drogi położony na nier. ozn. Nr. geod. 340, obr. Nowoberezowo, od drogi gminnej Nr 108535B do końca nieruchomości 342/35 obr. Nowoberezowo,	0,289	gruntowa
59	108590B	odcinek drogi od granicy miasta Hajnówka do miejscowości Sacharewo obejmujący działki o nr geod.: 566/4, 567/2, 570/4, 582/6 i 583/12 obr. Wierzchowskie	1,667	żwirowa
*RAZEM*			*81,499*

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

Pogrubioną czcionką zaznaczono inwestycje drogowe w 2022 roku.

W 2022 r. w zakresie infrastruktury drogowej zrealizowano następujące inwestycje:

Rozbudowa i przebudowa infrastruktury drogowej wraz z rozbudową sieci sanitarnej oraz wodociągowej w miejscowości Dubiny i Lipiny Gmina Hajnówka. Koszt inwestycji drogowej (bez sieci sanitarnej i wodociągowej) – 4 938 757,50 zł.

4.2. Infrastruktura wodno-ściekowa

Na terenie gminy Hajnówka funkcjonują dwa ujęcia wody podziemnej. Ujęcie w Nowoberezowie zaopatruję w wodę pitną miejscowości: Nowoberezowo, Nowokornino, Trywieża, Rzepiska, Borysówka, Wasilkowo, Kotówka, Smolany Sadek, Przechody, Nowosady, Sorocza Nóżka, Dubińska Ferma, Bielszczyzna, Puciska, Czyżyki, Wygoda, Dubicze Osoczne, Chytra, Progale, Stare Berezowo i Mochnate. Ujęcie w Orzeszkowie zaopatruje w wodę pitną miejscowości: Orzeszkowo, Olszyna, Wygon, Łozice, Topiło, Pasieczniki Duże, Borek oraz część miejscowości Jagodniki gm. Dubicze Cerkiewne. Część miejscowości Gminy zaopatrywana jest również w wodę pitną z ujęcia w mieście Hajnówka i są to miejscowości: Dubiny, Lipiny, Sawiny Gród, Postołowo i Skryplewo, oraz z wodociągu Białowieża miejscowość Budy Leśne.

W roku 2022 na terenie Gminy Hajnówka wykonano 15 przyłączy wodociągowych do indywidualnych budynków mieszkalnych ze środków finansowych ich właścicieli,
Do sieci wodociągowej podłączonych w 2022 roku było 1771 podłączeń domowych i Gmina Hajnówka jest w 95 % zwodociągowana,
W ramach dofinansowania z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych Edycja I, wykonano sieć wodociągową oraz sieć kanalizacyjną w miejscowości Lipiny – koszt 1 536 393,00 zł brutto. Natomiast pozwolenie na użytkowanie obydwu sieci Gmina Hajnówka uzyskała w dniu 01.02.2023 roku.
Na terenie gminy funkcjonuje kanalizacja sanitarna z jedną oczyszczalnią ścieków w Mochnatem, do której podłączone są kanalizacje sanitarne następujących miejscowości: Mochnate, Stare Berezowo, Dubicze Osoczne, Chytra, Nowoberezowo, Czyżyki i Puciska. Część miejscowości gminy Hajnówka podłączonych są sieciami kanalizacyjnymi do miejskiej oczyszczalni ścieków w Hajnówce. Są to miejscowości: Orzeszkowo, Zatrościniec, Podtrościniec, Wygoda, Bielszczyzna, Dubiny, Lipiny, Sawiny Gród, Postołowo, Nowosady, Sorocza Nóżka, Zwodzieckie i Przechody.
W roku 2022 do zbiorczej sieci kanalizacyjnej podłączonych zostało 23 sztuk przyłączy kanalizacyjnych wybudowanych przez indywidualnych właścicieli budynków.
Ogółem na terenie gminy Hajnówka do zbiorczej sieci kanalizacyjnej w 2022 r. podłączonych było 1 333 budynków mieszkalnych co stanowi 70 % ogółu budynków mieszkalnych na terenie Gminy Hajnówka.
Na terenie gminy Hajnówka funkcjonuje 97 szt. przydomowych oczyszczalni ścieków na obszarach nieskanalizowanych, na działkach indywidualnych gospodarstw wybudowanych z udziałem dotacji ze źródeł zewnętrznych jak i za środki własne.
Gmina Hajnówka posiada opracowaną dokumentację projektową na budowę kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Trywieża, Nowokornino, Kotówka, Wasilkowo, Rzepiska, Borysówka, Olchowa Kładka i Golakowa Szyja. Powyższe miejscowości w przyszłości mają być podłączone do sieci kanalizacji sanitarnej w mieście Hajnówka.

4.3. Infrastruktura energetyczna.

Gmina Hajnówka zasilana jest w energię elektryczną z GPZ 110/15 kV Hajnówka zlokalizowanego na terenie miasta Hajnówka. Na terenie Gminy Hajnówka zlokalizowane są:

15,2 km sieci wysokiego napięcia,
linie średniego napięcia (SN) o długości 146,2 km,
linie niskiego napięcia o długości 85,23 km,
72 stacje transformatorowe,

W 2022 r. Gmina Hajnówka zakończyła realizację zadanie pn. „Montaż instalacji fotowoltaicznych dla gospodarstw domowych Gminy Hajnówka”. Zadanie było realizowane w ramach dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014 – 2020, Działanie 5.1 Energetyka oparta na odnawialnych źródłach energii – Projekty grantowe. Mieszkańcy wykonali 83 instalacje fotowoltaiczne o łącznej mocy 296,93 kW.

Rozproszona infrastruktura OZE oprócz poprawy szeregu wskaźników związanych ze stanem środowiska wpłynęła również na poprawę bezpieczeństwa energetycznego w Gminie.

4.4. Mienie komunalne

Ogólna powierzchnia gruntów stanowiących własność Gminy Hajnówka, zgodnie
z ewidencją gruntów na dzień 31.12.2021 r. wynosi 203,7568 ha. Są to grunty położone na terenie 26 obrębów geodezyjnych na terenie gminy Hajnówka jak również 3 działki na terenie gminy Narewka, obręb Gruszki oraz 3 działki na terenie miasta Hajnówka. Łącznie gmina posiada 703 działki.

Wartość inwentaryzacyjna gruntów na dzień 31 grudnia 2022 roku stanowi kwotę 4 729 606,74 zł.

Ponadto Gmina Hajnówka posiada 174,6285 ha gruntów we władaniu samoistnym i 7,5823 ha gruntów w użytkowaniu. W związku z tym, iż Gmina nie posiada tytułów własności do tych nieruchomości, nie są one ujęte w ewidencji gminnej.

W 2022 r. Gmina Hajnówka nabyła nieodpłatnie z mocy prawa nieruchomości o łącznej powierzchni 15,0179 ha.

Działki rolnicze są to w większości działki przekazane przez rolników na Skarb Państwa, które przeszły na własność Gminy w procesie komunalizacji, w dużej ilości są to działki dożywotniego użytkowania. Działki rolne stanowiące własność Gminy Hajnówka w większości są wydzierżawiane do użytku rolniczego.

Działkami budowlanymi określono zarówno te zabudowane budynkami takimi jak: szkoły, świetlice, remizy, oczyszczalnia ścieków, sklepy GS, oraz bazy SKR, budynki OSM, oraz budynki po byłych już nieżyjących dożywotnich użytkownikach (rencistach), do których brak jest postanowień spadkowych, jak również działki niezabudowane położone na terenach przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę. Inne tereny są to działki stanowiące kopalnie żwiru lub piasku, wysypiska śmieci oraz drogi.

Gmina Hajnówka posiada udziały w następujących nieruchomościach: obr. Nowoberezowo dz. nr geod. 342/2 pow. 0,1444 ha – udz. 48/180, dz. nr geod. 342/3 pow. 0,1564 ha – udz. 2/12, dz. nr geod. 342/29 pow. 0,0344 ha – udz. 2/10, dz. nr geod. 342/47 pow. 0,1146 ha – udz. 15/16; obr. Nowosady dz. nr geod. 521/4 pow. 0,3587 ha – udz. 1/3; obr. 1 Hajnówka dz. nr 1502/49, pow. 0,4119 ha – udz. 458/2830).

W wykazie mienia gminnego nie są ujęte działki związane z funkcjonowaniem oświaty, tj. 3 działki ( obr. Dubiny: dz. nr geod. 639 o pow. 0,7498 ha, nr geod. 1124/4 o pow. 0,5515 ha i nr geod. 1124/6 o pow. 1,5427 ha) o łącznej pow. 2,8440 ha – przekazane w trwały zarząd szkole w Dubinach.

Nieruchomości gruntowe

Tabela 5. Zestawienie nieruchomości gruntowych stanowiących własność Gminy Hajnówka na dzień 31.12.2022 r.

Wieś	Ilość działek	z tego			Powierzchnia gruntów
Wieś	Ilość działek	rolne	budowl.	inne	Powierzchnia gruntów
Bielszczyzna	12	1	-	11	4,8443
Borysówka	41	16	5	20	7,9396
Borek	5	2	2	1	1,5510
Czyżyki	29	2	5	22	11,2608
Chytra	39	10	1	28	16,8072
Dubicze Osoczne	9	3	4	2	3,3162
Dubiny	124	23	6	95	25,4562
Kotówka	26	7	2	17	9,1274
Lipiny	49	6	16	27	10,0425
Łozice	12	-	-	12	3,1083
Mochnate	15	3	7	5	5,1394
Nowoberezowo	35	10	10	15	17,1056
Nowokornino	20	5	4	11	12,6862
Nowosady	79	26	11	42	15,1717
Olchowa Kładka	7	-	-	7	0,3560
Orzeszkowo	62	23	13	26	18,3085
Pasieczniki Duże	43	-	1	42	8,2215
Postołowo	6	-	-	6	1,1421
Puciska	12	-	-	12	3,6366
Rzepiska	9	6	3	-	6,0916
Sawiny Gród	8	-	-	8	2,1261
Skryplewo	8	-	-	8	1,3559
Stare Berezowo	8	2	2	4	4,9602
Trywieża	18	12	3	3	4,1329
Wasilkowo	6	3	2	1	2,7767
Wierzchowskie	6	-	-	6	2,0428
Wygoda	9	1	-	8	4,3038
UG Hajnówka	3	-	1	2	0,5209
Gm. Narewka (Gruszki)	3	-	-	3	0,2248
RAZEM :	703	161	98	444	203,7568 ha

Budynki

Budynki związane z administracją:
Budynek Centrum Etnograficzno-Ekumeniczne w Dubinach (na działce nr geod. 676 obręb Dubiny) – użytkowa 369,57 m² - wartość 1 762 005,49 zł
Budynek remizo-świetlicy w Mochnatem (na działce nr geod. 469/4 obręb Mochnate) – użytkowa – 514,00 m² - wartość 234 479,20 zł
Budynek byłej szkoły w Mochnatem (na działce nr geod. 196/2 obręb Mochnate) - użytkowa - 340,00 m² - wartość 23 590,92 zł
Budynek byłej szkoły w Orzeszkowie (na działce nr geod. 151 obręb Orzeszkowo) - użytkowa - 139,36 m² - wartość 11 117,43 zł
Klub Integracji Społecznej w Dubiczach Osocznych ( na działce nr geod 200/1 obręb Dubicze Osoczne) – użytkowa 52,61 m²- wartość 486 488,19 zł
Budynek byłej szkoły w Nowokorninie (na działce nr geod. 149 obręb Nowokornino) – użytkowa – 563,00 m²– wartość 292 836,78 zł
Dom Dziennego Pobytu w Nowoberezowie (na działce nr geod. 171/2 obręb Nowoberezowo) – pow. użytkowa 255,48 m²– wartość 1 014 433,66 zł

Budynki mieszkalne:
1. Nowosady: na działce nr geod. 717/2 budynek o użytkowej 84,77 m², wartość – 50 000 zł

III. Budynki gospodarcze:

Borysówka:

- na działce nr geod. 213 - pow. użytkowa - 60,00 m², wartość – 4 870,14 zł

Nowosady:

- na działce nr geod. 717/2 - pow. użytkowa 92,00 m², wartość – 8 000 zł

- na działce nr geod. 717/2 - pow. użytkowa 40,00 m², wartość – 3 000 zł

Dubiny:

- na działce nr geod. 775 - pow. użytkowa - 8,00 m², wartość - 128,40 zł

- na działce nr geod. 676 - pow. użytkowa – 84,00 m², wartość – 13 537,22 zł

Nowoberezowo:

- na działce nr geod. 170/4 - pow. użytkowa - 49,50 m², wartość – 4 480,51 zł

Orzeszkowo:

- na działce nr geod. 151 - pow. użytkowa – 30,60 m², wartość – 13 733,80 zł

Budynki na terenie Miasta Hajnówka:

Na terenie Miasta Hajnówka Gmina posiada część budynku biurowego i gospodarczego położonych na działce nr geod. 1502/49 o pow. 0,4119 ha (udział w gruncie - 458/2830; pow. użytkowa budynku biurowego 424 m² - wartość 159 724,38 zł, pow. użytkowa bud. gospodarczego 34 m²- wartość 4 057,51 zł

Garaże:

Orzeszkowo: garaż blaszany (nietrwale związany z gruntem) o pow. 75 m², stanowiący wartość
37 607,75 zł
Dubiny: dwa garaże blaszaki (nietrwale związane z gruntem), o pow. 75 m² każdy, stanowiące wartość łącznie 48 817,27 zł

Budynki oddane w użyczenie:

Na nieruchomości oznaczonej nr geod. 238 o pow. 1,4503 ha położonej w obrębie Orzeszkowo znajdują się następujące budynki: budynek szkoły – pow. użytkowa 908 m², stanowiący wartość
193 738,85 zł., budynek gospodarczy – pow. użytkowa 48 m², stanowiący wartość 13 733,80 zł. oraz ogrodzenie o wartości 5 840,33 zł. – oddane w użyczenie na potrzeby Niepublicznej Szkoły podstawowej w Orzeszkowie.

Najem i dzierżawa nieruchomości gminnych

Na dzień 31 grudnia 2022 r. wydzierżawionych było 56 działek rolnych. Wartość czynszu dzierżawnego oraz czynszu z najmu lokali gminnych w 2022 roku wyniosła 25 997,11 zł.

W wynajmie znajdują są:

- lokal użytkowy o pow. 72,62 m² (budynek ośrodka zdrowia), znajdujący się na działce nr geod. 170/2 o powierzchni 0,1241 ha, obr. Nowoberezowo,

- lokal socjalny o pow. 39,47 m² (budynek mieszkalny),znajdujący się na dz. nr geod. 717/2 obręb Nowosady (Nowosady Nr 134/1).

Użytkowanie wieczyste nieruchomości gminnych

W użytkowaniu wieczystym znajdują się następujące działki:

- działka nr geod. 228/4 o powierzchni 0,0355 ha, obr. Orzeszkowo,

- działka nr geod. 689 o powierzchni 0,0165 ha, obr. Orzeszkowo,

- działka nr geod. 700/4 o powierzchni 0,0658 ha, obr. Nowosady,

- działka nr geod. 553/6 o powierzchni 0,0727 ha, obr. Nowosady,

- działka nr geod. 192 o powierzchni 0,0992 ha, obr. Borysówka,

- działka nr geod. 181/2 o powierzchni 0,0456 ha, obr. Mochnate.

Łączna powierzchnia działek – 0,3353 ha. Są to działki zabudowane budynkami stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności. Wysokość opłat z tytułu użytkowania wieczystego w 2022 roku wyniosła 1 693,82 zł.

5. Oświata i wychowanie

W 2022 roku Gmina Hajnówka była organem prowadzącym dla Szkoły Podstawowej w Dubinach. Ponadto funkcjonowała Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Orzeszkowie, prowadzona przez Stowarzyszenie „Edukator” w Łomży, dla której Gmina Hajnówka jest organem rejestrującym i dotującym.

Dzieci w wieku do lat 3 miały zapewnioną opiekę w Żłobku "Maluszek - Tytusek" w Lipinach prowadzonym przez Mieczysława Jana Ogiełło.

5.1. Organizacja szkół podstawowych, dla których organem prowadzącym lub dotującym jest Gmina Hajnówka

W roku szkolnym 2021/2022 (stan na 01.01.2022 r.) do jednostek oświatowych działających na terenie Gminy Hajnówka uczęszczało 232 dzieci. Natomiast w roku szkolnym 2022/2023 (stan na 30.09.2022 r.) w szkołach podstawowych na terenie Gminy Hajnówka uczyło się 235 uczniów. Liczbę dzieci i młodzieży uczęszczających do poszczególnych szkół przedstawia Tabela nr 6.

Tabela 6. Liczba dzieci i młodzieży uczęszczających do poszczególnych szkół na terenie Gminy Hajnówka

Nazwa jednostki	Liczba dzieci ogółem, w tym:		Liczba oddziałów	Średnia liczba uczniów w oddziale (w przybliżeniu)
	w szkole podstawowej	w oddziale przedszkolnym
Stan na 01.01.2022 r.
Szkoła Podstawowa w Dubinach	134	67	12	17
Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Orzeszkowie	19	12	7	4
Razem	232		19	12
	153	79
Stan na 30.09.2022 r.
Szkoła Podstawowa w Dubinach	138	67	12	17
Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Orzeszkowie	22	8	8	4
Razem	235		20	12
	160	75

źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

Ponadto na terenie Gminy Hajnówka funkcjonuje opieka dla dzieci w wieku żłobkowym do 3 roku życia. Żłobek Maluszek Tytusek dysponuje 18 miejscami. W 2022 roku opieką objętych było 14 dzieci. Dotacja dla żłobka wyniosła 31 500,00 zł.

5.2. Nauka języków obcych

W szkołach podstawowych odbywała się nauka języka obcego (wg stanu na 30.09.2022 r.) – języka angielskiego – uczyło się 235 uczniów, drugiego języka obcego – języka rosyjskiego uczyło się 31 uczniów, natomiast języka białoruskiego uczyło się 73 uczniów.

W 2022 r. szkoły ukończyło 23 uczniów, w tym w odniesieniu do poszczególnych szkół: Szkoła Podstawowa w Dubinach – 22 uczniów, Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Orzeszkowie – 1. Wszyscy uczniowie otrzymali promocję do klasy programowo wyższej.

5.3. Stypendia o charakterze motywacyjnym i socjalnym

Uczniowie gminnej szkoły podstawowej otrzymują stypendia o charakterze motywacyjnym, w formie jednorazowego stypendium za wyniki w nauce oraz osiągnięcia artystyczne i sportowe. Stypendia są przyznawane przez Wójta Gminy Hajnówka na podstawie kryteriów określonych w regulaminie przyznawania stypendium. W 2022 r. Wójt Gminy Hajnówka przyznał stypendia za pierwsze półrocze roku szkolnego 2021/2022 za wyniki w nauce - 8 uczniom Szkoły Podstawowej w Dubinach oraz jedno stypendium za osiągnięcia w sporcie, natomiast za drugie półroczne roku szkolnego 2021/2022 – 10 uczniom Szkoły Podstawowej w Dubinach oraz dwa stypendia za osiągnięcia sportowe. Kwota wypłaconych stypendiów wyniosła 6 300 zł.

Na podstawie art. 90b ustawy o systemie oświaty Gmina Hajnówka przyznaje pomoc materialną o charakterze socjalnym w postaci stypendiów i zasiłków szkolnych. Jest ona skierowana do uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Hajnówka. W 2022 roku otrzymali ją ci uczniowie, w rodzinach których dochód na jedną osobę nie przekroczył 600 zł netto. W okresie styczeń – czerwiec 2022 r. stypendium socjalne otrzymało 13 uczniów, natomiast w okresie wrzesień - grudzień 2022 r. – 11 uczniów. Na dzień 31.12.2022 r. na stypendia socjalne wydatkowano kwotę 17 380,00 zł. Pomoc ta była finansowana w 80 % ze środków budżetu państwa i 20 % ze środków budżetu gminy. W 2022 roku nie wpłynęły wnioski o przyznanie zasiłku szkolnego.

5.4. Osiągnięcia uczniów w konkursach

Uczniowie Szkoły Podstawowej w Dubinach odnieśli sukcesy w konkursach i zawodach sportowych:

I i II miejsce na szczeblu powiatowym w turnieju - Bezpieczeństwo w Ruchu Drogowym,
I, II i III miejsce w turnieju „Młodzież Zapobiega Pożarom”, uczniowie ci uzyskali też tytuł finalisty w eliminacjach wojewódzkich,
wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie plastycznym „Na początku była miłość – moja rodzina”, w kategorii „Szkoły podstawowe”,
III miejsce w konkursie plastycznym ,,Dziecko oczami Janusza Korczaka".
II miejsce w kategorii: klasy 4-8 oraz wyróżnienie w kategorii: klasy 1-3 w wojewódzkim konkursie plastycznym pn. „Ja naradziłsia tut - Tu się urodziłem”,
II miejsce w ogólnopolskim konkursie przedmiotowym „Leon” – MATEMATYKA,
finalista i najlepszy wynik w województwie podlaskim w ogólnopolskim konkursie matematyczno-informatycznym InstaLogik,
wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie plastycznym ,,Z żubrem przez 12 miesięcy”,
I miejsce i wyróżnienie w Konkursie Recytatorskim w Języku Białoruskim „Ojczyste słowo”,
Mistrzyni Województwa w Pływaniu w stylu grzbietowym- kategoria rocznik 2007-2008,
III miejsce w Powiatowych Igrzyskach Dzieci w Piłce Nożnej,
II miejsce drużyny w Mistrzostwach Powiatu w Trójboju LA,
II miejsce indywidualne w Mistrzostwach Powiatu w Trójboju LA,
I miejsce w Mistrzostwach Miasta Hajnówki w Halowej Piłce Nożnej rocznik 2009 i młodsi,
tytuł: najlepszy strzelec, najlepszy zawodnik, najlepszy bramkarz w Mistrzostwach Miasta Hajnówki w Halowej Piłce Nożnej rocznik 2009 i młodsi,
III oraz VII miejsce w Powiatowych Drużynowych Biegach Przełajowych, awans do Półfinału Wojewódzkiego,
w Mistrzostwach Powiatu Hajnowskiego w Pływaniu:

I miejsce w stylu grzbietowym,
II miejsce w stylu dowolnym,
III miejsce w stylu klasycznym,
II miejsce w stylu motylkowym,
I miejsce w stylu motylkowym;

w Dziecięcych Mistrzostw Hajnówki w Pływaniu sześciu uczniów przywiozło razem 10 medali: 3 złote medale w stylu grzbietowym (25 m), 1 złoty medal w stylu dowolnym, 2 srebrne w stylu grzbietowym, 1 srebrny w stylu dowolnym, 2 brązowe w stylu dowolnym 1 brązowy medal w stylu grzbietowym.

5.5. Wydatki na oświatę

Środki publiczne finansujące oświatę przekazywane są za pomocą następujących instrumentów:

część oświatową subwencji ogólnej przekazywana z budżetu państwa jednostkom samorządu terytorialnego,
dotacje celowe z budżetu państwa przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego (m.in. na wychowanie przedszkolne, na zakup podręczników i materiałów edukacyjnych),
fundusze europejskie,
inne środki publiczne (np. Fundusz Pracy),
środki własne jednostek samorządu terytorialnego.

Wydatki gminy na oświatę w 2022 roku wyniosły 5 032 663,70 zł, z czego 2 897 492 zł (57,6 %) pokryte zostało z subwencji oświatowej, 443 397,37 zł (8,81 %) z dotacji celowych, funduszy europejskich i innych środków publicznych, natomiast kwota 1 691 774,33 zł (33,6 %) ze środków własnych Gminy Hajnówka.

5.6. Dotacja celowa na zakup podręczników

W 2022 roku 161 uczniów z 2 szkół (Szkoła Podstawowa w Dubinach, Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Orzeszkowie) korzystało z podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych zakupionych w ramach dotacji celowej. Gmina Hajnówka otrzymała na ten cel kwotę 15 664,11 zł.

5.7. Dowóz uczniów do szkół

Gmina Hajnówka realizuje obowiązek bezpłatnego dowozu uczniów do szkoły „obwodowej” poprzez przewoźnika – Podlaską Komunikacją Samochodową NOVA SA, który w ramach podpisanej umowy do 30 czerwca 2023 r. będzie świadczył usługę w zakresie przewozu uczniów do szkół w formie zakupu biletów miesięcznych. Uczniowie podczas dowozu do szkoły mają zapewnioną opiekę. We września 2022 r. 166 uczniów, stanowiących 81 % wszystkich uczniów, dojeżdżało do szkoły zorganizowanym przez gminę środkiem transportu publicznego. W 2022 r. Gmina wydatkowała na dowóz uczniów do szkół 142 244,16 zł.

Wójt Gminy Hajnówka podpisał z opiekunami 5 uczniów niepełnosprawnych dojeżdżających do specjalnego ośrodka szkolnego, szkoły lub przedszkola na terenie Miasta Hajnówka umowy na zwrot kosztów dojazdu samochodem prywatnym. Wydatki na powyższy cel stanowiły w roku 2022 kwotę 7 038,78 zł.

5.8. Remonty obiektów szkolnych

W roku 2022 przeprowadzono drobne prace konserwatorsko – remontowe wewnątrz i na zewnątrz budynku Szkoły Podstawowej w Dubinach, m.in.: malowanie ścian, sufitów oraz remont schodów. Prace remontowe wykonał pracownik Szkoły Podstawowej w Dubinach przy pomocy rodziców. Zgodnie z wymaganiami przeciwpożarowymi i MEN wstawiono 2 drzwi ppoż. EI 30 oddzielających oddziały przedszkolne od pozostałych pomieszczeń szkolnych.

Dnia 3 sierpnia 2022 roku Gmina Hajnówka otrzymała wstępną promesę udzieloną przez Bank Gospodarstwa Krajowego w związku z decyzją Prezesa Rady Ministrów o objęciu inwestycji „Budowa boiska sportowego przy Szkole Podstawowej w Dubinach” dofinansowaniem z Rządowego Funduszu Polski Ład. Realizacja zadania nastąpi w 2023 roku.

5.9. Realizacja uchwał oświatowych

W roku 2022 zostało podjętych 9 uchwał Rady Gminy Hajnówka z zakresu oświaty. Realizacja uchwał dotyczyła przede wszystkim:

wysokości i zasad ustalania oraz rozliczania dotacji celowej dla podmiotów prowadzących żłobki i kluby dziecięce,
określenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć pedagoga, psychologa, logopedy i doradcy zawodowego oraz zasad udzielania i rozmiaru obniżek godzin nauczycielom, którym powierzono stanowiska kierownicze,
określenia średniej ceny paliwa w celu ustalenia kosztów przewozu uczniów,
regulaminu wynagradzania nauczycieli,
ustalenia stawki za 1 km przebiegu pojazdu używanego do przewozu przez rodziców lub opiekunów prawnych dzieci i uczniów niepełnosprawnych,
wyodrębnienia w budżecie gminy środków na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli na 2023 rok.

5.10. Kadra nauczycielska

Kadra nauczycielska według stopnia awansu zawodowego w Szkole Podstawowej w Dubinach w roku szkolnym 2022/2023 (stan na 30.09.2022 r.) wynosiła łącznie 26,07 etatów nauczycielskich, w tym ze stopniem awansu zawodowego: początkujący – 5,89, mianowany – 4,24 oraz dyplomowany – 15,94 etatu. (Szczegółowe dane w Tabeli 7 i 8).

Tabela 7. Stan zatrudnienia w gminnej szkole na dzień 30.09.2022 r.

Wyszczególnienie	Zatrudnienie ogółem
	Osoby
nauczyciele	31
obsługa	12

źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

Tabela 8. Nauczyciele zatrudnieni w gminnej szkole według stopnia awansu zawodowego w osobach (stan na 30.09.2022 r.)

Nazwa szkoły	Stopień awansu zawodowego w osobach
Nazwa szkoły	początkujący	mianowany	dyplomowany
Szkoła Podstawowa w Dubinach, w tym:
szkoła	5	5	16
oddział przedszkolny	2	-	3
Razem	7	5	19

źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

5.11. Realizacja projektów przez Szkołę Podstawową w Dubinach

Projekt „Dobra edukacja” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020, Osi Priorytetowej III KOMPETENCJE I KWALIFIKACJE, Działania 3.1 Kształcenie i edukacja, Poddziałania 3.1.2. Wzmocnienie atrakcyjności i podniesienie jakości oferty edukacyjnej w zakresie kształcenia ogólnego, ukierunkowanej na rozwój kompetencji kluczowych. Wartość projektu 673 067,38 zł, dofinansowanie 605 760,64 zł. Projekt miał na celu podniesienie jakości i atrakcyjności oferty edukacyjnej szkoły poprzez realizację nowoczesnych programów podnoszących kompetencje kluczowe i umiejętności uniwersalne uczniów (zajęcia dodatkowe edukacyjne, naukowo- techniczne i terapia SI dla uczniów), podniesienie kompetencji nauczycieli (kompleksowe szkolenia i wsparcie), doposażenie placówki w nowoczesne materiały dydaktyczne i narzędzia TIK, pracownie przedmiotowe oraz pomoc stypendialną dla uczniów. W 2022 r. zakończono realizację niniejszego projektu. Od stycznia do czerwca 2022 r. uczniowie brali udział w dodatkowych zajęciach edukacyjnych i naukowo – technicznych, jeden uczeń korzystał z terapii SI. Wypłacano również stypendium naukowego dla zdolnych uczniów.

5.12. Sposób i tryb realizacji zadań szkół podczas czasowego ograniczenia ich funkcjonowania

W związku trwającym stanem epidemii w 2022 r. edukacja odbywała się na odległość, hybrydowo lub stacjonarnie. Podczas nauczania zdalnego nauczyciele prowadzili zajęcia korzystając głównie z programu Microsoft Teams, e-Dziennik oraz z różnych platform edukacyjnych, np.: platforma edukacyjna MEN podręczniki.pl, MyEnglishLab, aplikacja Quizizz, Quizlet, liveworksheets, learningapps, kanał Youtube. Nauczyciele ze szkoły w Dubinach korzystali ze służbowych notebooków, natomiast uczniowie nie posiadający sprzętu komputerowego otrzymali wsparcie z UG Hajnówka oraz programu Zdalna Szkoła i Zdalna Szkoła+.

Rok 2022 r. uczniowie klas IV-VIII rozpoczęli od nauki zdalnej, natomiast uczniowie klas I-III na wniosek rodziców uczestniczyli w zajęciach w szkole. Następnie od 21 lutego 2022 r. wszyscy uczniowie powrócili do nauczania stacjonarnego.

6. Kultura, sport i rekreacja

Gmina Hajnówka realizuje zadania z zakresu kultury, sportu i rekreacji samodzielnie lub za pośrednictwem samorządowej instytucji kultury, którą jest Gminne Centrum Kultury w Dubinach. Zgodnie z brzmieniem § 10, ust. 1 Uchwały Nr IV/13/15 Rady Gminy Hajnówka z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie połączenia instytucji kultury i nadania Statutu Gminnego Centrum Kultury - nadzór nad działalnością Centrum sprawuje Wójt Gminy Hajnówka. W roku 2022 zadania z zakresu kultury były realizowane w oparciu o Statut Gminnego Centrum Kultury w Dubinach, regulaminu organizacyjnego, ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz w związku
z zaistniałą sytuacją epidemiczna w kraju wywołaną COVID-19 zgodnie z Rozporządzeniami Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Ministra Zdrowia, przy współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Hajnówce.

6.1. Streszczenie sprawozdania merytorycznego samorządowej jednostki kultury za 2022 r.

Gminne Centrum Kultury w Dubinach jest samorządową instytucją kultury, której celem jest organizowanie działalności kulturalnej i bibliotecznej oraz upowszechnianie i promocja kultury lokalnej. Swoją działalność skupia głównie na:

organizowaniu różnorodnych form edukacji kulturalnej i wychowywaniu przez sztukę przy współpracy z instytucjami;
organizowaniu dzieciom zajęć w czasie przerw od nauki;
prowadzeniu działalności wydawniczej i promocyjnej;
gromadzeniu zbiorów bibliotecznych, dokumentowaniu, tworzeniu, ochronie i udostępnianiu dóbr kultury;
organizowaniu imprez artystycznych i rekreacyjno-sportowych;
działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu;
stwarzaniu warunków dla rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego, folkloru oraz rękodzieła ludowego;
działaniach na rzecz edukacji ekologicznej;
prowadzeniu świetlic wiejskich;
promowaniu gminy.

Gminne Centrum Kultury w Dubinach nadzoruje i utrzymuje świetlice w 15 sołectwach oraz obiekty małej architektury na terenie gminy, tj. 11 siłowni, 11 placów zabaw oraz 11 altan/wiat.

Przy GCK funkcjonował zespół folklorystyczny „Żawaranki” z Mochnatego oraz zespoły wokalno-instrumentalne. W drugiej połowie roku objęto patronatem chór „Cegiełki”, który rozpoczął działalność jako Chór Gminy Hajnówka „Cegiełki”.

Sytuacja epidemiczna w styczniu wymusiła zamknięcie świetlic dla odbiorców i gości. W kolejnych miesiącach pracownicy Gminnego Centrum Kultury w Dubinach realizowali zadania statutowe ze współpracującymi z GCK podmiotami, tj. Szkołą Podstawową w Dubinach, GOPS w Hajnówce, Nadleśnictwem Hajnówka, PSSE, KPP i PSP w Hajnówce. Zostały zorganizowane spotkania, zajęcia i warsztaty o różnej tematyce dla najmłodszych. Wspólnie ze SP w Dubinach i Nadleśnictwem Hajnówka zorganizowano obchody „Pierwszego Dnia Wiosny” w formie konkursu i ogniska.

Wybuch wojny w Ukrainie spowodował zmiany w funkcjonowaniu GCK w aspekcie realizacji działań kulturalnych. Należało zorganizować czas wolny oraz zajęcia integracyjne dla uchodźców z Ukrainy. W pierwszej połowie roku, w ramach współpracy z BTSK w Białymstoku i Muzeum Białoruskim w Hajnówce, odbyły się dwa festyny: Białoruski Festyn Ludowy w Nowoberezowie oraz „I tut żywuć ludzi” przy Centrum Etnograficzno-Ekumenicznym w Dubinach.

W okresie około wielkanocnym zostały przygotowane warsztaty integracyjne o tradycjach wielkanocnych w Polsce i Ukrainie na potrzeby audycji telewizyjnej TV Podlasie. W czerwcu odbyła się debata „Obiekt Światowego Dziedzictwa PB- potrzeby i oczekiwania mieszkańców tego regionu.

Na okres wakacji zaplanowano szereg zajęć dla najmłodszych, które zrealizowano przy wsparciu wolontariuszy i partnerów GCK. Oferta zajęć była realizowana w kilku miejscowościach gminy. Przygotowano atrakcyjne zakończenie wakacji w gminie z dmuchańcami. Równolegle z ofertą GCK, w świetlicach był realizowany projekt „Pogranicze z pasją-warsztaty”.

W drugiej połowie roku został opracowany kalendarz zajęć w taki sposób, aby zaoferować mieszkańcom aktywną formę spędzania wolnego czasu przez 4 dni w tygodniu. Szeroki wachlarz przygotowanych zajęć umożliwił udział w warsztatach mieszkańcom w różnym wieku:

poniedziałek, środa- muzyczne, emisja głosu-GCK,
wtorek-kreatywne spotkania w DDP w Nowoberezowie,
środa- spotkania plastyczne w bibliotece,
czwartek- warsztaty kulinarne- GCK,
piątek- zajęcia na drewnie-GCK, wieczory przygotowawcze do kolędowania- Stare

Ponadto w drugiej połowie roku Gminne Centrum Kultury w Dubinach było współorganizatorem wydarzeń o zasięgu powiatowym i ogólnokrajowym. Przy współpracy BTSK w Białymstoku zorganizowano wydarzenie „Kupalle” w Mochnatem. W Orzeszkowie odbyła się VII edycja Konkursu Kulinarnego dla Kół Gospodyń Wiejskich „Bitwa Regionów”, której współorganizatorem było Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, przy współpracy ARiMR i KRUS. W październiku pracownicy GCK zapewnili obsługę V Wieczoru Wiejskich Chórów Parafialnych w Nowoberezowie.

GCK było również współorganizatorem wydarzeń kulturalnych o charakterze otwartym, m. in. koncert dla Orzeszkowa, ognisko integracyjne dla sołectwa Nowosady i Postołowo, koncert „Chóru Pherkisa” z Gruzji w Starym Berezowie, zabawa odpustowa w Borysówce, koncert „Razem dla Niepodległej” w Dubinach, zabawa dla mieszkańców w Mochnatem.

Wydano i dostarczono do mieszkańców 4 numery biuletynu gminnego "Sprawy Gminne".

Rok 2022 został zakończony na organizacji zajęć dla dzieci w czasie przerwy okołoświątecznej i ustawieniu choinek przy świetlicach.

6.2. Działalność biblioteczna

W Gminnym Centrum Kultury w Dubinach mieści się biblioteka. Na dzień 31 grudnia 2022 r. księgozbiór biblioteki liczył 8643 woluminów, w tym dwa audiobooki. W 2022 r. przybyło ogółem 242 książki na kwotę 6148,83 zł, w tym: zakup z dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (w ramach Wieloletniego Programu Rozwoju Czytelnictwa) 91 książek na kwotę 2 150,00 zł oraz zakup ze środków samorządowych 151 książek na kwotę 3 998,83 zł.

Stan księgozbioru:

literatura piękna dla dorosłych 3591
literatura piękna dla dzieci - 2438
inna - 2372

W 2022 roku zarejestrowało się w bibliotece 139 czytelników, w tym: w wieku 5-19 lat - 57 osób, 20-60 lat -63 osoby i powyżej 60 lat -19 osób. Najwięcej czytelników przybyło w grupie osób uczących się- 54 i pracujących- 46. Wypożyczenia księgozbioru w 2022 roku ogółem wynosiły 2708.

Biblioteka brała udział w projekcie Instytutu Książki „Mała książka - wielki człowiek” - akcja skierowana do dzieci w wieku przedszkolnym (bezpłatne wyprawki czytelnicze dla dzieci).

W październiku w Gminnym Centrum Kultury w Dubinach odbyła się kolejna edycja Nocy Bibliotek. W 2022 roku Noc Bibliotek przebiegała pod hasłem „To musi się powieść”.

W ramach organizacji spotkań literackich, 18 grudnia 2022 r. w Gminnym Centrum Kultury w Dubinach zorganizowano spotkanie z wydawcami książki „Świataja Krynoczka. Źródło duchowości prawosławnej” Autorem książki jest o. Eugeniusz Podgajecki.

Statutowe zadania biblioteka realizuje również poprzez współpracę z jednostkami organizacyjnymi Gminy. Na spotkaniach w Domu Dziennego Pobytu w Nowoberezowie, pracownik biblioteki przybliżał ofertę książek uczestnikom DDP do korzystania z księgozbioru. W ramach upowszechniania czytelnictwa, organizowano spotkania w GCK dla najmłodszych. W listopadzie bibliotekę w GCK odwiedziły przedszkolaki z Oddziału Przedszkolnego Szkoły Podstawowej w Dubinach (grupa 5- pięciolatków). Dzieci dowiedziały się jak zostać czytelnikiem i poznały zasady obchodzenia się z książką.

Organizowane były też jesienne spotkania plastyczne w Bibliotece, które miały integrować i rozwijać twórczo mieszkańców. Działania edukacyjno-kulturalne organizowane w bibliotece stanowią działalność dodatkową.

6.3. Struktura zatrudnienia

Zatrudnienie w Gminnym Centrum Kultury w Dubinach wg. stanu na dzień 31.12.2022 r. przedstawia się następująco:

o. dyrektora - pełen etat
główny księgowy - 1/7 etatu
referent- 1 etat w bibliotece
pracownik gospodarczy - 1 etat

■ pracownik ds. animacji kultury - zatrudnienie od grudnia 2022 r. w ramach umowy z PUP

* instruktor - zatrudnienie od sierpnia 2022 r. w ramach umowy z PUP, oddelegowanie do UG Hajnówka w związku z realizacją dodatkowych zadań nałożonych na gminy przez ustawy,

opiekun świetlicy - 2 etaty: 1 etat zatrudnienie od grudnia 2022 r. w ramach umowy z PUP, 1 etat -urlop macierzyński,
instruktor muzyczny -1 osoba- umowa zlecenia od lipca 2022 r.

Zajęcia w drugiej połowie roku sprawozdawczego były realizowane przy wsparciu 4 wolontariuszy.

Wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy przebywającym na terenie Polski w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy, pracownicy Gminnego Centrum Kultury zostali oddelegowani do udzielania niezbędnej pomocy i bieżącego utrzymania miejsc tymczasowego zakwaterowania uchodźców z Ukrainy, przebywających na terenie gminy Hajnówka. Noty obciążeniowe wystawione dla Urzędu Gminy zrefundowały koszty na wynagrodzenie na kwotę 80 261,58 zł.

6.4. Inwestycje zrealizowane w 2022 roku w Gminnym Centrum Kultury w Dubinach

Inwestycje zrealizowane w roku sprawozdawczym były ukierunkowane na poprawę infrastruktury rekreacyjnej i zagospodarowanie przestrzeni przy świetlicach. W Lipinach i Nowosadach zamontowano urządzenia siłowni zewnętrznej, a w Czyżykach, Kotówce i Borysówce bujak i huśtawkę dla dzieci. W celu poprawy bezpieczeństwa małych użytkowników, w Trywieży i Nowokorninie wykonano płot odgradzający od drogi powiatowej. W miejscowościach Nowokornino i Postolowo wybudowano altany. Został dokończony remont świetlicy w Orzeszkowie. W świetlicy w Trywieży wyremontowano kuchnię. Do obu świetlic zakupiono nowe meble kuchenne, dodatkowo salę w Orzeszkowie wyposażono w zestaw stołów. Dokonano wymiany stolarki okiennej i drzwiowej w świetlicy w Pasiecznikach Dużych oraz doprowadzono wodę do świetlicy w Kotówce. Inwestycje na kwotę 46.737,99 zł. zostały zrealizowane ze środków własnych gminy, natomiast na meble przeznaczono środki ze wsparcia GCK z zewnątrz.

W roku 2022 Gminne Centrum Kultury w Dubinach pozyskało dodatkowo środki zewnętrzne:

Darowizny z Nadleśnictw – 28 000,00 zł
Darowizny od sponsorów – 13 050,00 zł
Środki na realizację imprez kulturalnych – 6 000,00 zł KOWR oraz 11 172,80 zł KSOW

7. Pomoc społeczna, polityka prorodzinna i senioralna

W roku 2022 zadania z zakresu pomocy społecznej, polityki prorodzinnej i senioralnej realizowano w oparciu o następujące uchwały Rady Gminy Hajnówka:

Uchwała Nr XXVIII/121/17 Rady Gminy Hajnówka z dnia 21 lutego 2017 r. w sprawie uchwalenia Program Aktywności Lokalnej Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023,
Uchwała NR IV/19/18 Rady Gminy Hajnówka z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2019 – 2024,
Uchwała Nr V/31/19 Rady Gminy Hajnówka z dnia 25 stycznia 2019 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności dla osób objętych wieloletnim rządowym programem „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023,
Uchwała Nr V/32/19 Rady Gminy Hajnówka z dnia 25 stycznia 2019 r. w sprawie określenia zasad zwrotu wydatków w zakresie dożywiania w formie posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych dla osób objętych wieloletnim rządowym programem „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023,
Uchwała Nr XXVIII/231/22 Rady Gminy Hajnówka z dnia 18 marca 2022 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022-2025,
Uchwała Nr XXVII/218/21 Rady Gminy Hajnówka z dnia 14 grudnia 2021 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2022-2024.

Celem pomocy społecznej jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są oni w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczna wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Pomoc społeczna polega w szczególności na przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń, pracy socjalnej, prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej, analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Świadczenia z pomocy społecznej finansowane są z dwóch źródeł: budżetu państwa (dotacja celowa) oraz budżetu gminy (środki własne).

7.1. Pomoc Społeczna

7.1.1. Zasiłki

1) Zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Zasiłek stały ustala się w wysokości:

w przypadku osoby samotnie gospodarującej – różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 719,00 zł miesięcznie.
w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30,00 zł miesięcznie.

Tą formą pomocy objętych zostało 25 osób i wypłacono świadczenia na kwotę 148 500,67 zł.

Opłacano też składki zdrowotne za osoby pobierające zasiłki stałe - 22 osoby na kwotę 12 430,82 zł, które przekazywane były bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Środki finansowe na wypłatę zasiłków stałych i opłacenia składki zdrowotnej pochodziły z dotacji państwa.

2) Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego przy spełnianiu kryterium dochodowego.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej od dochodu tej osoby lub kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Z tej formy pomocy skorzystało 75 rodzin i wypłacono kwotę 202 671,62 zł. Zasiłki okresowe otrzymały głównie osoby i rodziny, w których występowało bezrobocie oraz niepełnosprawność. Jest to zadanie własne gminy, na które otrzymuje dotacje.

3) Zasiłek celowy i specjalny celowy jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym jest wypłata zasiłków celowych na zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków, leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu oraz sprawienie pogrzebu.

Pomoc w zakresie zasiłków celowych oraz zasiłków celowych specjalnych udzielona była na konkretne, uzasadnione przez podopiecznych potrzeby.

Wypłacono zasiłki celowe i specjalne celowe dla 29 osób na kwotę 13 923,60 zł (w tym sprawienie pogrzebu na kwotę 3100,00 zł).

7.1.2. Realizacja Programu „Posiłek w szkole i w domu 2019-2023”

Program jest elementem polityki społecznej państwa w zakresie wsparcia finansowego gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym. Program służy poprawie poziomu życia rodzin o niskich dochodach, poprawie stanu zdrowia dzieci i młodzieży oraz kształtowaniu właściwych nawyków żywieniowych. W 2022 roku rzeczywista liczba osób objętych programem wynosiła 154 osoby, w tym z posiłków w szkołach skorzystało 47 uczniów, a z zasiłku celowego na zakup posiłku 79 rodzin. Ogółem poniesione koszty na dożywianie to kwota 86 951,30 zł (udział gminy to kwota 17 390,26 zł). Procentowy udział gminy w kosztach dożywiania wyniósł 20%.

7.1.3. Kierowanie i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańców w domach pomocy społecznej

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej ponoszą:

mieszkaniec domu, nie więcej niż 70% swojego dochodu,
małżonek, zstępni przed wstępnymi,
gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej, a opłatami wnoszonymi przez mieszkańca domu oraz małżonka, zstępnymi przed wstępnymi.

W 2022 r. w domach pomocy społecznej przebywało 7 osób. Dopłata gminy wyniosła 227 554,76 zł.

7.1.4. Wydawanie decyzji administracyjnych, w sprawach świadczeniobiorców innych niż ubezpieczeni

Decyzje wydawane są na podstawie art. 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W celu ustalenia sytuacji dochodowej i majątkowej świadczeniobiorcy, przeprowadza się rodzinny wywiad środowiskowy na zasadach i w trybie określonym w przepisach o pomocy społecznej. W 2022 roku wydano 1 decyzję administracyjną przyznającą prawo do ww. świadczeń dla świadczeniobiorców innych niż ubezpieczeni.

7.1.5. Praca socjalna

Praca socjalna jest podstawowym zadaniem pomocy społecznej realizowanym równolegle z pozostałymi formami wspierania i udzielonymi świadczeniami. Ukierunkowana jest na pomoc osobom i rodzinom dla wzmocnienia lub odzyskania ich zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie, a także na tworzeniu warunków sprzyjających temu celowi. Niezbędne jest indywidualne podejście do każdej osoby, diagnoza jej potrzeb i możliwości oraz edukacja np. pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, informowanie o prawach i uprawnieniach. W większości środowisk objętych w 2022 roku świadczeniami pomocy społecznej w formie zasiłków, czy też pomocy rzeczowej mieliśmy do czynienia z wystąpieniem jednocześnie wielu problemów wymagających wieloaspektowej interwencji. Bardzo często w parze z alkoholizmem występuje długotrwała choroba lub niepełnosprawność, podobnie długotrwała choroba często dotyczy osób bezrobotnych. Istotą diagnozy problemów społecznych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Hajnówce jest charakterystyka problemów z jakimi zgłaszają się interesanci do tut. Ośrodka.

7.1.6. Świadczenia rodzinne

Kwota świadczeń rodzinnych, których realizację zlecono dla GOPS w Hajnówce w 2022 roku wyniosła 1 377 125, 44 zł w tym:

Świadczenia 1 197 886, 54 zł

Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne 138 322,06 zł

3% na obsługę 40 916,84 zł

7.1.7. Pomoc materialna o charakterze socjalnym

Pomoc materialna o charakterze socjalnym jest kolejnym zadaniem powierzonym. W 2022 roku niniejszą pomoc materialną wypłacono dla 12 dzieci na łączną kwotę 17 380,00 zł.

7.1.8. Fundusz alimentacyjny

Realizacja świadczeń z funduszu alimentacyjnego została powierzona dla GOPS w Hajnówce. Świadczenia mogą otrzymywać osoby uprawnione, jeżeli egzekucja jest bezskuteczna, do ukończenia 18 roku życia albo w przypadku, gdy osoba uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia, lub w przypadku niepełnosprawności - bezterminowo. Przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 900 zł.

W okresie od stycznia do grudnia 2022 roku wypłacono z funduszu alimentacyjnego świadczenia dla 7 wierzycieli na łączną kwotę 23 550,00 zł.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce podjął działania wobec 7 dłużników. Działania te polegały na ustaleniu sytuacji materialnej i rodzinnej dłużnika poprzez przeprowadzenie wywiadu. Ponadto Ośrodek wystąpił do gmin na terenie, których przebywają dłużnicy o podjęcie wobec nich działań. Dodatkowo prowadzona jest dokumentacja współpracy z komornikami sądowymi i innymi instytucjami w zakresie prowadzonych postępowań administracyjnych.

7.1.9. Dodatek osłonowy

Dodatek osłonowy stanowił kluczowy element rządowej tarczy antyinflacyjnej, który miał zniwelować rosnące ceny energii, gazu i żywności. Zgodnie z zaproponowanymi przepisami przysługiwał gospodarstwu domowemu, którego przeciętne miesięczne dochody nie przekraczają
2100,00 zł w gospodarstwie jednoosobowym albo 1500,00 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Wnioski można było składać od 1 stycznia do 31 października 2022 roku. Mieszkańcom gminy Hajnówka wydano 639 informacji o przyznaniu dodatku osłonowego na kwotę 421 375,12 zł.

7.1.10 Dodatek węglowy

Dodatek przysługiwał gospodarstwom domowym, dla których głównym źródłem ogrzewania jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe – zasilane węglem kamiennym, brykietem lub peletem, zawierającymi co najmniej 85% węgla kamiennego. W zaproponowanym rozwiązaniu nie było kryteriów dochodowych, a dodatek przysługiwał również gospodarstwom, które już zakupiły węgiel. Warunkiem otrzymania dodatku było wpisanie lub zgłoszenie źródła ogrzewania do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. O dodatek węglowy można było wnioskować od 12 sierpnia 2022 r., czyli od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym do dnia 30 listopada 2022 r. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce wydał 1055 informacji o przyznaniu dodatku węglowego na kwotę 3 165 000,00 zł.

7.1.11 Dodatek dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła

21 września 2022 r. w życie weszło Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wniosków o dodatki na zakup opału dla gospodarstw domowych i podmiotów wrażliwych dotyczące niektórych źródeł ciepła. Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła – dało możliwość dofinansowania zakupu opału: peletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy oraz gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego. Wnioski należało złożyć w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Hajnówce, do 30 listopada 2022 r. Rozpatrzono 430 wniosków na kwotę 664 500,00 zł.

7.1.12 Dodatku dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła

Wniosek o wypłatę dodatku dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła – był przeznaczony dla podmiotów wrażliwych, w tym szpitali, szkół i przedszkoli, ośrodków pomocy społecznych, ośrodków kultury, palcówek opiekuńczych, itp. Na podstawie wniosku podmioty te mogły ubiegać się o dodatek na zakup opału, w tym: węgla, brykietu i peletu węglowego oraz peletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy, gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego. Do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Hajnówce wpłynęło 3 wnioski zostały rozpatrzone pozytywne na kwotę 26 334,85 zł.

7.1.13 Dodatek elektryczny

Wysokość dodatku elektrycznego została zróżnicowana w zależności od rocznego zużycia energii elektrycznej uprawnionego gospodarstwa domowego. W przypadku, gdy zużycie w 2021 r. nie przekraczało 5 MWh, kwota dodatku wynosi 1000 zł. Jeżeli zużycie energii elektrycznej w gospodarstwie domowym w 2021 r. przekroczyło 5 MWh, wówczas kwota dodatku to 1500 zł. Aby uzyskać dodatek elektryczny w podwyższonej kwocie, do wniosku należy dołączyć rozliczenie z przedsiębiorstwem energetycznym, potwierdzające zużycie energii elektrycznej w 2021 r. przekraczające 5 MWh. Kolejnym warunkiem koniecznym do otrzymania dodatku elektrycznego jest uzyskanie wpisu lub zgłoszenie źródła ogrzewania do centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB). Trzeba wiedzieć, że właściciele domów, którzy zainwestowali w fotowoltaikę nie otrzymali dodatku elektrycznego. Nawet jeśli mają też pompę ciepła. W ustawie wyraźnie podkreślono, że jeśli gospodarstwo domowe korzysta z energii elektrycznej wytwarzanej z mikroinstalacji fotowoltaicznej, dodatek elektryczny nie przysługuje.

Wnioski przyjmowane były od 1 grudnia 2022 r. do 1 lutego 2023 r. łącznie wpłynęło 10 wniosków zostały rozpatrzone pozytywnie i wypłacone w kwocie 10 500,00 zł

Tabela 9. Podsumowanie świadczeń GOPS Gminy Hajnówka.

Nazwa świadczenia	Kwoty wydatkowania
Dodatek węglowy	3 165 000,00
Dodatek cieplny (dla gospodarstw domowych i niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła)	690 834,85
Dodatek elektryczny	10 500,00
Świadczenia rodzinne	1 353 575,44
Fundusz alimentacyjny	23 550,00
Pomoc społeczna	579 205,58
Dodatek osłonowy	421 375,12

Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania SR za 2022 r.

Mieszkańcy i podopieczni gminy Hajnówka w 2022 r. otrzymali świadczenia w kwocie 7 292 976,22 zł.

7.1.14 Sprzedaż preferencyjna węgla gospodarstwom domowym.

Na podstawie ustawy z dnia 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2236) Gmina Hajnówka przystąpiła do realizacji zadania rządowego dotyczącego sprzedaży węgla na potrzeby osób fizycznych w gospodarstwach domowych. Gminie Hajnówka została przydzielona firma WĘGLOKOKS S.A. z siedzibą w Katowicach, gdzie gmina miała zaopatrywać się w węgiel. W dniu 23.11.2022 r. została podpisana umowa z powyższą firmą. Uzgodniono, że transportem i dystrybucją węgla zajmie się Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Hajnówce. Umowa z PUK Hajnówka w tej sprawie została podpisana dnia 29 listopada 2022 r. Mieszkańcy Gminy Hajnówka odbierali węgiel z terenu Zakładu Zagospodarowania Odpadów PUK przy ul. Szosa Kleszczelowska 35 w Hajnówce w cenie 1900 zł/t. Gmina zaopatrywała się w węgiel sortymentu orzech i groszek.

W cenach preferencyjnych gmina zakupiła:

orzechu - 250 ton,
groszku - 100 ton.

Do końca 2022 r. sprzedano mieszkańcom:

orzechu - 148 ton,
groszku - 69 ton.

7.1.15 Ogólnopolska Karta Dużej Rodziny

Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówceajnówce realizował zadanie wynikające z ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2022 r. poz. 2140 ze zm.). Prawo do posiadania Karty Dużej Rodziny przysługuje wszystkim rodzicom oraz małżonkom rodziców, którzy mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci. Rodzice mogą korzystać z karty dożywotnio. W roku 2022 wydano 20 rodzinom wielodzietnym 38 kart do zniżek oferowanych przez podmioty publiczne i niepubliczne.

7.2. Zadania z zakresu Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Hajnówka za 2022 r.

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2019 – 2024 przyjęto uchwałą Nr IV/19/2018 Rady Gminy Hajnówka z dnia 21 grudnia 2018 r. Zarządzeniem Nr 365/2021 w dniu 17 września 2021 roku powołano zespół interdyscyplinarny w nowym składzie.

W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele:

- Ośrodka Pomocy Społecznej (pracownicy socjalni),

- Policji (dzielnicowy),

- Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim(kurator zawodowy),

- Służby Zdrowia (pielęgniarka środowiskowa),

-Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,

-Szkoły Podstawowej w Dubinach,

-organizacji pozarządowej (Stowarzyszenie Sympatyków Wsi Borysówka)

Działania w ramach Programu były oparte na realizacji poniższych celów:

Zmiana postaw mieszkańców Gminy Hajnówka wobec przemocy w rodzinie poprzez działania informacyjno–edukacyjne

Na tablicy informacyjnej GOPS były umieszczane plakaty, wykazy placówek udzielających pomocy ofiarom przemocy w rodzinie, informacje o możliwości udziału w programach korekcyjno–edukacyjnych w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Hajnówce, na stronie internetowej Ośrodka w zakładce - przemoc w rodzinie, umieszczone zostały numery telefonów do instytucji udzielających bezpłatne porady w zakresie przemocy oraz wykaz placówek udzielających tymczasowego schronienia w województwie podlaskim, rejestr jednostek specjalistycznego poradnictwa.

W dnia 21-27 lutego 2022 roku został zorganizowany przez fundusz sprawiedliwości Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem w ramach działania można było uzyskać bezpłatną pomoc, poradę prawną i psychologiczną w sądach, prokuraturach , komendach Policji w Hajnówce. W budynku MOPS oraz w Okręgowym Ośrodku Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem w Białymstoku odbyły się dyżury podczas którego udzielono bezpłatnie porad osobom doświadczającym przemocy.

W 2022 roku w Szkole Podstawowej w Dubinach w ramach realizacji celów profilaktycznych i wychowawczych przeprowadzano indywidualne zajęcia terapeutyczne prowadzone przez psychologa i pedagoga szkolnego, zorganizowano cykliczne zajęcia z psychologiem szkolnym celem integracji zespołu klasowego i radzenia sobie ze stresem, kształtowano właściwe postawy dzieci poprzez rozmowy na godzinach wychowawczych i egzekwowanie przestrzegania zasad obowiązujących w szkole. Ponad to integrowano zespoły klasowe poprzez wspólne wyjazdy i imprezy szkolne, zorganizowano Dzień Bezpiecznego Internetu, podczas którego przedstawiono zasady bezpiecznego korzystania z Internetu jak również konsekwencji i odpowiedzialności prawnej niewłaściwego zachowania w internecie, przeprowadzono indywidualne konsultacje oraz wizyty w środowisku zamieszkania uczniów, prelekcje na zebraniach rodziców. Odbyły się liczne spotkania z przedstawicielami Powiatowej Komendy Policji oraz Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Przeprowadzono warsztaty „Jak odmówić?” dotyczące tematu zachowań asertywnych, zorganizowano zajęcia czytelnicze w bibliotece szkolnej oraz zorganizowano zbiórkę żywności w ramach akcji Szlachetna paczka.

W Gminnym Centrum Kultury w Dubinach, świetlicy w Orzeszkowie, Nowosadach i Lipinach zorganizowano „Feryjny zawrót głowy w GCK w Dubinach”. Na zakończenie ferii zorganizowano bal maskowy w GCK w Dubinach.

W świetlicach wiejskich odbywały się różne spotkania integracyjne, warsztaty oraz spotkania z funkcjonariuszami KPP w Hajnówce, psychologiem czy pracownikiem biblioteki. Poruszano tematy m.in. „Zrozumieć seniora- potrzeby i emocje osób starszych”, „Jak działają sprawcy oszustw na „wnuczka” i „policjanta” , „ Poznaj metody działania sprawców i nie daj się oszukać!”, „Fałszywy telefon”, „Bezpieczni na drodze po zmroku”, „Zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej”.

Skuteczne i efektywne przeciwdziałanie przemocy w rodzinie poprzez wzmacnianie systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie

W 2022 r. wpłynęło do Zespołu Interdyscyplinarnego 8 ,,Niebieskich Kart” wszczętych przez Komendę Powiatową Policji w Hajnówce, które dotyczyły przemocy w rodzinie, 1 karta wszczęta przez Szkołę Podstawową nr 4 w Hajnówce oraz 1 karta założona w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Hajnówce. Procedurą ,,Niebieskiej Karty” objęto łącznie 17 rodzin. Ponadto w 2022 roku członkowie Zespołu prowadzili 8 spraw związanych z procedurą Niebieskiej Karty z 2021 r.

W 2022 r. odbyło się 4 posiedzenia Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego w terminach: 15.02.2022 r., 12.05.2022 r.,15.07.2022 r., 06.10.2022 r.

Podczas wszczynania procedury Niebieskiej Karty w 2022 roku w 3 sprawach Komenda Powiatowa Policji w Hajnówce wydała nakaz natychmiastowego opuszczenia przez sprawcę przemocy wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia oraz zakaz zbliżania się do mieszkania i otoczenia ofiary na odległość 100m.

W 9 przypadkach zakończono procedurę Niebieskiej Karty na skutek ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie, w 2 przypadkach zakończono procedurę w wyniku braku zasadności podejmowania działań.

W ramach Zespołu prowadzono rejestr wszczętej procedury Niebieskich Kart –A, rejestr wypełnionych Kart –C i D, protokołów posiedzeń ZI oraz prowadzono teczki indywidualne rodzin.

Podejmowano wspólne działania podmiotów wchodzących w skład zespołu w środowisku zagrożonym przemocą mających na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie.

Sytuacja rodzinna ofiar przemocy domowej była systematycznie monitorowana przez pracowników socjalnych oraz dzielnicowego.

Zapewnienie osobom doznającym przemocy bezpieczeństwa i skutecznej pomocy

Pracownicy socjalni GOPS w Hajnówce objęli pracą socjalną wszystkie rodziny dotknięte przemocą domową (z 17 rodzinami prowadzono rozmowy informacyjno – motywacyjne), udzielali pomocy finansowej (2 rodzinom udzielono pomocy w formie zasiłku okresowego, zasiłku celowego na zakup żywności oraz obiadów w szkole dla dzieci).

Wszystkie rodziny, w których założono NK zostały poinformowane o możliwości skorzystania z bezpłatnej pomocy prawnej, psychologicznej świadczonej przez Lokalny Punkt Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem mieszczący się w budynku MOPS w Hajnówce zadanie realizowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Rodzinom przekazano informacje o punkcie bezpłatnej pomocy prawnej udzielanej przez adwokatów i radców prawnych w budynku Liceum Ogólnokształcącego w Hajnówce.

Rozpowszechniano informacje o Ogólnopolskim Pogotowiu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie ,,Niebieska Linia”, przekazywano broszury: ,, Przemoc w rodzinie”, ,,Jak radzić sobie z przemocą” ,,Przemoc w rodzinie a alkohol”, ,,Przemoc w rodzinach z problemem alkoholowym”, całodobowy Dziecięcy Telefon Zaufania.

Podczas rozmów osobom doznającym przemocy udzielono informacji na temat możliwości skorzystania przez nie z terapii dla osób współuzależnionych w Poradni Leczenia Uzależnień w Hajnówce oraz o możliwości skorzystania z zajęć korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy organizowanych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Hajnówce.

Rozpowszechniano informacje na temat telefonu zaufania Rzecznika Praw Dziecka, Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w rodzinie „Niebieska linia”, Policyjny telefon zaufania. Zamieszczono informację na temat nieodpłatnej porady prawnej w powiecie hajnowskim.

Dzielnicowy i pracownicy socjalni utrzymywali systematyczny kontakt z rodzinami w których była prowadzona procedura ,,Niebieskiej Kart”.

7.3. Zadania z zakresu Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii za 2022 r.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii przyjęto uchwałą Nr XXVIII/231/22 Rady Gminy Hajnówka z dnia 18.03.2022 r.

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Hajnówce w 2022 r. prowadziła postępowania zmierzające do orzeczenia obowiązku leczenia odwykowego wobec osób uzależnionych od alkoholu, które w związku z jego nadużywaniem powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizują małoletnich, uchylają się od leczenia albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny. Komisja prowadzi również profilaktyczną działalność informacyjną i edukacyjną dla dzieci i młodzieży. Przy planowaniu pomocy dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym dąży się do zintegrowania działań różnych instytucji zajmujących się pomaganiem dziecku i rodzinie. Dotyczy to przede wszystkim szkół, poradni psychologiczno-pedagogicznej, ośrodka pomocy społecznej, sądu rejonowego, policji oraz kuratorów zawodowych.

Cele gminnego programu.

Nadrzędnym celem programu było zapobieganie powstawaniu negatywnych zjawisk związanych z nadużywaniem alkoholu. Pracownicy socjalni ośrodka pomocy społecznej prowadzili rozmowy profilaktyczne w miejscu zamieszkania osób uzależnionych wspólnie z dzielnicowym KPP w Hajnówce. Komisja nakłaniała do podjęcia leczenia odwykowego osoby uzależnione. Przeprowadzano wywiady środowiskowe w miejscu zamieszkania przez pracowników socjalnych GOPS.

Zadania gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, kierunki działania i sposoby ich realizacji.

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przyjmowała zgłoszenia o przypadkach wystąpienia nadużywania alkoholu, zapraszała na rozmowę osoby, w sprawie których wpłynęło zgłoszenie, kierowała na badanie przez biegłych w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego.

W roku 2022 odbyło się 11 posiedzeń komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Komisja rozpatrzyła 16 wniosków w sprawie leczenia odwykowego, które wpłynęły z Komendy Powiatowej Policji w Hajnówce, Prokuratury Rejonowej oraz od rodzin.

Na zaproszenie komisji w celu przeprowadzenia rozmowy motywującej do podjęcia leczenia odwykowego było zapraszanych 16 osób, zgłosiło się 6 osób.

Komisja opiniowała również wnioski o wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.

Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej dla dzieci i młodzieży.

Komisja dążyła do zintegrowania działań różnych instytucji zajmujących się na co dzień pomaganiem dziecku i rodzinie. Utrzymywano ścisły kontakt ze szkołami, poradnią pedagogiczno- psychologiczną, policją, sądem oraz kuratorami zawodowymi. Szkoły posiadają opracowane Szkolne programy profilaktyki, w ramach których podejmowane przedsięwzięcia mają na celu zapobieganie zachowaniom problemowym oraz działania na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa. W czasie roku szkolnego odbywały się apele i części artystyczne związane z zagrożeniami niesionymi przez alkohol. Również organizowano spektakle dla uczniów oglądane online, spotkania z przedstawicielami Komendy Powiatowej Policji, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. W zakresie nabywania wiedzy i umiejętności umożliwiających prowadzenia zdrowego trybu życia dzieci brały udział w programach profilaktycznych- „Program dla szkół”, wyjazdy na basen, rajd rowerowy i pieszy po Puszczy Białowieskiej oraz integracji uczniów wraz z ich rodzicami. Dbano również o zakres rozwoju sfery emocjonalnej uczniów, mianowicie prowadzono indywidualne zajęcia terapeutyczne i socjoterapeutyczne oraz zorganizowano zajęcia cykliczne z psychologiem szkolnym w celu integracji zespołu klasowego i radzenia sobie ze stresem. Uczniowie mieli możliwość nabywania wiedzy i umiejętności na temat samodzielnego, codziennego dbania o własne bezpieczeństwo, w tym na temat bezpieczeństwa w Internecie i zapobiegania cyberprzemocy. Organizowano spotkania z policją, które były kierowane do uczniów młodszych klas, które dotyczyły bezpieczeństwa w drodze do szkoły. Uczniowie klas 4-8 odbyli prelekcje z przedstawicielem Komendy Powiatowej Policji w Hajnówce na temat konsekwencji i odpowiedzialności prawnej uczniów oraz zagrożeń wynikających z niewłaściwego zachowania uczniów w Internecie. W trakcie godzin wychowawczych przeprowadzono rozmowy na temat bezpiecznego wypoczynku letniego i zimowego, wyświetlano filmy na temat zagrożeń w sieci oraz przedstawiono prezentacje „Sieciaki” i „Cyfrowobezpieczni”. Podczas „Dnia Bezpiecznego Internetu” rozdano uczniom gazetki w bibliotece szkolnej na temat zasad bezpiecznego korzystania z sieci oraz promocji gier, które nie zawierają przemocy. Wdrażano uczniów do nabywania umiejętności w zdobywaniu wiedzy i rozwijaniu własnych zainteresowań oraz kompetencji czytelniczych. Były organizowane zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze z uczniami mającymi trudności w nauce z języka polskiego, matematyki oraz języka angielskiego. Również uczniowie brali udział w ogólnopolskiej akcji „Jak nie czytam, jak czytam”, „Narodowe czytanie” oraz „Dzień głośnego czytania”. Przygotowywano uczniów do świadomego, aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym oraz pełnienia ról społecznych. Zrobiono zbiórkę zużytych baterii, nakrętek, makulatury i starych telefonów komórkowych. Odbyły się również zajęcia z elementami doradztwa zawodowego oraz spotkania z przedstawicielami szkół średnich z Hajnówki i Bielska Podlaskiego. Przeprowadzono warsztaty „Jak odmawiać?” ćwiczenia o zachowaniu asertywności.

W 2022 r. na zadania związane z realizacją Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii wykorzystano środki finansowe w wysokości 60 225, 31 zł.

7.4. Realizacja Programu Aktywności Lokalnej na lata 2017 – 2023

Program Aktywności Lokalnej na lata 2017 – 2023 (dalej zwany: PAL) służy inicjowaniu aktywności lokalnej ukierunkowanej na samoorganizowanie się w celu rozwiązania konkretnych problemów występujących w środowisku lokalnym. Dokument został opracowany zgodnie z zaleceniami Lokalnej Grupy Działania „Puszcza Białowieska” dotyczącymi przygotowania dokumentacji aplikacyjnej dla naborów ogłaszanych dla wniosków o przyznanie pomocy w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w latach 2017 – 2020. We wdrażaniu PAL udział biorą organizacje pozarządowe działające na terenie Gminy Hajnówka – fundacje i stowarzyszenia oraz Gmina Hajnówka.

Klub Integracji Społecznej został powołany na podstawie Uchwały Nr XII/79/19 Rady Gminy Hajnówka z dnia 27 września 2019 r. Od dnia 08 października 2019 r. został wpisany do rejestru klubów integracji społecznej województwa podlaskiego pod numerem 8/2019. Utworzenie Klubu Integracji Społecznej w Dubiczach Osocznych wynika z Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Hajnówka na lata 2017- 2023.

Celem utworzenia i prowadzenia Klubu Integracji Społecznej przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce jest poprawa jakości życia mieszkańców gminy Hajnówka, w szczególności osób długotrwale bezrobotnych, zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz biernych zawodowo. Poprzez podniesienie jakości i zwiększenie dostępności do infrastruktury społecznej służącej realizacji celów dotyczących włączenia społecznego i walki z ubóstwem. Reintegracja społeczna jest rozumiana jako działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie u osoby umiejętności uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej, pełnienia ról społecznych w miejscu zamieszkania lub pobytu. Reintegracja zawodowa to działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy.

W 2022 roku zorganizowano cykl spotkań dla mieszkańców Gminy Hajnówka, odbywały się one w obecności psychologa, doradcy zawodowego oraz funkcjonariusza policji KPP w Hajnówce. Każda przybyła osoba mogła skorzystać z usług i porad specjalistów. Mieszkańcy mieli okazje uczestniczyć w warsztatach, spotkaniach integracyjnych, spotkaniach z Dzielnicowym z Komendy Powiatowej Policji w Hajnówce. szkoleniu z pierwszej pomocy przedmedycznej przeprowadzonej przez ratownika medycznego.

7.5. Dzienny Dom Pobytu w Nowoberezowie

Powołany na podstawie Uchwały Nr XXVII/219/21 Rady Gminy Hajnówka z dnia 14 grudnia 2021 r. (działalność rozpoczął od 1 stycznia 2022 roku). Funkcjonuje jako ośrodek wsparcia dla osób starszych i działa w strukturze Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Gminy Hajnówka. Podstawę prawną działalności DDP w Nowoberezowie stanowią: ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2022 poz. 1, 66 ze zm.), Regulamin Domu Dziennego Pobytu w Nowoberezowie wprowadzonego Zarządzeniem nr 5/2022 Kierownika GOPS. Zasady odpłatności za pobyt w Domu Dziennego Pobytu w Nowoberezowie wynikają z Uchwały nr XXVIII/232/22 z dnia 18 marca 2022 r. Rady Gminy Hajnówka w sprawie ustalenia w zakresie zadań własnych szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych.

Głównym celem utworzenia i prowadzenia Domu Dziennego Pobytu w Nowoberezowie przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce była aktywizacja społeczna oraz integracja osób starszych z terenu Gminy Hajnówka. DDP w Nowoberezowie przeznaczony jest dla mieszkańców Gminy Hajnówka w wieku 60+, którzy ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspakajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, a w szczególności dla osób, które ze względu na swoją sytuację zdrowotną i rodzinną wymagają wsparcia w zakresie integracji społecznej.

W 2022 roku zorganizowano spotkania, warsztaty i konsultacje dla 20 uczestników Domu Dziennego Pobytu w Nowoberezowie, m. in.: poradnictwo specjalistyczne w tym: porady psychologiczne, ćwiczenia rehabilitacje, spotkanie funkcjonariuszy policji KPP w Hajnówce, wizyta Bibliotekarki z GCK w Dubinach, spotkania międzypokoleniowe z dziećmi ze Szkoły Podstawowej w Dubinach z okazji Dnia Matki oraz spotkanie Bożonarodzeniowe, cykl warsztatów rękodzielniczych, plastycznych (kwiaty ze wstążki, lampiony, dzbanuszki na letnie kwiatuszki, wianki na festyn w Mochnatem, deseczki drewniane, słoiki, butelki metodą decoupage, ramka na zdjęcie, malowanie toreb ekologicznych wielokrotnego użytku, bożonarodzeniowe stroiki, aniołki ze wstążki), cykl warsztatów kulinarnych (zupa z pokrzywy, zupa z młodych ogórków, bigos, leczo z warzyw sezonowych, babka ziemniaczana, pierogi z serem i kapustą, różne sałatki, kluski śląskie z surówką z czerwonej kapusty, różnego rodzaju ciasta).

Działalność Domu polega na realizacji podstawowych usług mających na celu udzielenie pomocy w czynnościach dnia codziennego, na zapewnieniu posiłku i innych usług wspomagających, dostosowanych do potrzeb i możliwości seniorów wynikających z wieku i stanu zdrowia. Infrastruktura DDP w Nowoberezowie pozwala na aktywne spędzanie czasu wolnego, a także zaktywizowanie i zaangażowanie seniorów. Działalność Domu sprzyja integracji społecznej a także nawiązywaniu więzi towarzyskich i przyjaźni.

8. Bezpieczeństwo i ochrona przeciwpożarowa.

Realizacja zadań służących porządkowi publicznemu i ochronie przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej stanowi zadanie własne gminy na podstawie art. 6 ust. 14 Ustawy o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 202 r. poz. 40).

Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i obszarów Gminy Hajnówka stanowi jeden z celów Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Hajnówka na lata 2017-2023. Gmina Hajnówka wykonuje zadania z zakresu poprawy bezpieczeństwa poprzez partycypację w inicjatywach Komendy Powiatowej Policji w Hajnówce oraz rozwijając potencjał Ochotniczych Straży Pożarnych Gminy Hajnówka.

Na terenie Gminy Hajnówka funkcjonuje 6 jednostek OSP, zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym, w tym w systemie Krajowym Systemie Ratowniczo – Gaśniczym zarejestrowanych pozostają 3 jednostki. W dniu 11 listopada 2022 roku jednostka OSP w Orzeszkowie została włączona w dniu 11 listopada 2022 roku do Krajowego systemu Ratowniczo Gaśniczego.

W 2022 r. do OSP należało 195 członków, w tym kobiet 15 natomiast mężczyzn 180. Liczba członków honorowych wynosiła 35.

Wyjazdy w 2022 r.:

- OSP Mochnate: Pożar- 32, Miejscowe zagrożenia - 19, Ćwiczenia - 4

- OSP Nowokornino: Pożar-31, Miejscowe zagrożenia - 28, Ćwiczenia - 4

- OSP Orzeszkowo: Pożar – 22, Miejscowe zagrożenia – 17, Ćwiczenia - 4

Przy OSP w Mochnatem działa 1 zespół artystyczny do którego należy 9 członków.

Tabela 10. Szkolenia w OSP w 2022 r.:

	Liczba wyszkolonych	Liczba wyszkolonych w roku sprawozdawczym
Dowódcy OSP	21	9
Naczelnicy OSP	10	0
Strażacy ratownicy OSP	132
Kierowcy konserwatorzy sprzętu ratowniczego	13	0
Z zakresu ratownictwa technicznego	71	10
Z zakresu ratownictwa chemicznego i ekologicznego	3	0
Z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy	18	0

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

8.1. Stan mienia komunalnego jednostek OSP Gminy Hajnówka na dzień 31 grudnia 2022 r.

OSP MOCHNATE (KSRG)

Wyposażenie w sprzęt p-poż. – 294 756,51 zł

Samochody pożarnicze – 954 258,91 zł

- Mann (BHA 44LL) 2014 r. – średni specjalny samochód pożarniczy jednostki OSP Mochnate, należącej do systemu KSRG, dofinansowany ze środków Unijnych, biorący udział w akcjach ratowniczych na terenie gminy oraz powiatu hajnowskiego – wartość samochodu: 751 460,50 zł

- Ford Transit (BHA 51FT) 2009 r. – lekki specjalny samochód pożarniczy, wyłoniony z przetargu, biorący udział w akcjach ratowniczych technicznych i pożarowych jednostki OSP Mochnate, - wartość samochodu: 159 800,00 zł

- Jelcz (BHA G943) 1984 r. – średni samochód pożarniczy jednostki OSP, biorący udział w akcjach ratowniczych na ternie gminy oraz powiatu hajnowskiego – wartość samochodu: 26 453,75 zł

- Star (BTR 9064) 1974 r. – średni samochód pożarniczy (czasowo wycofany z ruchu drogowego) – wartość samochodu: 16 544,66 zł

- Star (BTR 9381) 1967 r. – średni samochód pożarniczy – eksponat.

W 2022 r. zakupiono odzież ochronny osobistej tj.: ubranie specjalne, ubranie koszarowe, rękawice ochronne skórzane oraz sprzęt wyposażenia w postaci: węży tłocznych W25, W52 i W75, plecak do gaszenia traw i lasów, pilarka spalinowa, tłumice gumowe, prądownice, lanca kominowa, opryskiwacz plecakowy.

OSP NOWOKORNINO (KSRG)

Wyposażenie w sprzęt p-poż. – 177 786,79 zł

Samochody pożarnicze – 755 220,00 zł

- IVECO (BHA 77YT) 2019 r. - średni samochód pożarniczy GBA3/30 jednostki OSP Nowokornino, należącej do systemu KSRG, biorący udział w akcjach ratowniczych na terenie gminy oraz powiatu hajnowskiego – wartość samochodu: 755 220,00 zł

W 2022 r. zakupiono sprzęt wyposażenia tj. aparat nadciśnieniowy, opryskiwacz plecakowy, pilarka spalinowa, motopompa pływająca, prądownice, tłumice gumowe i węże tłoczne W52 i 75.

OSP ORZESZKOWO (KSRG)

Jednostka OSP w Orzeszkowie została włączona w dniu 11 listopada 2022 roku do Krajowego systemu Ratowniczo Gaśniczego.

Wyposażenie w sprzęt p-poż. – 202 805,72 zł

Samochody pożarnicze – 851 248,5 zł

- Renault (BHA AV33) 2020 r. - średni samochód pożarniczy z napędem 4x4, biorący udział w akcjach ratowniczych na terenie gminy oraz powiatu hajnowskiego – wartość samochodu 818 248,50 zł:

- Star (BTR 9082) 1983 r. – średni samochód pożarniczy (czasowo wycofany z ruchu drogowego – wartość samochodu: 33 000,00 zł

W 2022 r. zakupiono sprzęt wyposażenia tj.: zestaw narzędzi hydraulicznych, stacja DSP, szyny Kramera, miernik wielogazowy, butla kompozytowa, deska ortopedyczna, system selektywnego alarmowania i odzież ochrony osobistej: ubranie specjalne, buty strażackie skórzane, rękawice ochronne, kominiarki, hełmy strażackie

8.2. Informacja o dotacjach dla OSP.

Wydatki na utrzymanie Jednostek OSP w 2022 wyniosły – 346 581,16 zł
Uzyskano dotacje w wysokości – 149 250,00 zł

Darowizny – 40 000,00 zł

Środki własne Gminy Hajnówka - 157 081,16zł

Dotacje Gminy Hajnówka:

OSP Orzeszkowo – 20 500,00 zł – dofinansowanie zakupu zestawu narzędzi hydraulicznych oraz zakupu ubezpieczenia samochodu ratowniczo gaśniczego.

OSP Nowokornino – 6 119,00 zł – zakup ubezpieczenia samochodu ratowniczo gaśniczego.

Pozostałe wydatki związane z bieżącym utrzymaniem Jednostek OSP – 130 462,16 zł

Pozyskane środki z zewnątrz dla Jednostek OSP.

Dotacje MSWiA:

- przygotowanie jednostek ochotniczych straży pożarnych do działań ratowniczo – gaśniczych. OSP Orzeszkowo – 65 000,00 zł - zakup zestawu narzędzi hydraulicznych.

Dotacje KSRG:

- zapewnienie gotowości bojowej jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego

OSP Mochnate - 3 600,00 zł – zakup sprzętu wyposażenia.

OSP Nowokornino - 5 650,00 zł – zakup sprzętu wyposażenia

Dotacja Marszałka Województwa Podlaskiego:

- dofinansowanie zakupu sprzętu ratowniczo - gaśniczego i umundurowania z przeznaczeniem dla jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych

OSP Orzeszkowo - 25 000,00 zł dofinansowanie zakupu sprzętu wyposażenia jednostki.

Dotacja WFOŚiGW

- dofinansowanie zakupu sprzętu ratowniczo - gaśniczego i umundurowania dla jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych

OSP Orzeszkowo - 25 000,00 zł dofinansowanie zakupu sprzętu ratowniczo-gaśniczego,

OSP Mochnate - 25 000,00 zł – zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego.

Inne dotacje:

Darowizna Lasów Państwowych (Nadleśnictwa Augustów i Suwałk)

- wsparcie finansowe na zakup niezbędnego sprzętu ratowniczo-gaśniczego dla jednostek OSP

OSP Mochnate – 20 000,00 zł - zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego

OSP Nowokornino – 20 000,00 zł - zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego

9. Rolnictwo[6]

Gmina ma charakter leśno-rolniczy co znajduje odzwierciedlenie w strukturze użytkowania terenu. Na terenie gminy Hajnówka przeważają lasy stanowiące około 57% (z czego ponad 97% stanowią lasy publiczne) powierzchni gminy, natomiast użytki rolne obejmują około 38%. Pozostałą część, to jest około 5%, stanowią grunty i nieużytki. Wschodnią część gminy zajmują tereny leśne należące do Puszczy Białowieskiej. Obszary o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronione stanowią ponad 60% powierzchni gminy.

Produkcja rolnicza uzależniona jest między innymi od dostępności gleb odpowiedniej jakości. W gminie Hajnówka podobnie jak, w powiecie Hajnowskim występują gleby ukształtowane
z utworów polodowcowych: gleby bielicowe, gleby brunatno ziemne, gleby płowe, gleby rdzawe, gleby oglejone, a w dolinach rzek i na torfowiskach gleby organogeniczne: czarne ziemie, gleby murszowe oraz torfy torfowisk przejściowych, niskich i wysokich. Stosunkowo niewielkie powierzchnie zajmują mady rzeczne. Największe powierzchnie stanowią gleby brunatne, brunatne oglejone i płowe. Gleby cechują się niską zawartością azotu, fosforu, potasu. Niedobory tych składników występują na 35% - 65% pow. użytków rolnych, w zależności od gminy. Według danych IUNG średni wskaźnik jakości przestrzeni produkcyjnej rolniczej na terenie gminy Hajnówka wynosi 63,2 punkty. Dla porównania w powiecie hajnowskim jest on równy 52,6 pkt, w województwie podlaskim jego wartość to 54,3 pkt., a w Polsce 66,6 pkt. Z punktu widzenia prowadzenia gospodarki rolnej, uwarunkowania w gminie Hajnówka są raczej dobre.

Struktura użytkowa powierzchni oraz ograniczenia prawne determinują funkcje ekonomiczne gminy, z których wiodącymi są produkcja rolna i leśna. Warunki dla rozwoju działalności rolniczej w gminie są dość dobre. Wynika to z dużego udziału żyznych gleb (IV klasa bonitacyjna) w strukturze gleb gminnych.

Wg Powszechnego Spisu Rolnego 2020 na terenie gminy Hajnówka funkcjonowało 788 gospodarstwa rolnych, z czego 787 to gospodarstwa indywidualne. Wg danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji w Hajnówce na dzień 31 grudnia 2022 r. ilość gospodarstw rolnych, które miały siedzibę na terenie Gminy Hajnówka i składały wnioski na dopłaty bezpośrednie wyniosła 582.

Tabela 11. Średnia wielkość gospodarstwa rolnego.

Gospodarstwa rolne ogółem		Gospodarstwa indywidualne
Grunty ogółem	Użytki rolne ogółem	Grunty ogółem	Użytki rolne ogółem
11,59	10,77	11,59	10,78

W 2022 roku Gmina Hajnówka otrzymała dotację w ramach przedsięwzięcia pn. „Usuwanie odpadów z folii rolniczych, siatki i sznurka do owijania balotów, opakowań po nawozach i typu Big Bag”. W ramach dofinansowania z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej udzielono dotacji w kwocie 5 700,00 zł. Podpisano umowy z 26 rolnikami na odbiór odpadów pochodzenia rolniczego. W ramach umów z Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Starym Berezowie odebrano łącznie 11,40 Mg.

10. Ochrona środowiska naturalnego

Sprawy dotyczące ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej należą do zadań własnych gminy na podstawie art. 7 ust. 1 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2022 r. poz. 559, z późn. zm.).

Lesistość

Zgodnie z danymi GUS powierzchnia lasów ogółem znajdujących się w granicach administracyjnych Gminy Hajnówka wynosi 16 567 ha., w tym lasy publiczne stanowią 16 154 ha, a prywatne 413 ha. Lesistość gminy jest bardzo wysoka – 56,5 %.

Obszary chronionego krajobrazu obejmują 19 517 ha. Z czego rezerwaty przyrody obejmują powierzchnię 5 667 ha.

Na terenie Gminy Hajnówka występują formy ochrony przyrody, takie jak Obszar Natura 2000 Puszcza Białowieska, Obszar Chronionego Krajobrazu Puszcza Białowieska, rezerwaty (13), 37 użytków ekologicznych, 506 pomników przyrody, korytarze ekologiczne Puszczy Białowieskiej[7]. (Uchwała Nr XXVIII/228/22 Rady Gminy Hajnówka z dnia 18 marca 2022 r. w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dla pomnika przyrody (Dz. Urz. Woj. Podl. z dnia 23 marca 2022 r. Poz. 1297) - 1 pomnik, Uchwała Nr XXVIII/229/22 Rady Gminy Hajnówka z dnia 18 marca 2022 r. w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dla pomnika przyrody (Dz. Urz. Woj. Podl. z dnia 23 marca 2022 r. Poz. 1298) - 1 pomnik, Uchwała Nr XXXIII/278/22 Rady Gminy Hajnówka z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dla pomników przyrody (Dz. Urz. Woj. Podl. z dnia 30 grudnia 2022 r. Poz. 6060) - 2 pomniki).

Powietrze

Woda

Wody powierzchniowe:

Obszar Gminy zasilany jest głownie przez rzekę Leśną Prawą (prawobrzeżny dopływ Bugu) i jej dopływ Perebel i Chwiszczej spływającą w kierunku SE. Północno - wschodnią część Gminy zasila rzeka Łutownia - dopływ Narewki, zaś cieki wodne południowo-zachodniej części Gminy (rejon Orzeszkowa, Pasiecznik i Dubicz Osocznych) należą do dorzecza Orlanki - dopływu Narwi. Rzeki płyną wąskimi, ale bogato rozczłonkowanymi dolinami wypełnionymi namułami lub torfami.

Z udostępnionych danych przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, na terenie Gminy znajdują się wody powierzchniowe o złym stanie JCWP i zagrożonym ryzyku nieosiągnięcia celów środowiskowych[8].

Wody podziemne:

Zgodnie z podziałem Polski na 172 Jednolite Części Wód Podziemnych gmina znajduje się w obszarze JCWPd nr 52 oraz 56. JCWPd nr 52 znajduje się w obrębie obszaru bilansowego Z-10 Narew od granicy państwa do Biebrzy. Główną zlewnią w obrębie jest Narew (II). Składa się z czterech pięter wodonośnych[9]. Stan jednolitych części wód podziemnych (ilościowy, chemiczny, ogólny) został określony jako dobry. Znajduje to również potwierdzenie w dokumentacji prowadzonej przez Powiatową Stację Sanitarno – Epidemiologiczną – jakość wody pitnej w 2022 r. na terenie Gminy Hajnówka oceniona była dobra i przydatna do spożycia w poszczególnych wodociągach[10].

Susza:

Na podstawie analizy przeprowadzonej w Programie ochrony środowiska[11] stwierdzono, iż gmina jest narażona na wystąpienie:

a) suszy atmosferycznej w stopniu bardzo narażonym,
b) suszy hydrologicznej w stopniu bardzo narażonym,
c) suszy hydrogeologicznej w stopniu słabo narażonym,
d) suszy rolniczej w stopniu bardzo narażonym.

Łącznie oceniając stopień narażenia gminy na występowanie suszy stwierdza się najwyższy stopień – obszar narażony na cztery typy suszy. POŚ wskazuje na szereg przedsięwzięć możliwych do wdrożenia na terenie gminy zmierzających do poprawy bezpieczeństwa hydrologicznego.

Materiały szkodliwe – azbest:

Politykę lokalną w zakresie unieszkodliwiania i utylizacji azbestu reguluje Program Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Stosowanych na terenie Gminy Hajnówka na lata 2007 – 2032. Zgodnie z danymi zawartymi w bazie azbestowej na terenie tut. Gminy znajduje się 5 316,11 ton takich wyrobów. Sukcesywne zmniejszenie stanu następuje poprzez utylizację azbestu przez mieszkańców na ich koszt oraz przez Gminę Hajnówka przy udzielonej dotacji z WFOŚGiW. W 2022 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Białymstoku nie prowadził programu dotacji w tym zakresie. W związku z tym Gmina Hajnówka nie realizowała zadania w zakresie odbioru i utylizacji wyrobów zawierających azbest. Jednak Gmina Hajnówka prowadzi ciągłe działania w celu pozyskania dotacji na utylizację azbestu.

11. Gospodarka odpadami komunalnymi

Gospodarka odpadami na terenie gminy realizowana jest na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 699) i ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2022 poz. 2519). Na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach uchwałami Rady Gminy zostały określone zasady gospodarowania odpadami na nieruchomościach zamieszkałych i nieruchomościach, które są częściowo zamieszkałe i częściowo niezamieszkałe. Gmina zobowiązana jest do odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych z tych nieruchomości. Mieszkańcy gminy Hajnówka są zobligowani do prowadzenia zbiórki odpadów komunalnych w sposób selektywny. W przypadku niestosowania segregacji opłata za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych jest podwyższona. Obowiązuje zwolnienie z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi z tytułu kompostowania bioodpadów w przydomowym kompostowniku.

W myśl ustawy o odpadach, odpady komunalne zostały zdefiniowane jako odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Odpady komunalne powstają głównie w gospodarstwach domowych, ale również na terenach nieruchomości niezamieszkałych, jak: obiekty użyteczności publicznej (szkoły, przedszkola), infrastruktury (handel, obiekty turystyczne, usługi) oraz świetlice gminne, cmentarze, boiska sportowe, parkingi, przystanki.

Na terenie gminy Hajnówka od 2013 r. funkcjonuje Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Starym Berezowie. Odpady gromadzone są w kontenerach. i odbierane przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o., ul. Łowcza 4, 17-200 Hajnówka

Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w 2022 r. odbiór, transport i zagospodarowanie odpadów komunalnych z nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy oraz z nieruchomości która jest w części zamieszkała i w części niezamieszkała w gminie Hajnówka oraz PSZOK realizowane było przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z. o. o., ul. Łowcza 4, 17-200 Hajnówka w ramach zawartej umowy z Urzędem Gminy Hajnówka. Firma została wyłoniona w ramach przetargu nieograniczonego.

Rada Gminy Hajnówka uchwałą Nr XXVII/212/21 z dnia 14 grudnia 2021 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz stawki tej opłaty i ustalenia stawki opłaty za pojemnik w określonej pojemności, zmieniła stawki opłaty na 2022 r. za odbiór i zagospodarowanie odpadami komunalnymi: zbieranych i odbieranych w sposób selektywny – 33,00 zł od jednego mieszkańca na danej nieruchomości; w przypadku niewypełniania obowiązku zbierania odpadów komunalnych w sposób selektywny – 66,00 zł od jednego mieszkańca na danej nieruchomości. Obowiązywało zwolnienie z części opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla właścicieli budynków jednorodzinnych kompostujących bioodpady w przydomowych kompostownikach – 10,00 zł. Rada Gminy Hajnówka uchwałą Nr XXXII/267/22 z dnia 21 listopada 2022 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Hajnówka ustaliła opłatę miesięczną za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku nieruchomości, która jest w części zamieszkała i w części niezamieszkała. Od 1 stycznia 2023r. opłata wynosi 31,00 zł miesięcznie.

W 2022 roku Gmina Hajnówka na odbiór i zagospodarowanie odpadów wydatkowała łącznie kwotę 855 892,39 zł, w tym koszty zbierania i transportu odpadów – 783 348,18 zł. Pozostałe to koszty funkcjonowania systemu np. upomnienia, utrzymanie PSZOK w Starym Berezowie i koszty administracyjne. Wpływy z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w roku 2022 wyniosły 877 080,79 zł.

Liczba nieruchomości objętych systemem gospodarowania odpadami komunalnymi na dzień 31 grudnia 2022 r. wyniosła 1420. Odpady segregowano na następujące frakcje:

- metale i tworzywa sztuczne, odpady wielomateriałowe,

- szkło,

- papier i tektura,

- popiół i żużel,

- odpady biodegradowalne.

Odpady były odbierane zgodnie z harmonogramem. W 2022 roku łącznie odebrano z terenu Gminy Hajnówka 830,8100 Mg odpadów, z czego 376,1500 Mg stanowiły niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, tj. ok. 45,28 % ogółu zebranych odpadów komunalnych (Tabela 12). W porównaniu do roku ubiegłego nastąpił ogólny wzrost wytworzonych i odebranych odpadów o 7,0520 Mg.

Tabela 12. Ilość odpadów komunalnych odebranych na terenie gminy (w Mg) w 2022 r.

Lp.	Kod odpadów	Rodzaj odpadów	Masa (Mg) odpadów odebranych w ramach gminnego systemu gospodarowania odpadami	Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (Mg)	Masa odpadów zebranych na podstawie indywidualnych umów (Mg)	Sposób zagospodarowania odebranych odpadów komunalnych
1	15 01 06	Zmieszane odpady opakowaniowe	107,5600	0,3400	2,6000	R12
2	15 01 07	Opakowania ze szkła	77,1700	1,9000	5,3200	R12- 49,6600 Mg R5- 34,7300 Mg
3	15 01 10*	Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności – bardzo toksyczne i toksyczne)		0,0050		R12
4	16 01 03	Zużyte opony		5,2350		R3
5	17 01 01	Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów		17,4400	24,9000	R13-17,4400 Zmagazynowane przez podmiot odbierający odpady
6	17 06 04	Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03		6,1500		R12
7	17 09 04	Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03			7,0700	R12
8	20 01 01	Papier i tektura	12,8200		16,3200	R12
9	20 01 35*	Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21, 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki (1)	9,4000	0,7000		R12
10	20 01 36	Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21, 20 01 23, 20 01 35	1,2000	0,2000		R12
11	20 01 39	Tworzywa sztuczne/zanieczyszczone			3,9300	R12
12	20 01 99	Inne niewymienione frakcje zbierane selektywnie	96,9500		0,0200	R12
13	20 02 01	Odpady ulegające biodegradacji	8,2600		0,3800	R3 -7,7800 Mg Zmagazynowane przez podmiot odbierający odpady
14	20 02 03	Inne odpady nieulegające biodegradacji			6,6000	D5
15	20 03 01	Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne	244,0600		132,0900	R12
16	20 03 03	Odpady z czyszczenia ulic i placów			0,2600	R12
17	20 03 07	Odpady wielkogabarytowe	24,3600	15,4200	2,1500	R12- 0,8400 Mg Zmagazynowane przez podmiot odbierający odpady
		RAZEM:	581,7800 Mg	47,3900 Mg	201,6400 Mg

Nieruchomości niezamieszkałe, w tym miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz budynki użyteczności publicznej, są zobowiązane do posiadania umowy na odbiór odpadów, zawartej z firmą wpisaną do rejestru działalności regulowanej, prowadzonego przez Wójta Gminy Hajnówka. W 2022 roku 6 podmiotów posiadało zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości położonych na terenie gminy Hajnówka, tj.: PUK Sp. z o.o. w Hajnówce, ASTWA Sp. z o.o. Białystok, Usługi Komunalne BŁYSK Marianna Marczyk w Łomży, MPO Sp. z o.o. Białystok, Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. Bielsk Podlaski oraz KOMA Sp. z o.o. Białystok..

W 2022 r. przeprowadzono kontrolę wykonywania obowiązków nałożonych na właścicieli nieruchomości, dotyczących pozbywania się odpadów komunalnych z terenu nieruchomości w miejscowościach: Chytra, Dubińska Ferma, Łozice, Przechody, Sacharewo, Skryplewo, Stare Berezowo oraz Dubiny, ul. Cegielniana, Graniczna, Leśna, Wesoła. Łącznie kontrolą objęto 436 nieruchomości. Zakres kontroli obejmował sposób segregacji oraz posiadanie kompostownika na nieruchomościach, których właściciele zadeklarowali kompostowanie bioodpadów. Mieszkańcom ww. miejscowości udzielono pouczenia dotyczącego prawidłowej segregacji odpadów poprzez wręczenie ulotki. Wydano 4 pisemne upomnienia za nieprawidłową segregację odpadów wynikającą z niedostatecznego przesortowania odpadów oraz obecności m.in. odpadów BIO, odpadów opakowaniowych (puszki, butelki PET), papieru, opakowań wielomateriałowych w pojemniku na odpady zmieszane.

Gospodarka odpadami komunalnymi na terenie Gminy Hajnówka jest prowadzona prawidłowo. Zdecydowana większość odpadów komunalnych jest poddawana segregacji i przekazywana do zagospodarowania. Mieszkańcy coraz chętniej segregują odpady komunalne.

Właściciele nieruchomości, na których znajdują się zbiorniki bezodpływowe na nieczystości ciekłe, w celu ich opróżniania korzystają z firm posiadających zezwolenie na odbiór i transport nieczystości ciekłych. W 2022 r. wpis do Rejestru działalności regulowanej, prowadzonego przez Wójta Gminy Hajnówka posiadało 8 przedsiębiorstw. Urząd Gminy Hajnówka prowadzi ewidencję zbiorników bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków. Na terenie gminy Hajnówka funkcjonuje aktualnie 269 zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe oraz 97 przydomowych oczyszczalni ścieków. W 2022 roku 77 właścicieli zawarło nową umowę z firmą posiadającą zezwolenie.

W 2022 roku zostały przeprowadzone kontrole dotyczące realizacji obowiązków właścicieli nieruchomości w zakresie nieczystości ciekłych w miejscowościach: Chytra, Dubińska Ferma, Przechody, Puciska, Łozice, Sacharewo, Skryplewo, Wygoda, Stare Berezowo oraz Orzeszkowo– łącznie 79 nieruchomości. Wydano 11 decyzji nakazujących wykonania obowiązku przyłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej.

12. Ochrona zwierząt

Do zadań własnych Gminy należy m.in. zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom. Zadanie to było realizowane w ramach „Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobieganiu bezdomności zwierząt na terenie gminy Hajnówka w 2022 r.” uchwalonego przez Radę Gminy Hajnówka Uchwałą Nr XXVIII/225/22 z dnia 18 marca 2022 r.

Odławianie, odbieranie, transport i utrzymanie bezpańskich zwierząt z terenu gminy Hajnówka realizowało wyłonione w drodze zapytania ofertowego Hajnowskie Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt „CIAPEK”, ul. Słowackiego 29, 17-200 Hajnówka.

Całodobową opiekę weterynaryjną w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt realizował Gabinet Weterynaryjny Eugeniusz Rutkowski, ul. Lipowa 83, 17-200 Hajnówka.

Usługę polegającą na odbiorze oraz utylizacji padłych zwierząt realizowała Zbiornica Skórzec Sp. z o.o., ul. Armii Krajowej 45, 08-114 Skórzec – całkowity koszt zadania wyniósł 4800,00 zł.

W okresie od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. Gmina Hajnówka zapewniła opiekę 16 psom, co stanowi koszt 28 240,00 zł. W ramach „Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Hajnówka w 2022 roku” dofinansowano zabiegi sterylizacji albo kastracji 13 psów i 72 kotów posiadających właściciela, co stanowi koszt 9 247,50 zł oraz zakupiono i przekazano społecznemu opiekunowi kotów karmę o wartości 123,90 zł.

W 2022 r. Gmina Hajnówka w ramach „Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Hajnówka w 2022 roku” wydatkowała łącznie kwotę ponad 42 000 zł.

Załączniki:

Inwestycje i projekty realizowane przez Gminę Hajnówka w 2022 r. w ramach wdrażania lokalnej polityki rozwoju z wykorzystaniem programów i środków zewnętrznych – zestawienie.

[1] Gmina Hajnówka nie uczestniczy w realizacji budżetu obywatelskiego, a zatem przedmiotowy zakres nie podlega opracowaniu.

[2] Dane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Podlaski Oddział Regionalny. Biuro powiatowe w Hajnówce.

[3] Źródło: BDL, dostęp z dnia 21 kwietnia 2022 r.

[4] Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Hajnówce (dostęp z dnia 20.04.2023 r.).

[5] http://bip.ug.hajnowka.wrotapodlasia.pl/uchwal_rady/

[6] Zakres chronologiczny dla danych ogólnych ujętych w przedmiotowym zestawieniu jest uwarunkowany dostępnością danych Powszechnego Spisu Rolnego (przeprowadzony w 2020 r.). Dane PSR przeprowadzonego w 2020 r. na dzień sporządzenia niniejszego raportu nie były kompletne.

[7] Program ochrony środowiska Gminy Hajnówka, Toruń 2018 r., s. 74 – 75.

[8] Tamże, s. 56 - 58.

[9] Tamże, s. 58.

[10] Źródło: dane Referatu inwestycji, zagospodarowania Przestrzennego i Gospodarki.

[11] Program Ochrony Środowiska, s. 63 – 64.

Metryka strony

Udostępniający: Urząd Gminy Hajnówka

Wytwarzający/odpowiadający: Gmina Hajnówka

Data wytworzenia: 2023-04-28

Wprowadzający: Redaktor BIP

Data modyfikacji: 2023-04-28

Opublikował: Redaktor BIP

Data publikacji: 2023-04-28

Drukuj do PDF

Drukuj