Obowiązek opracowania dokumentu wynika z art. 28 aa ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609) zwanej dalej ustawą o samorządzie gminnym. Szczegółowy zakres raportu został zdefiniowany Uchwałą Rady Gminy Hajnówka Nr VII/51/19
z dnia 29 marca 2019 r. w sprawie określenia szczegółowych wymogów raportu o stanie gminy.

Raport opracowano w oparciu o materiały źródłowe referatów Urzędu Gminy Hajnówka, jednostek organizacyjnych i innych instytucji. Raport o Stanie Gminy Hajnówka za 2023 rok zawiera dane według stanu na 31 grudnia 2023 roku, o ile w tekście nie zaznaczono inaczej.

2. Ogólna charakterystyka gminy

Gmina Hajnówka położona jest na Nizinie Podlaskiej, w południowo-wschodniej części województwa podlaskiego, na zachodnim krańcu Puszczy Białowieskiej. Gmina Hajnówka należy do powiatu hajnowskiego. Graniczy od północnego zachodu i od północy z Gminą Narew, od zachodu z Gminą Czyże, w części południowowschodniej z Gminą Dubicze Cerkiewne, dalej od południa granica gminy pokrywa się z granicą państwa Rzeczpospolitej Polski z Republiką Białoruś, od wschodu z Gminą Białowieża, a od północnego wschodu z Gminą Narewka. Gmina Hajnówka okala miasto Hajnówka, stanowiące oddzielną jednostkę administracyjną - Gminę Miejską, w którym znajduje się siedziba Urzędu Gminy Hajnówka. Gmina Hajnówka ma powierzchnię 293 km², w tym 38 % stanowią użytki rolne, 56,5% użytki leśne oraz 5,5% inne. Gmina stanowi 18,05 % powierzchni powiatu.

W Gminie Hajnówka znajduje się 25 sołectw, do których należy 30 miejscowości.

2.1. Demografia

Czynnikiem w wysokim stopniu warunkującym rozwój społeczno–gospodarczy gminy jest całokształt procesów dotyczących populacji zamieszkującej jej obszar. Poniżej przedstawiono
w układzie tabelarycznym liczbę mieszkańców wg stanu na 31 XII 2022 r. i 31 XII 2023 r. w podziale na miejscowości.

Tabela 1. Liczba mieszkańców (stałych i czasowych) miejscowości Gminy Hajnówka wg stanu na 31 XII 2022 i 31 XII 2023 r. w podziale na miejscowości.

	2022		2023
Miejscowość	Stali	Czasowi	Stali	Czasowi
Bielszczyzna	44	-	46	-
Borek	34	-	34	-
Borysówka	100	-	95	-
Budy Leśne	3	-	3	-
Chytra	78	-	82	-
Czerlonka Leśna	23	-	22	-
Czyżyki	80	-	77	-
Dubicze Osoczne	86	-	82	3
Dubiny	761	4	758	4
Dubińska Ferma	5	-	5	1
Golakowa Szyja	3	1	3	1
Kotówka	50	1	48	-
Lipiny	350	4	355	7
Łozice	18	2	18	4
Mochnate	175	2	179	3
Nowoberezowo	238	3	240	6
Nowokornino	146	-	144	2
Nowosady	252	3	247	3
Olchowa Kładka	26	-	27	3
Orzeszkowo	343	-	322	1
Pasieczniki Duże	95	2	90	-
Postołowo	73	-	73	3
Progale	29	-	29	-
Przechody	18	-	18	-
Puciska	54	1	53	-
Rzepiska	68	-	68	-
Sacharewo	9	-	9	-
Sawiny Gród	41	2	41	2
Skryplewo	18	1	18	1
Smolany Sadek	24	-	23	-
Sorocza Nóżka	36	-	36	-
Stare Berezowo	250	1	247	2
Topiło	22	-	21	-
Trywieża	91	-	93	1
Wasilkowo	37	-	37	-
Wygoda	31	-	31	-
Zwodzieckie	33	-	33	-
RAZEM	3744	27	3707	47
RAZEM W ROKU	3771		3754

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

2.2. Obszar społeczno-gospodarczy – oświata, aktywność obywatelska, ochrona zdrowia, gospodarka

Współpracę z organizacjami pozarządowymi w 2023 r. regulował Roczny program współpracy gminy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na 2023 stanowiący załącznik do Uchwały Nr XXXI/264/22 Rady Gminy Hajnówka z dnia 28 października 2022 r. W 2023 r. otwarty konkurs ofert na realizację zadań własnych Gminy Hajnówka w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego został ogłoszony Zarządzeniem Nr 558/2023 Wójta Gminy Hajnówka z dnia 14 kwietnia 2023 r.
W ramach zrealizowanego rocznego programu współpracy wsparciem finansowym
w wysokości 5 000 zł, objęto przedsięwzięcie pn. „42 Międzynarodowy Festiwal „Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej” (umowa z dnia 05.05.2023 r. nr 99/2023 o realizację zadania publicznego). Podmiot realizujący zadanie złożył w dniu 12 września 2023 r. sprawozdanie z jego realizacji.
Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne. W rejestrze stowarzyszeń prowadzonym przy Starostwie Powiatowym w Hajnówce zarejestrowanych jest 6 stowarzyszeń oraz
1 fundacja posiadająca siedzibę na terenie Gminy Hajnówka.
stanu na 31.XII.2023 r., na terenie Gminy Hajnówka zarejestrowanych w ARiMR było
9 Kół Gospodyń Wiejskich (w myśl ustawy o kołach gospodyń wiejskich z dnia 9 listopada 2018 r.; t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1179)[1]. Działało również 1 KGW na podstawie ustawy
o społeczno-zawodowych organizacjach rolników z dnia 8 października 1982 r.
W zakresie ochrony zdrowia mieszkańcy Gminy Hajnówka korzystają z infrastruktury
i usług oferowanych na poziomie ponadlokalnym, zlokalizowanym przede wszystkim
w mieście Hajnówka. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Hajnówce prowadzi Ośrodek Zdrowia w Nowoberezowie (Nowoberezowo 82, 17-200 Hajnówka). Budynek Ośrodka Zdrowia stanowi własność Gminy Hajnówka, który jest dzierżawiony przez SPZOZ Hajnówka. Usługi medyczne, oferowane przez Ośrodek Zdrowia są udostępnione również mieszkańcom innych gmin. W 2023 r. Wiejski Ośrodek Zdrowia
w Nowoberezowie zrealizował 1 531 porad lekarskich. Porównując do 2022 roku, ilość zmalała o 20,01%, gdzie ilość porad wynosiła 1 914. Wszystkie porady lekarskie udzielono osobom dorosłym. Ilość wizyt domowych w 2023 roku wyniosła 11. Ponadto wystawiono 339 skierowań do lekarzy specjalistów oraz 19 skierowań do szpitala.
Struktura podmiotów gospodarki narodowej wg sektorów własnościowych na terenie Gminy Hajnówka wskazuje na nieznaczny spadek podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, względem 2022 roku.

Tabela 2. Podmioty gospodarki narodowej wg sektorów własnościowych[2]:

Lp.	Wymiar	2022	2023	Różnica
1.	Podmioty gospodarki narodowej ogółem	309	309	0
2.	Sektor publiczny - ogółem	2	2	0
3.	Sektor prywatny ogółem	304	304	0
4.	Sektor prywatny – osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą	253	249	- 4
5.	Sektory prywatny – spółki handlowe	8	10	+ 2
6.	Sektor prywatny – spółdzielnie	1	1	0
7.	Sektor prywatny - fundacje	2	3	+ 1
8.	Sektor prywatny – stowarzyszenia i organizacje społeczne	14	14	0

Bezrobocie w Gminie Hajnówka corocznie ulega nieznacznym wahaniom. W 2020, 2021, 2022 i 2023 r. średnioroczna liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Hajnówce wynosiła odpowiednio 97, 93, 96 oraz 89 osób[3].

2.3. Dokumenty Strategiczne Gminy Hajnówka

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Hajnówka (Uchwała Nr XXX/130/17 Rady Gminy Hajnówka z dnia 10 kwietnia 2017 r.),
Program Aktywności Lokalnej Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023 (Uchwała
Nr XXVIII/121/17 Rady Gminy Hajnówka z dnia 21 lutego 2017 r.),
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Hajnówka na lata 2019 - 2029 (Uchwała
Nr VII/44/2019 Rady Gminy Hajnówka z dnia 29 marca 2019 r.)
Aktualizacja projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Hajnówka na lata 2014 - 2029 (Uchwała Nr XXVI/204/21 Rady Gminy Hajnówka z dnia 29 października 2021 r.),
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2022– 2024 (Uchwała Nr XXVII/218/21 Rady Gminy Hajnówka z dnia 14 grudnia 2021 r.),
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy
w Rodzinie na lata 2019 – 2024 (Uchwała Nr IV/19/18 Rady Gminy Hajnówka z dnia 21 grudnia 2018 r.)
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022-2025 (Uchwała Nr XXVIII/231/22 Rady Gminy Hajnówka z dnia 18 marca 2022 r.),
Program Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest stosowanych na terenie Gminy Hajnówka na lata 2007 – 2032 (Uchwała Nr III/21/06 Rady Gminy Hajnówka z dnia 28 grudnia 2006 r. z późniejszymi zmianami),
Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023 (Uchwała
Nr XLI/195/18 Rady Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023 z dnia 30 maja 2018 r.),
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Hajnówka na lata 2023-2030 (Uchwała
Nr XXXV/287/23 Rady Gminy Hajnówka z dnia 13 marca 2023 r.).

Zestawienie inwestycji i projektów realizowanych przez Gminę Hajnówka w 2023 r.
w ramach wdrażania lokalnej polityki rozwoju stanowi Załącznik do niniejszego raportu.

2.4. Informacja o realizacji Uchwał Rady Gminy w 2023 r.

Uchwały Rady Gminy Hajnówka podlegają rygorowi publikacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Gminy Hajnówka[4]. W 2023 roku odbyło się 7 Sesji Rady Gminy Hajnówka, na których podjęto łącznie 57 uchwał. Uchwały Rady Gminy Hajnówka w 2023 r. były realizowane przez pracowników merytorycznych Urzędu Gminy Hajnówka i gminnych jednostek organizacyjnych.

Tabela 3. Zestawienie powziętych Uchwał i sposób ich realizacji

*Zestawienie powziętych Uchwał Rady Gminy Hajnówka w 2023 roku* *i sposób ich realizacji*
Kadencja 2018 – 2024
	Uchwała Nr	Z dnia	Przedmiot uchwały	Sposób realizacji uchwał
1	XXXIV/279/23	8 lutego 2023 r.	w sprawie określenia zasad udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków, położonych na terenie Gminy Hajnówka	Uchwała została podjęta w związku z zamiarem składania wniosków o dofinansowanie w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków
2	XXXIV/280/23	8 lutego 2023 r.	zmieniająca uchwałę w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania nieodpłatnej pomocy w zakresie dożywiania w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności dla osób objętych wieloletnim rządowym programem ,,Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023	Uchwała została podjęta w związku z obowiązującymi przepisami i jest sukcesywnie realizowana do końca 2023 roku
3	XXXIV/281/23	8 lutego 2023 r.	zmieniająca uchwałę w sprawie określenia zasad zwrotu wydatków w zakresie dożywiania w formie posiłku lub świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych dla osób objętych wieloletnim rządowym programem ,,Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023	Uchwała została podjęta w związku z obowiązującymi przepisami i jest sukcesywnie realizowana do końca 2023 roku
4	XXXV/282/23	31 marca 2023 r.	w sprawie zmian w budżecie gminy na 2023 rok	Wprowadzono aktualizacje planów finansowych. Dokonano zmian w planie dochodów i wydatków w budżecie gminy na 2023 rok. Uchwała realizowana była sukcesywnie przez cały rok budżetowy
5	XXXV/283/23	31 marca 2023 r.	w sprawie zmiany Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2023-2028	Dokonano zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2023 - 202.
6	XXXV/284/23	31 marca 2023 r.	w sprawie nie wyrażenia zgody na utworzenie funduszu sołeckiego	W związku z nie wyrażeniem zgody na utworzenie funduszu sołeckiego, nie zachodziła potrzeba podjęcia działań organizacyjnych dotyczących utworzenia funduszu sołeckiego. Uchwałę przekazano do RIO w Białymstoku
7	XXXV/285/23	31 marca 2023 r.	w sprawie udzielenia pomocy finansowej w 2023 roku Powiatowi Hajnowskiemu na dofinansowanie przewozów autobusowych na linii komunikacyjnej Czeremcha – Kleszczele – Dubicze Cerkiewne – Pasieczniki Duże – Hajnówka (Szpital)	Udzielono pomocy finansowej Powiatowi Hajnowskiemu zgodnie z zapisami uchwały
8	XXXV/286/23	31 marca 2023 r.	w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie porozumienia dotyczącego opracowania i wdrożenia strategii IIT Partnerstwa Południowo-Wschodniego Podlasia	Uchwała została podjęta w związku z przystąpieniem do Partnerstwa Południowo-Wschodniego Podlasia i konieczności opracowania dokumentu strategicznego
9	XXXV/287/23	31 marca 2023 r.	w sprawie przyjęcia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Hajnówka na lata 2023-2030	Uchwała została podjęta w związku z planowanym ubieganiem się o dofinansowanie na inwestycje oświetleniowe
10	XXXV/288/23	31 marca 2023 r.	w sprawie przyjęcia Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie gminy Hajnówka w 2023 roku	Opieka nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobieganie bezdomności zwierząt realizowane jest na podstawie przyjętego programu
11	XXXV/289/23	31 marca 2023 r.	zmieniająca uchwałę w sprawie określenia górnych stawek opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi wykonywane przez przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych oraz przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej	Uchwała została uchylona przez organ nadzorczy
12	XXXV/290/23	31 marca 2023 r.	w sprawie uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Hajnówce	Uchwała została podjęta w związku z obowiązującymi przepisami
13	XXXV/291/23	31 marca 2023 r.	zmieniająca uchwałę w sprawie określenia trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania	Uchwała została podjęta w związku ze zmianą składu komisji
14	XXXV/292/23	31 marca 2023 r.	w sprawie ustalenia stawki za 1 km przebiegu pojazdu używanego do przewozu przez rodziców lub opiekunów prawnych, dzieci i uczniów niepełnosprawnych do przedszkola, szkoły lub ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku przedszkolnego, szkolnego lub obowiązku nauki	Uchwała weszła w życie. Na podstawie uchwalonej stawki wypłacany jest rodzicom zwrot kosztów dowozu niepełnosprawnych dzieci do placówek oświatowych
15	XXXVI/293/23	19 maja 2023 r.	w sprawie udzielenia Wójtowi Gminy Hajnówka wotum zaufania	Wotum zaufania zostało udzielone. Wójt realizuje zadania
16	XXXVI/294/23	19 maja 2023 r.	w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu	Uchwałę przekazano Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Białymstoku
17	XXXVI/295/23	19 maja 2023 r.	w sprawie udzielenia absolutorium Wójtowi Gminy	Absolutorium zostało udzielone. Uchwałę przekazano Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Białymstoku
18	XXXVI/296/23	19 maja 2023 r.	w sprawie zmian w budżecie gminy na 2023 rok	Wprowadzono aktualizacje planów finansowych. Dokonano zmian w planie dochodów i wydatków w budżecie gminy na 2023 rok. Uchwała realizowana była sukcesywnie w roku budżetowym
19	XXXVI/297/23	19 maja 2023 r.	w sprawie zmiany Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2023-2028	Dokonano zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2023 - 2028
20	XXXVI/298/23	19 maja 2023 r.	w sprawie udzielenia pomocy finansowej w formie dotacji celowej dla Powiatu Hajnowskiego	Udzielono pomocy finansowej Powiatowi Hajnowskiemu zgodnie z zapisami uchwały
21	XXXVI/299/23	19 maja 2023 r.	zmieniająca uchwałę w sprawie określenia górnych stawek opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi wykonywane przez przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych oraz przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej	Stawki za odbiór i transport nieczystości ciekłych realizowane są na podstawie tej uchwały
22	XXXVI/300/23	19 maja 2023 r.	w sprawie zaopiniowania projektu zmian granic w obszarze Natura 2000 Puszcza Białowieska (PLC200004)	Uchwała opiniująca została przekazana dla Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska
23	XXXVI/301/23	19 maja 2023 r.	w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dla pomnika przyrody	Uchwałę przekazano do realizacji dla Nadleśnictwa Hajnówka, z ewidencji gminnej zdjęto pomnik przyrody
24	XXXVI/302/23	19 maja 2023 r.	w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dla pomnika przyrody	Uchwałę przekazano do realizacji dla Nadleśnictwa Hajnówka, z ewidencji gminnej zdjęto pomnik przyrody
25	XXXVII/303/23	31 sierpnia 2023 r.	w sprawie zmian w budżecie gminy na 2023 rok	Wprowadzono aktualizacje planów finansowych. Dokonano zmian w planie dochodów i wydatków w budżecie gminy na 2023 rok. Uchwała realizowana była sukcesywnie w roku budżetowym
26	XXXVII/304/23	31 sierpnia 2023 r.	w sprawie udzielenia pomocy finansowej w 2023 roku Gminie Miejskiej Hajnówka na dofinansowanie opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej modernizacji parkingu za budynkiem Urzędu Miasta	Udzielono pomocy finansowej Gminie Miejskiej Hajnówka zgodnie z zapisami uchwały
27	XXXVII/305/23	31 sierpnia 2023 r.	w sprawie udzielenia pomocy finansowej w 2023 roku Gminie Miejskiej Hajnówka na dofinansowanie opracowania „Ponadlokalnej Strategii Rozwoju Gmin Powiatu Hajnowskiego i Powiatu Hajnowskiego na lata 2022-2030”	Udzielono pomocy finansowej Gminie Miejskiej Hajnówka zgodnie z zapisami uchwały
28	XXXVII/306/23	31 sierpnia 2023 r.	w sprawie przyznania Parafii Prawosławnej pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Nowoberezowie dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków, położonych na terenie Gminy Hajnówka	Uchwała została podjęta w związku z pozyskaniem dofinansowania z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków
29	XXXVII/307/23	31 sierpnia 2023 r	w sprawie przyznania Parafii Prawosławnej pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Dubinach dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków, położonych na terenie Gminy Hajnówka	Uchwała została podjęta w związku z pozyskaniem dofinansowania z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków
30	XXXVII/308/23	31 sierpnia 2023 r	zmieniająca uchwałę w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Hajnówka	Wprowadzono do realizacji Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Hajnówka
31	XXXVII/309/23	31 sierpnia 2023 r.	w sprawie wymagań dla przedsiębiorców ubiegających się o uzyskanie zezwolenia na opróżnianie zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych	Opróżnianie zbiorników bezodpływowych lub osadników realizowane jest na podstawie niniejszej uchwały
32	XXXVII/310/23	31 sierpnia 2023 r.	w sprawie przyjęcia Raportu z realizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Hajnówka na lata 2019-2029”, za lata 2021-2022	Zapisy zawarte w Raporcie są stosowane przy działalności dotyczącej ochrony środowiska na terenie Gminy Hajnówka.
33	XXXVII/311/23	31 sierpnia 2023 r.	w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Hajnówka	Uchwała została podjęta w związku z obowiązującymi przepisami i jest sukcesywnie realizowana
34	XXXVII/312/23	31 sierpnia 2023 r.	w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej oraz Ochrony Ofiar Przemocy Domowej na lata 2023-2025 w Hajnówce	Realizacja uchwały jest dokonywana sukcesywnie zgodnie z przyjętym programem
35	XXXVIII/313/23	30 października 2023 r.	w sprawie zmian w budżecie gminy na 2023 rok	Wprowadzono aktualizacje planów finansowych. Dokonano zmian w planie dochodów i wydatków w budżecie gminy na 2023 rok Uchwała realizowana była sukcesywnie w roku budżetowym
36	XXXVIII/314/23	30 października 2023 r.	w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości	Stawki ustalone w uchwale zostaną zastosowane przy sporządzeniu decyzji wymiarowych podatku od nieruchomości na 2024 rok
37	XXXVIII/315/23	30 października 2023 r.	w sprawie obniżenia ceny skupu żyta do celów wymiaru podatku rolnego na 2024 rok	Stawki ustalone w uchwale zostały zastosowane przy sporządzeniu decyzji wymiarowych podatku rolnego na 2024 rok
38	XXXVIII/316/23	30 października 2023 r.	w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Hajnówka	Uchwała została podjęta w związku z obowiązującymi przepisami i jest sukcesywnie realizowana
39	XXXVIII/317/23	30 października 2023 r.	w sprawie nadania tytułu ,,Zasłużony dla Gminy Hajnówka’’	Przygotowano statuetkę oraz AKT NADANIA, które zostały wręczone podczas XL sesji Rady Gminy w dniu 22 grudnia 2023 roku
40	XXXVIII/318/23	30 października 2023 r.	w sprawie uchwalenia Rocznego Programu Współpracy Gminy Hajnówka z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na 2024 rok	Uchwałą Program współpracy z organizacjami pozarządowymi na 2024 rok został przyjęty. Będzie realizowany zgodnie z jego zapisami
41	XXXIX/319/23	29 listopada 2023 r.	w sprawie przyjęcia stanowiska wobec projektu Planu Zarządzania Obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO Białowieża Forest	Uchwała wyraziła stanowisko Rady Gminy Hajnówka dotyczącą opiniowanego projektu
42	XL/320/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie zmian w budżecie gminy na 2023 rok	Wprowadzono aktualizacje planów finansowych. Dokonano zmian w planie dochodów i wydatków w budżecie gminy na 2023 rok. Uchwała realizowana była sukcesywnie w roku budżetowym
43	XL/321/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Hajnówka na lata 2024-2029	Realizacja uchwały odbywa się sukcesywnie poprzez przestrzeganie wskaźników zawartych w uchwale (w 2024 r.)
44	XL/322/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie uchwalenia budżetu gminy Hajnówka na 2024 rok	Realizuje się dochody i wydatki oraz przychody i rozchody zgodnie z zapisami uchwały (w 2024 r.)
45	XL/323/23	22 grudnia 2023 r.	zmieniająca uchwałę w sprawie przyznania Parafii Prawosławnej pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Nowoberezowie dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków, położonych na terenie Gminy Hajnówka	Uchwała została podjęta w związku z pozyskaniem dofinansowania z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków
46	XL/324/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie przyjęcia Ponadlokalnej Strategii Rozwoju Gmin Powiatu Hajnowskiego i Powiatu Hajnowskiego na lata 2022-2030	Uchwała stanowi podstawę do spójnego zarządzania terenem objętym strategią oraz daje możliwość pozyskiwania środków zewnętrznych na zadania ujęte w strategii
47	XL/325/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie zarządzenia wyborów Sołtysów oraz członków rad sołeckich	Zaplanować, przygotować i przeprowadzić wybory Sołtysów i Rad sołeckich do 29 lutego 2024 roku
48	XL/326/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie przyjęcia planu pracy komisji stałych Rady Gminy Hajnówka oraz planu pracy Rady Gminy Hajnówka na 2024 rok	Rada Gminy oraz Komisje stałe Rady Gminy pracowały zgodnie z przyjętymi uchwałą planami
49	XL/327/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego strażakom ratownikom i kandydatom na strażaków ratowników ochotniczych straży pożarnych z terenu gminy Hajnówka	Ekwiwalent strażakom ratownikom jest wypłacany zgodnie z przyjętą uchwałą
50	XL/328/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie pokrycia części kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z dochodów własnych niepochodzących z pobranej opłaty za gospodarowania odpadami komunalnymi	Na bieżąco w miarę potrzeby pokrywa się koszty gospodarowania odpadami z dochodów własnych gminy
51	XL/329/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie wyrażenia zgody na odstąpienie od zbycia w drodze przetargu nieruchomości stanowiącej własność Gminy Hajnówka oznaczonej nr geod. 149 o pow. 1,9454 ha położonej w obrębie Nowokornino, na cele obronności i bezpieczeństwa państwa	Zbycie nieruchomości jest realizowane na podstawie niniejszej uchwały
52	XL/330/23	22 grudnia 2023 r.	sprawie przyjęcia przez Gminę Hajnówka zadania publicznego należącego do właściwości Powiatu Hajnowskiego z zakresu zarządzania drogą powiatową	Podpisano porozumienie w sprawie zarządzania przez gminę drogą powiatową
53	XL/331/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie zmiany uchwały w sprawie wysokości i zasad ustalania oraz rozliczania dotacji celowej dla podmiotów prowadzących żłobki i kluby dziecięce na terenie Gminy Hajnówka	Od 1 stycznia 2024r. wysokość dotacji udzielonej na każde dziecko objęte opieką w żłobku wynosi 300 zł
54	XL/332/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie porozumienia międzygminnego w sprawie powierzenia Gminie Hajnówka realizacji zadania publicznego Gminy Czyże w zakresie opieki nad dziećmi do lat 3	Na podstawie uchwały dnia 15 stycznia 2024r. zawarto porozumienie międzygminne
55	XL/333/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie określenia zasad zwrotu wydatków w zakresie dożywiania w formie posiłku oraz świadczenia w postaci produktów żywnościowych w ramach wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2024-2028	Uchwała została podjęta w związku z obowiązującymi przepisami i będzie sukcesywnie realizowana od 2024 roku
56	XL/334/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego dla celów przyznawania pomocy w formie zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności dla osób wskazanych w wieloletnim rządowym programie „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2024 - 2028	Uchwała została podjęta w związku z obowiązującymi przepisami i będzie sukcesywnie realizowana od 2024 roku
57	XL/335/23	22 grudnia 2023 r.	w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz warunków całkowitego lub częściowego zwolnienia od opłat oraz trybu ich pobierania i szczegółowych warunków przyznawania usług sąsiedzkich, wymiaru i zakresu usług sąsiedzkich oraz sposobu rozliczania wykonywania takich usług przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce	Stawki ustalone w uchwale stosowane przy wydawaniu decyzji Administracyjnych dla podopiecznych GOPS w Hajnówce

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

Sytuacja finansowa gminy

Najważniejsze informacje o stanie finansów jednostki zawiera uchwała budżetowa, która
w myśl art. 211 ustawy o finansach publicznych oraz art. 51 ustawy o samorządzie gminnym stanowi podstawę gospodarki finansowej gminy. Uchwałą Nr XXXIII/273/22 z dnia 23 grudnia 2022 roku
w sprawie uchwalenia budżetu gminy, Rada Gminy Hajnówka uchwaliła budżet na 2023 r.
w wysokości:

- dochody - 29 787 760,00 zł, w tym:

dochody majątkowe – 12 847 425,00 zł
dochody bieżące – 16 940 335,00 zł

- wydatki – 30 636 760,00 zł, w tym:

wydatki majątkowe – 14 154 192,00 zł
wydatki bieżące – 16 482 568,00 zł

W trakcie roku w budżecie wprowadzono uchwałami Rady Gminy oraz zarządzeniami Wójta Gminy zmiany, które spowodowały, że planowany budżet na koniec 2023 roku wyniósł:

- dochody – 35 064 009,00 zł, w tym:

dochody majątkowe - 14 201 225,00 zł
dochody bieżące – 20 862 784,00 zł

- wydatki – 35 921 696,00 zł, w tym:

wydatki majątkowe – 16 203 108,00 zł
wydatki bieżące – 19 718 588,00 zł

Dochody ogółem Gminy Hajnówka w 2023 roku wyniosły 30 960 389,84 zł i zostały wykonane w 88,30% planowanych dochodów. Dochody bieżące stanowiły kwotę 21 161 665,49 zł (68,35% wykonanych dochodów ogółem), dochody majątkowe wyniosły 9 798 724,35 zł (31,65% wykonanych dochodów ogółem). Wydatki ogółem wyniosły 29 350 312,85 zł i wykonano je
w 81,71%. Wydatki bieżące stanowiły kwotę 18 073 951,83zł (61,58% wydatków ogółem), zaś wydatki majątkowe wyniosły 11 276 361,02 zł (38,42% wydatków ogółem).

Dochody bieżące w 2023 r. osiągnęły wartość 21 161 665,49 zł, a ich głównym źródłem były transfery z budżetu Państwa z tytułu dotacji celowych i środków przeznaczonych na cele bieżące oraz subwencje, które wyniosły 10 983 428,77 zł. Łącznie stanowiły 51,91% dochodów bieżących wykonanych ogółem. Dotacje celowe i środki przeznaczone na cele bieżące wykonano w wysokości 4 324 900,17 zł. Subwencja jest świadczeniem pieniężnym Skarbu Państwa na rzecz samorządu, który ma charakter bezzwrotny i ogólny. Środki z subwencji w wysokości 6 658 528,60 zł kierowane były na finansowanie ogółu zadań własnych gminy. W skład subwencji ogólnej dla gminy weszła część oświatowa - 3 425 146,00 zł, wyrównawcza - 1 539 401,00 zł oraz uzupełnienie subwencji ogólnej - 1 693 981,60 zł. Wymienione dochody były przekazywane gminie z budżetu Państwa za pośrednictwem wojewody, ministerstw lub innych instytucji państwowych. Służyły one finansowaniu zadań zleconych i niektórych zadań własnych gminy.

Źródłami dochodów własnych bieżących były również: dochody wykonane z tytułu podatków i opłat - 6 537 868,69 zł (30,89% wykonanych dochodów bieżących), wpływy z udziału w podatkach stanowiących dochód budżetu Państwa- 2 723 929,00 zł (12,87% wykonanych dochodów bieżących). Pozostałe dochody wyniosły 916 439,03 zł (4,33% wykonanych dochodów bieżących).

Dochody własne są podstawą wyposażenia finansowego gminy. Służą finansowaniu wszystkich zadań, które określa się jako zadania własne w zakresie: oświaty, pomocy społecznej, kultury, gminnych dróg, utrzymania czystości i porządku, gospodarki nieruchomościami
i innych.

Dochody majątkowe w 2023 roku wykonane zostały w kwocie 9 798 724,35 zł, na plan
14 201 225,00 zł. Dochody majątkowe składały się z:

1) środków otrzymanych z programu strategicznego Polski Ład na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji ,,Modernizacja dróg gminnych i wewnętrznych na terenie Gminy Hajnówka"-
6 512 634,74 zł;

2) dotacji celowej ze środków budżetu Województwa Podlaskiego z przeznaczeniem na realizację inwestycji polegającej na modernizacji dróg gminnych i wewnętrznych na terenie Gminy Hajnówka- 250 000,00 zł;

3) dotacji celowej w ramach programów finansowych z udziałem środków unijnych na realizację inwestycji polegającej ,,Modernizacji oświetlenia ulicznego na terenie Gminy Hajnówka"-
1 525 593,60 zł;

4) dotacji celowej otrzymanej z budżetu Województwa Podlaskiego w ramach ,,Programu odnowy wsi województwa podlaskiego - Kreatywna wieś" na dofinansowanie inwestycji pod nazwą: ,,Montaż instalacji fotowoltaicznej na potrzeby Centrum Etnograficzno-Ekumenicznego w Dubinach"-
26 200,00 zł;

5) środków pochodzących z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadania inwestycyjnego pod nazwą: ,,Przebudowa i zmiana sposobu użytkowania budynku po byłej kotłowni PGR w Nowoberezowie z przeznaczeniem na Centrum Aktywności Wiejskiej wraz z rozbiórką komina" (środki PGR)- 710 999,38 zł;

6) środków otrzymanych z programu strategicznego Polski Ład na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji związanej z ,,Budową boiska sportowego przy Szkole Podstawowej w Dubinach" (środki PGR)- 694 622,24 zł.

5) wpływów z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności- 332,10 zł;

6) wpływów z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności- 62 120,00 zł;

7) dochodów ze sprzedaży składników majątkowych- 16 222,29 zł.

Zaplanowane wydatki budżetowe Gminy Hajnówka zostały wykonane na poziomie
29 350 312,85 zł, co stanowiło 81,71% przyjętego planu na dany rok. W strukturze wydatków w 2023 roku wydatki bieżące w kwocie 18 073 951,83 zł stanowiły 61,58%. Głównymi grupami wydatków bieżących były wydatki związane z realizacją zadań zleconych i niektórych zadań własnych gminy, które w strukturze zajmowały 22%. Na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń przeznaczono 39% wydatków bieżących własnych. Dotacje na zadania bieżące stanowiły 10%, wydatki związane ze szczególnymi zasadami wykonania budżetu jednostki wynikające z odrębnych ustaw 5%, natomiast na pozostałe wydatki- 24%.

Wydatki bieżące przeznaczone były między innymi na wydatki związane z utrzymaniem gminy, oświatą i wychowaniem wraz z edukacyjną opieką wychowawczą, opieką społeczną wraz
z zadaniami w zakresie polityki społecznej oraz na zadania własne gminy, np. oświetlenie uliczne, utrzymanie dróg gminnych i wewnętrznych.

Środki na wydatki majątkowe w 2023 roku stanowiły kwotę 11 276 361,02 zł (38,42%
w stosunku do wydatków ogółem), przeznaczone były na:

1) wydatki w zakresie transportu i łączności- 7 428 042,53 zł, w tym:

,,Rozbudowa i przebudowa dróg gminnych w Dubinach i Orzeszkowie"- 49 231,00 zł (środki własne);
,,Modernizacja studzienek i wpustów deszczowych w ulicy Torowej w Dubinach"- 29 520,00 zł (środki własne);
udzielenie dotacji celowej Gminie Miejskiej Hajnówka z przeznaczeniem na dofinansowanie opracowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej modernizacji parkingu za budynkiem urzędu - 16 660,34 zł (środki własne);
,,Przebudowa drogi wewnętrznej Stare Berezowo - Szostakowo" - 19 987,50 zł (środki własne);
,,Rozbudowa i przebudowa drogi gminnej Nr 108589 B w Nowoberezowie- osiedle PGR- dokumentacja projektowa"- 79 335,00 zł (środki własne);
,,Modernizacja dróg gminnych i wewnętrznych na terenie Gminy Hajnówka"- 7 054 421,39 zł (środki własne 291 786,65 zł, środki budżetu państwa 250 000,00 zł, środki Rządowego Funduszu Polski Ład 6 151 392,97 zł);
,,Rozbudowa i przebudowa dróg gminnych i wewnętrznych na terenie Gminy Hajnówka"-
176 505,00 zł (środki własne);
pozostałe wydatki związane z przygotowaniem dokumentacji w zakresie inwestycji drogowych - 2 382,30 zł (środki własne).

2) wydatki w zakresie gospodarki komunalnej i ochrony środowiska- 2 049 761,52 zł, w tym:

związane z realizacją zadania inwestycyjnego pod nazwą: ,,Rozbudowa i przebudowa oświetlenia ulicznego w Sawinym Grodzie, Lipinach, Orzeszkowie, Dubinach i Grudówce"-
15 140,50 zł;
w ramach zadania inwestycyjnego pod nazwą: ,,Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie gminy Hajnówka" (środki własne 334 296,95 zł, środki unijne 1 605 888,00 zł)- 1 940 184,95 zł.
związane z inwestycją polegającą na budowie wiaty na potrzeby PSZOK- 94 436,07 zł (nie wliczone do wydatków związanych ze szczególnymi zasadami wykonania budżetu jednostki wynikających z odrębnych ustaw).

3) wydatki w zakresie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego- 944 783,12 zł, w tym:

w ramach zadania ,,Przebudowa i zmiana sposobu użytkowania budynku po byłej kotłowni PGR w Nowoberezowie z przeznaczeniem na Centrum Aktywności Wiejskiej wraz z rozbiórką komina" (środki własne 114 781,50 zł, środki Rządowego Funduszu Polski Ład z programu PPGR 710 999,38 zł)- 825 780,88 zł;
,,Montaż instalacji fotowoltaicznej na potrzeby Centrum Etnograficzno-Ekumenicznego
w Dubinach" (środki własne 27 495,00 zł, środki budżetu państwa 26 200,00 zł)- 53 695,00 zł;
budowa wiaty w Nowosadach- 10 406,86 zł;
budowa altany w Trywieży- 8 116,53 zł;
budowa altany w Orzeszkowie- 7 809,07 zł;
budowa altany w Wasilkowie- 9 697,00 zł;
wykonanie łazienki w świetlicy wiejskiej w Pasiecznikach Dużych- 11 747,44 zł;
wykonanie łazienki w świetlicy wiejskiej w Kotówce- 11 382,57 zł;
wykonanie łazienki w świetlicy wiejskiej w Rzepiskach- 6 147,77 zł;

4) wydatki w zakresie kultury fizycznej- 746 068,55 zł, w tym:

montaż urządzeń placu zabaw w miejscowości Postołowo, Wasilkowo i Dubiny- 23 133,45 zł;
zadanie inwestycyjne pod nazwą ,,Budowa boiska sportowego przy Szkole Podstawowej
w Dubinach" (środki własne- 28 312,86 zł, środki Rządowego Funduszu Polski Ład z Programu PPGR- 694 622,24 zł)- 722 935,10 zł.

5) wydatki w zakresie bezpieczeństwa publicznego i ochrony przeciwpożarowej- 73 363,80 zł,
w tym:

dotacja celowa Ochotniczej Straży Pożarnej w Mochnatem na dofinansowanie realizacji zadania polegającego na wykonaniu i montażu bramy w budynku OSP Mochnate- 28 363,80 zł;
wpłaty na państwowy fundusz celowy na dofinansowanie inwestycji Państwowej Straży Pożarnej w Hajnówce (zakup pojazdów PSP)- 45 000,00 zł.

6) wydatki w zakresie rolnictwa i łowiectwa- 23 816,50 zł, w tym:

opłaty związane z dokumentacją inwestycyjną - 2 016,50 zł (środki własne).
,,Budowa odcinka sieci wodociągowej Dubicze Osoczne - Borek wraz z budową stacji ciśnieniowej"- 21 800,00 zł (środki własne).

7) wydatki w zakresie administracji publicznej- 10 525,00 zł, w tym:

dotacja celowa Powiatowi Hajnowskiemu z przeznaczeniem na dofinansowanie pokrycia kosztów inwestycji polegającej na dostawie i montażu drzwi wejściowych przesuwnych do budynku urzędu wraz z niezbędną stolarką aluminiową- 10 525,00 zł (środki własne).

Na koniec 2023 roku budżet Gminy Hajnówka uchwalony był jako deficytowy tj. dochody były niższe niż wydatki. Planowany deficyt wynosił 857 687,00 zł. Wykonanie budżetu zamknęło się nadwyżką budżetową w wysokości 1 610 076,99 zł.

Stan długu na dzień 1 stycznia 2023 roku wynosił 2 032 889,57 zł, w ciągu roku budżetowego spłacono 757 553,57 zł, w tym: 658 068,00 zł kredytu i 99 485,57 zł pożyczek oraz nie zaciągnięto planowanego kredytu długoterminowego. Stan długu na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniósł
1 275 336,00 zł.

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych łączna kwota przypadających w danym roku budżetowym spłat rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi odsetkami nie może przekroczyć 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Wskaźnik gminy w roku 2023 wyniósł- 2,84%. Łączna kwota długu gminy na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60% wykonanych dochodów gminy ogółem. Wskaźnik gminy na koniec roku wyniósł- 13,47%. Kwota długu oraz sposób jego sfinansowania i relacji o której mowa w art. 243 ustawy o finansach publicznych spełnia wskaźniki spłaty zobowiązań w sposób następujący: wskaźnik planowanej łącznej kwoty spłaty zobowiązań (wydatki bieżące z tytułu poręczeń
i gwarancji + wydatki na obsługę długu + spłaty rat kapitałowych pożyczek i kredytów/dochody ogółem)- 2,84% jest niższy od dopuszczalnego wskaźnika spłaty zobowiązań obliczonego w oparciu o wykonanie 3 kwartałów roku poprzedzającego rok budżetowy (wskaźnik ustalony w oparciu
o średnią arytmetyczną z 3 poprzednich lat)- 13,47%.

Wynik z działalności bieżącej Gminy Hajnówka zamyka się tzw. nadwyżką operacyjną czyli dodatnią różnicą między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi w wysokości
3 087 713,66 zł, co jest zgodne z dyspozycją zawartą w art. 242 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270 ze zmianami).

4. Infrastruktura techniczna

Kompetencje Gminy w zakresie realizacji infrastruktury technicznej zostały określone w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609). Polityka inwestycyjna gminy realizowana jest w oparciu o następujące dokumenty strategiczne o charakterze lokalnym:

Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023,
Program Aktywności Lokalnej Gminy Hajnówka 2017-2023,
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Hajnówka na lata 2019-2029,
Aktualizacja projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Hajnówka na lata 2014-2029,
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Hajnówka na lata 2023 – 2030.

4.1. Infrastruktura drogowa

Długość publicznych dróg gminnych na obszarze gminy Hajnówka wynosi 81,499 km,
z czego – 51,76% (42,182 km) stanowią drogi utwardzone o nawierzchni bitumicznej, betonowej oraz z kostki betonowej (w 2022 r. odpowiednio – 49,95% (40,712 km)). Pozostałą część – 48,24%, (39,317 km) stanowią drogi o nawierzchni żwirowej i gruntowe (w 2022 r. odpowiednio 50,05%, 40,787 km)).

Tabela 4. Sieć dróg gminnych w 2023 r.

Lp.	Nr drogi	Przebieg drogi	Długość [km]	Rodzaj nawierzchni
1	108531B	Pasieczniki Duże – Orzeszkowo	2,411	bitumiczna
2	108532B	Orzeszkowo – Jagodniki	1,618	bitumiczna żwirowa
3	108533B	Orzeszkowo – Sosnówka	1,990	bitumiczna żwirowa
4	108534B	Olszyna – kol. Wygon	1,108	żwirowa
5	108535B	Nowoberezowo – Hajnówka	2,860	bitumiczna
6	108536B	Orzeszkowo – Wierzchowskie	1,520	bitumiczna
7	108537B	Dubiny – Sawiny Gród	1,348	bitumiczna
8	108538B	Skryplewo – dr. woj. Hajnówka-Nowosady	1,214	bitumiczna
9	108539B	Nowosady – Dubińska Ferma	1,035	bitumiczna
10	108540B	Mochnate – Dubicze Osoczne	2,990	bitumiczna
11	108541B	Nowosady – Sorocza Nóżka	0,385	bitumiczna
12	108542B	Zwodzieckie – Przechody – Smolany Sadek	1,286	bitumiczna żwirowa
13	108543B	Dubicze Osoczne – Chytra – Progale	2,880	bitumiczna
14	108544B	Grudówka – Dubiny	2,600	żwirowa
15	108545B	Nowokornino – Grudówka	3,400	bitumiczna
16	108546B	Czyżyki – Kotówka	3,500	żwirowa
17	108547B	Nowoberezowo – Czyżyki	2,187	bitumiczna
18	108548B	Sosnówka – Olszyna	0,475	żwirowa
19	108549B	Zatrostyniec – dr. pow. Hajnówka-Orzeszkowo	1,630	bitumiczna
20	108550B	Podtrostyniec – dr. gm. Pasieczniki Duże-Orzeszkowo	2,310	bitumiczna żwirowa
21	108551B	Bokówka – dr. pow. Hajnówka-Orzeszkowo	0,290	bitumiczna
22	108552B	Pasieczniki Duże – dr. Woj. Hajnówka-Kleszczele	1,887	bitumiczna
23	108553B	Mochnate – Borek	3,465	żwirowa
24	108554B	Mochnate – dr. pow. Orla-Stary Kornin	1,391	żwirowa
25	108555B	Borek – Chytra	1,962	żwirowa
26	108556B	Stare Berezowo – Dubicze Osoczne	2,520	żwirowa
27	108557B	Stare Berezowo – Nowoberezowo	2,950	żwirowa
28	108558B	od drogi wojewódzkiej Hajnówka-Bielsk Podlaski do drogi gminnej Nowoberezowo-Hajnówka (przy cmentarzu)	1,327	bitumiczna
29	108559B	Wygoda – dr. woj. Bielsk Podlaski-Hajnówka	1,198	bitumiczna żwirowa
30	108560B	Nowokornino – Kotówka	2,640	bitumiczna żwirowa
31	108561B	Kotówka – Nowosady	3,540	żwirowa
32	108562B	Wasilkowo – dr. pow. Rzepiska-Golakowa Szyja	0,430	żwirowa
33	108563B	Borysówka – Olchowa Kładka	1,300	bitumiczna bitumiczna kostka
34	108564B	Golakowa Szyja – dr. woj. Zabłudów-Hajnówka	0,230	żwirowa
35	108565B	Smolany Sadek – dr. woj. Zabłudów-Hajnówka	0,857	bitumiczna
36	108566B	od drogi wojewódzkiej Nowosady do Zwodzieckie	0,373	bitumiczna żwirowa
37	108567B	Dubiny – Lipiny	1,515	bitumiczna
38	108568B	dr. gm. Dubiny-Lipiny – osiedle mieszkaniowe Lipiny	0,750	bitumiczna
39	108569B	Mochnate – Zbucz	2,200	żwirowa
40	108570B	ulica Graniczna	0,294	bitumiczna
41	108571B	ulica Torowa	1,978	bitumiczna żwirowa
42	108572B	ulica Nowa	0,395	bitumiczna żwirowa
43	108573B	ulica Zajęcza	0,204	bitumiczna
44	108574B	ulica Łąkowa	2,148	bitumiczna kostka
45	108575B	ulica Cegielniana	0,320	bitumiczna
46	108576B	ulica Grzybowa	0,150	bitumiczna
47	108577B	ulica Wesoła	0,138	bitumiczna
48	108579B	ulica Krótka	0,155	bitumiczna
49	108580B	ulica na Lipinach (nowa)	0,731	betonowa
50	108581B	od dr. gm. ul. Torowa do niecz. cmentarza w Dubinach ozn. nr. geod. 933/1 i 960/7 obręb Dubiny	0,657	Gruntowo/żwirowa
51	108582B	od dr. gm. ul. Łąkowa do działki ozn. nr 522/14( działki nr.521/9 i 522/13)	0,196	bitumiczna
52	108583B	od drogi pow. Orzeszkowo -Topiło do drogi wewnętrznej w Orzeszkowie, ozn. nr. geod. 362/7 obręb Orzeszkowo	0,179	bitumiczna
53	108584B	Od drogi pow. Orzeszkowo – Poryjewo do drogi gminnej Zatrostyniec, ozn. nr. geod. 104/3 i 136/2 obręb Orzeszkowo	1,265	żwirowa
54	108585B	Od drogi powiatowej w Trywieży w kierunku granicy gminy ozn. nr geod. 20/2 obręb Trywieża	0,305	bitumiczna żwirowa
55	108586B	Od drogi powiatowej Orzeszkowo – Poryjewo do drogi gminnej w Orzeszkowie ozn. geod. 568/1 obręb Orzeszkowo	0,700	bitumiczna
56	108587B	Droga obejmująca działkę ozn. nr. geod. 222/24 obręb Borysówka,	0,054	gruntowa
57	108588B	Droga obejmująca nieruchomość oznaczoną numerem geodezyjnym 222/32 obręb Borysówka,	0,102	gruntowa
58	108589B	odcinek drogi położony na nier. ozn. Nr. geod. 340, obręb Nowoberezowo, od drogi gminnej Nr 108535B do końca nieruchomości 342/35 obręb Nowoberezowo,	0,289	gruntowa
59	108590B	odcinek drogi od granicy miasta Hajnówka do miejscowości Sacharewo obejmujący działki o nr geod.: 566/4, 567/2, 570/4, 582/6 i 583/12 obręb Wierzchowskie	1,667	żwirowa
RAZEM			81,499

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka
Pogrubioną czcionką zaznaczono inwestycje drogowe oraz remonty dróg w 2023 roku.

W 2023 r. w zakresie infrastruktury drogowej zrealizowano inwestycje drogowe na kwotę w wysokości 7 015 305,00 zł :

Drogi publiczne :

Remont drogi gminnej nr 108566B, zlokalizowanej od drogi woj. 687 w Nowosadach do m. Zwodzieckie – koszt inwestycji 62 683,00 zł.
Remont drogi gminnej nr 108563B Borysówka - Olchowa Kładka - koszt inwestycji 72 420,00 zł.
Remont drogi gminnej nr 108531B Pasieczniki Duże - Orzeszkowo - koszt inwestycji 601 930,00 zł.
Remont drogi gminnej nr 108537B Dubiny – Sawiny Gród- koszt inwestycji 225 302,50 zł.
Remont drogi gminnej nr 108540B Mochnate – Dubicze Osoczne wraz z odcinkiem drogi gminnej nr 108553B Mochnate -Borek - koszt inwestycji 987 752,75 zł.
Remont drogi gminnej nr 108535B, zlokalizowanej od drogi Nowoberezowo- Hajnówka od drogi powiatowej nr 1619B do drogi gminnej nr 108558 B- koszt inwestycji 393 810,00 zł.
Remont drogi gminnej nr 108574B odcinek ul. Łąkowej w Dubinach - koszt inwestycji 47 160,00 zł.
Remont drogi gminnej nr 108536B Orzeszkowo - Wierzchowskie - koszt inwestycji 237 961,00 zł.
Remont drogi gminnej nr 108558B, zlokalizowanej od drogi woj. Nr 689 do drogi gminnej 108535B - koszt inwestycji 448 417,50 zł.
Remont drogi gminnej nr 108543B Dubicze Osoczne–Chytra-Progale - koszt inwestycji 886 040,00 zł.
Remont drogi gminnej nr 108545B Nowokornino-Grudówka - koszt inwestycji 742 006,74 zł
Remont drogi gminnej nr 108586B, zlokalizowanej od drogi powiatowej nr 1652B do drogi gminnej w Orzeszkowie - koszt inwestycji 130 000,00 zł.
Przebudowa drogi gminnej nr 108551B Bokówka -droga powiatowa nr 1652B - koszt inwestycji 355 900,00 zł.

Drogi lokalne /wewnętrzne:

Remont drogi wewnętrznej w Dubiczach Osocznych – koszt inwestycji 138 060,00 zł.
Remont drogi wewnętrznej w Postołowie - koszt inwestycji 73 782,00 zł.
Remont drogi wewnętrznej w Mochnatem - koszt inwestycji 130 237,50 zł.
Przebudowa drogi wewnętrznej w Olchowej Kładce - koszt inwestycji 170 037,01 zł.

4.2. Infrastruktura wodno-ściekowa

Na terenie gminy Hajnówka funkcjonują dwa ujęcia wody podziemnej. Ujęcie
w Nowoberezowie zaopatruje w wodę pitną miejscowości: Nowoberezowo, Nowokornino, Trywieża, Rzepiska, Borysówka, Wasilkowo, Kotówka, Smolany Sadek, Przechody, Nowosady, Sorocza Nóżka, Dubińska Ferma, Bielszczyzna, Puciska, Czyżyki, Wygoda, Dubicze Osoczne, Chytra, Progale, Stare Berezowo i Mochnate. Ujęcie w Orzeszkowie zaopatruje w wodę pitną miejscowości: Orzeszkowo, Olszyna, Wygon, Łozice, Topiło, Pasieczniki Duże, Borek oraz część miejscowości Jagodniki gm. Dubicze Cerkiewne. Część miejscowości Gminy zaopatrywana jest również w wodę pitną z ujęcia w mieście Hajnówka i są to miejscowości: Dubiny, Lipiny, Sawiny Gród, Postołowo
i Skryplewo oraz z wodociągu Białowieża miejscowość Budy Leśne.

W roku 2023 na terenie Gminy Hajnówka wykonano 43 przyłącza wodociągowe do indywidualnych budynków mieszkalnych ze środków finansowych ich właścicieli,
Do sieci wodociągowej podłączonych w 2023 roku było 1814 podłączeń domowych i Gmina Hajnówka jest w 95 % zwodociągowana,
Gmina Hajnówka uzyskała w dniu 01.02.2023 roku pozwolenie na użytkowanie sieci wodociągowej i sieci kanalizacyjnej - wykonanych w miejscowości Lipiny w roku 2022
w ramach dofinansowania z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych Edycja I.
Na terenie gminy funkcjonuje kanalizacja sanitarna z jedną oczyszczalnią ścieków
w Mochnatem, do której podłączone są kanalizacje sanitarne następujących miejscowości: Mochnate, Stare Berezowo, Dubicze Osoczne, Chytra, Nowoberezowo, Czyżyki i Puciska. Część miejscowości gminy Hajnówka podłączonych są sieciami kanalizacyjnymi do miejskiej oczyszczalni ścieków w Hajnówce. Są to miejscowości: Orzeszkowo, Zatrościniec, Podtrościniec, Wygoda, Bielszczyzna, Dubiny, Lipiny, Sawiny Gród, Postołowo, Nowosady, Sorocza Nóżka, Zwodzieckie i Przechody.
W roku 2023 do zbiorczej sieci kanalizacyjnej podłączonych zostało 43 sztuk przyłączy kanalizacyjnych wybudowanych przez indywidualnych właścicieli budynków.
Ogółem na terenie gminy Hajnówka do zbiorczej sieci kanalizacyjnej w 2023 r. podłączonych było 1 376 budynków mieszkalnych co stanowi 70 % ogółu budynków mieszkalnych na terenie Gminy Hajnówka.
Na terenie gminy Hajnówka funkcjonuje 97 szt. przydomowych oczyszczalni ścieków na obszarach nieskanalizowanych, na działkach indywidualnych gospodarstw.

4.3. Infrastruktura energetyczna.

Gmina Hajnówka zasilana jest w energię elektryczną z GPZ 110/15 kV Hajnówka zlokalizowanego na terenie miasta Hajnówka. Na terenie Gminy Hajnówka zlokalizowane są:

15,2 km sieci wysokiego napięcia,
linie średniego napięcia (SN) o długości 146,2 km,
linie niskiego napięcia o długości 85,23 km,
72 stacje transformatorowe,

W 2023 r. Gmina Hajnówka zrealizowała zadanie pn. „Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie Gminy Hajnówka”. Zadanie było dofinansowane z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014–2020, Działanie 5.4. Strategie niskoemisyjne. Zakres projektu obejmował wymianę 811 sztuk opraw sodowych na oprawy ze źródłami w technologii LED, modernizację 60 punktów pomiarowo-sterowniczych oraz instalację indywidualnego systemu sterowania poprzez sieć internetową.

4.4. Mienie komunalne

Ogólna powierzchnia gruntów stanowiących własność Gminy Hajnówka, zgodnie
z ewidencją gruntów na dzień 31.12.2021 r. wynosi 294,9814 ha. Są to grunty położone na terenie 26 obrębów geodezyjnych na terenie gminy Hajnówka, jak również 3 działki na terenie gminy Narewka, obręb Gruszki oraz 3 działki na terenie miasta Hajnówka. Łącznie gmina posiada 940 działek.

Wartość inwentaryzacyjna gruntów na dzień 31 grudnia 2023 roku stanowi kwotę 13 629 739,74 zł.

Ponadto Gmina Hajnówka posiada 87,2074 ha gruntów we władaniu samoistnym i 2,8771 ha gruntów w użytkowaniu. W związku z tym, iż Gmina nie posiada tytułów własności do tych nieruchomości, nie są one ujęte w ewidencji gminnej.

W 2023 r. Gmina Hajnówka nabyła nieodpłatnie z mocy prawa nieruchomości o łącznej powierzchni 92,2538 ha.

Działki rolnicze są to w większości działki przekazane przez rolników na Skarb Państwa, które przeszły na własność Gminy w procesie komunalizacji. Działki rolne stanowiące własność Gminy Hajnówka w większości są wydzierżawiane do użytku rolniczego.

Działkami budowlanymi określono zarówno te zabudowane budynkami takimi jak: szkoły, świetlice, remizy, oczyszczalnia ścieków, sklepy GS, oraz bazy SKR, budynki OSM, oraz budynki po byłych już nieżyjących dożywotnich użytkownikach (rencistach), do których brak jest postanowień spadkowych, jak również działki niezabudowane położone na terenach przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę. Inne tereny są to działki stanowiące kopalnie żwiru lub piasku, wysypiska śmieci oraz drogi.

Gmina Hajnówka posiada udziały w następujących nieruchomościach: obr. Nowoberezowo dz. nr geod. 342/2 pow. 0,1444 ha – udz. 48/180, dz. nr geod. 342/3 pow. 0,1564 ha – udz. 2/12, dz. nr geod. 342/29 pow. 0,0344 ha – udz. 2/10, dz. nr geod. 342/47 pow. 0,1146 ha – udz. 15/16; obr. Nowosady dz. nr geod. 521/4 pow. 0,3587 ha – udz. 1/3; obr. 1 Hajnówka dz. nr 1502/49, pow. 0,4119 ha – udz. 458/2830).

W wykazie mienia gminnego nie są ujęte działki związane z funkcjonowaniem oświaty, tj.
3 działki ( obr. Dubiny: dz. nr geod. 639 o pow. 0,7498 ha, nr geod. 1124/4 o pow. 0,5515 ha i nr geod. 1124/6 o pow. 1,5427 ha) o łącznej pow. 2,8440 ha – przekazane w trwały zarząd Szkole Podstawowej w Dubinach.

Nieruchomości gruntowe

Tabela 5. Zestawienie nieruchomości gruntowych stanowiących własność Gminy Hajnówka na dzień 31.12.2023 r.

Wieś	Ilość działek	z tego			Powierzchnia gruntów
Wieś	Ilość działek	rolne	budowl.	inne	Powierzchnia gruntów
Bielszczyzna	12	1	-	11	4,8443
Borysówka	67	16	5	46	16,7576
Borek	21	2	2	17	7,4450
Czyżyki	29	2	5	22	11,2608
Chytra	39	10	1	28	16,8072
Dubicze Osoczne	44	4	3	37	14,6168
Dubiny	125	23	6	96	25,5837
Kotówka	26	7	2	17	9,1274
Lipiny	48	5	16	27	9,9514
Łozice	12	-	-	12	3,1083
Mochnate	47	3	7	37	27,2493
Nowoberezowo	54	10	10	34	22,7211
Nowokornino	40	4	4	32	17,1945
Nowosady	79	26	11	42	15,1717
Olchowa Kładka	13	-	-	13	3,2870
Orzeszkowo	62	23	13	26	18,3085
Pasieczniki Duże	43	-	1	42	8,2215
Postołowo	6	-	-	6	1,1421
Progale	1	-	-	1	0,5084
Puciska	12	-	-	12	3,6366
Rzepiska	23	6	3	14	10,1127
Sawiny Gród	8	-	-	8	2,1261
Skryplewo	8	-	-	8	1,3559
Stare Berezowo	46	2	2	42	22,6246
Trywieża	30	12	3	15	7,8278
Wasilkowo	24	3	2	19	6,8988
Wierzchowskie	6	-	-	6	2,0428
Wygoda	9	1	-	8	4,3038
Miasto Hajnówka	3	-	1	2	0,5209
Gm. Narewka (Gruszki)	3	-	-	3	0,2248
RAZEM :	940	160	97	683	294,9814 ha

Budynki

Budynki związane z administracją (wartości zgodne z księgami inwentaryzacyjnymi):
Budynek Centrum Etnograficzno-Ekumeniczne w Dubinach (na działce nr geod. 676 obręb Dubiny) – pow. użytkowa 369,57 m² - wartość 1 762 005,49 zł
Budynek remizo-świetlicy w Mochnatem (na działce nr geod. 469/4 obręb Mochnate) – użytkowa – 514,00 m² - wartość 234 479,20 zł
Budynek byłej szkoły w Mochnatem (na działce nr geod. 196/2 obręb Mochnate) - pow. użytkowa - 340,00 m² - wartość 23 590,92 zł
Budynek byłej szkoły w Orzeszkowie (na działce nr geod. 151 obręb Orzeszkowo) - pow. użytkowa - 139,36 m² - wartość 11 117,43 zł
Klub Integracji Społecznej w Dubiczach Osocznych ( na działce nr geod 200/1 obręb Dubicze Osoczne) – pow. użytkowa 52,61 m²- wartość 486 488,19 zł
Budynek byłej szkoły w Nowokorninie (na działce nr geod. 149 obręb Nowokornino) – pow. użytkowa – 563,00 m²– wartość 292 836,78 zł
Dom Dziennego Pobytu w Nowoberezowie (na działce nr geod. 171/2 obręb Nowoberezowo) – pow. użytkowa 255,48 m²– wartość 1 014 433,66 zł
Budynek Gminnego Centrum Kultury w Dubinach (na działce nr geod. 775 obr. Dubiny) – użytkowa 230,50 m²– wartość 161 337,87 zł
Budynek świetlicy w Lipinach (na działce nr geod. 157/1 obr. Lipiny) – użytkowa 76 m²– wartość 451 332,51 zł
Budynek świetlicy w Nowosadach (na działce nr geod. 704/2 obr. Nowosady) - użytkowa 152,60 m² – wartość 529 968,59 zł
Budynek świetlicy w Borysówce (na działce nr geod. 213 obr. Borysówka) – użytkowa 152,60 m²– wartość 63 207,31 zł
Budynek świetlicy w Kotówce (na działce nr geod. 100 obr. Kotówka) – użytkowa 103 m²– wartość 20 712,24 zł
Budynek świetlicy w Trywieży (na działce nr geod. 148 obr. Trywieża) – użytkowa 142,50 m²– wartość 89 966,94 zł
Budynek remizo-świetlicy w Czyżykach (na działce nr geod. 193/1 obr. Czyżyki) - użytkowa 241 m² – wartość 105 578,08 zł
Budynek świetlicy w Chytrej (na działce nr geod. 244/3 obr. Chytra) – użytkowa 304 m²– wartość 191 151,83 zł
Budynek świetlicy w Pasiecznikach Dużych (na działce nr geod. 48/5 obr. Pasieczniki Duże) – użytkowa 218 m²– wartość 73 044,29 zł
Budynekświetlicy w Borku (na działce nr geod. 68 obr. Borek) – użytkowa 83 m²– wartość 11 261,00 zł
Budynek remizo-świetlicy w Nowokorninie (na działce nr geod. 435 obr. Nowokornino) – użytkowa 129 m²– wartość 95 534,16 zł
Budynek świetlicy w Starym Berezowie (na działce nr geod. 159/2 i 160 obr. Stare Berezowo) – użytkowa 395 m²– wartość 239 075, 12 zł
Budynek świetlicy w Orzeszkowie (na działce nr geod. 686 obr. Orzeszkowo) – użytkowa 243 m²– wartość 230 865,55 zł
Budynek świetlicy w Rzepiskach (na działce nr geod. 57/3 obr. Rzepiska) – użytkowa 114 m²– wartość 15 541,26 zł
Budynek byłej OSP w Nowoberezowie (na działce nr geod. 197 obr. Nowoberezowo) – użytkowa 55,25 m²– wartość 19 337,50 zł
Budynek Centrum Aktywności Wiejskiej w Nowoberezowie (na działce nr geod. 342/61 obr. Nowoberezowo) – użytkowa 80,97 m²– wartość 760 476,77 zł

Budynki mieszkalne:
1. Nowosady: na działce nr geod. 717/2 budynek o pow. użytkowej 84,77 m², wartość – 50 000 zł

III. Budynki gospodarcze:

Borysówka:

- na działce nr geod. 213 - pow. użytkowa - 60,00 m², wartość – 4 870,14 zł

Nowosady:

- na działce nr geod. 717/2 - pow. użytkowa 92,00 m², wartość – 8 000 zł

- na działce nr geod. 717/2 - pow. użytkowa 40,00 m², wartość – 3 000 zł

Dubiny:

- na działce nr geod. 676 - pow. użytkowa – 84,00 m², wartość – 13 537,22 zł

Nowoberezowo:

- na działce nr geod. 170/4 - pow. użytkowa - 49,50 m², wartość – 4 480,51 zł

Orzeszkowo:

- na działce nr geod. 151 - pow. użytkowa – 30,60 m², wartość – 13 733,80 zł

Budynki na terenie Miasta Hajnówka:

Na terenie Miasta Hajnówka Gmina posiada część budynku biurowego i gospodarczego położonych na działce nr geod. 1502/49 o pow. 0,4119 ha (udział w gruncie - 458/2830; pow. użytkowa budynku biurowego 424 m² - wartość 159 724,38 zł, pow. użytkowa bud. gospodarczego 34 m²- wartość 4 057,51 zł

Garaże:

Orzeszkowo: garaż blaszany (nietrwale związany z gruntem) o pow. 75 m², stanowiący wartość
37 607,75 zł
Dubiny: dwa garaże blaszaki (nietrwale związane z gruntem), o pow. 75 m² każdy, stanowiące wartość łącznie 48 817,27 zł

Budynki oddane w użyczenie:

Na nieruchomości oznaczonej nr geod. 238 o pow. 1,4503 ha położonej w obrębie Orzeszkowo znajdują się następujące budynki: budynek szkoły – pow. użytkowa 908 m², stanowiący wartość
193 738,85 zł., budynek gospodarczy – pow. użytkowa 48 m², stanowiący wartość 13 733,80 zł. oraz ogrodzenie o wartości 5 840,33 zł. – oddane w użyczenie na potrzeby Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Orzeszkowie.

Najem i dzierżawa nieruchomości gminnych

Na dzień 31 grudnia 2023 r. wydzierżawionych było 56 działek rolnych. Wartość czynszu dzierżawnego oraz czynszu z najmu lokali gminnych w 2023 roku wyniosła 27 659,44 zł.

W wynajmie znajdują są:

- lokal użytkowy o pow. 72,62 m² (budynek ośrodka zdrowia), znajdujący się na działce nr geod. 170/2 o powierzchni 0,1241 ha, obr. Nowoberezowo,

- lokal socjalny o pow. 39,47 m² (budynek mieszkalny),znajdujący się na dz. nr geod. 717/2 obręb Nowosady (Nowosady Nr 134/1).

Użytkowanie wieczyste nieruchomości gminnych

W użytkowaniu wieczystym znajdują się następujące działki:

- działka nr geod. 228/4 o powierzchni 0,0355 ha, obr. Orzeszkowo,

- działka nr geod. 689 o powierzchni 0,0165 ha, obr. Orzeszkowo,

- działka nr geod. 700/4 o powierzchni 0,0658 ha, obr. Nowosady,

- działka nr geod. 553/6 o powierzchni 0,0727 ha, obr. Nowosady,

- działka nr geod. 192 o powierzchni 0,0992 ha, obr. Borysówka,

- działka nr geod. 181/2 o powierzchni 0,0456 ha, obr. Mochnate.

Łączna powierzchnia działek – 0,3353 ha. Są to działki zabudowane budynkami stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności. Wysokość opłat z tytułu użytkowania wieczystego w 2023 roku wyniosła 1 947,12 zł, w tym 0,49 zł nadpłaty.

5. Oświata i wychowanie

W 2023 roku Gmina Hajnówka była organem prowadzącym dla Szkoły Podstawowej
w Dubinach. W SP funkcjonowały 4 oddziały przedszkolne, w tym jeden dla dzieci w wieku 2,5-3 lat. Ponadto funkcjonowała Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Orzeszkowie, prowadzona przez Stowarzyszenie „Edukator” w Łomży, dla której Gmina Hajnówka jest organem rejestrującym
i dotującym.

Dodatkowo dzieci w wieku do lat 3 miały zapewnioną opiekę w Żłobku "Maluszek - Tytusek" w Lipinach prowadzonym przez Mieczysława Jana Ogiełło.

5.1. Organizacja szkół podstawowych, dla których organem prowadzącym lub dotującym jest Gmina Hajnówka

W roku szkolnym 2022/2023 (stan na 01.01.2023 r.) do jednostek oświatowych działających na terenie Gminy Hajnówka uczęszczało 235 dzieci. Natomiast w roku szkolnym 2023/2024 (stan na 30.09.2023 r.) w szkołach podstawowych na terenie Gminy Hajnówka uczyło się 233 uczniów. Liczbę dzieci i młodzieży uczęszczających do poszczególnych szkół przedstawia Tabela nr 6.

Tabela 6. Liczba dzieci i młodzieży uczęszczających do poszczególnych szkół na terenie Gminy Hajnówka

Nazwa jednostki	Liczba dzieci ogółem, w tym:		Liczba oddziałów	Średnia liczba uczniów w oddziale (w przybliżeniu)
	w szkole podstawowej	w oddziale przedszkolnym
Stan na 01.01.2023 r.
Szkoła Podstawowa w Dubinach	139	67	12	17
Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Orzeszkowie	21	8	8	4
Razem	235		20	12
	160	75
Stan na 30.09.2023 r.
Szkoła Podstawowa w Dubinach	142	59	12	17
Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Orzeszkowie	26	6	9	4
Razem	233		21	11
	168	65

źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

Ponadto na terenie Gminy Hajnówka funkcjonuje opieka dla dzieci w wieku żłobkowym do 3 roku życia. Żłobek Maluszek Tytusek dysponuje 18 miejscami. W 2023 roku opieką objętych było 15 dzieci. Dotacja dla żłobka wyniosła 35 200,00 zł.

5.2. Nauka języków obcych

W szkołach podstawowych odbywała się nauka języka obcego (wg stanu na 30.09.2023 r.) – języka angielskiego – uczyło się 233 uczniów, drugiego języka obcego – języka rosyjskiego uczyło się 27 uczniów, natomiast języka białoruskiego uczyło się 98 uczniów.

W 2023 r. szkoły ukończyło 26 uczniów, w tym w odniesieniu do poszczególnych szkół: Szkoła Podstawowa w Dubinach – 21 uczniów, Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Orzeszkowie – 5. Wszyscy uczniowie otrzymali promocję do klasy programowo wyższej.

5.3. Stypendia o charakterze motywacyjnym i socjalnym

Uczniowie gminnej szkoły podstawowej otrzymują stypendia o charakterze motywacyjnym, w formie jednorazowego stypendium za wyniki w nauce oraz osiągnięcia artystyczne i sportowe. Stypendia są przyznawane przez Wójta Gminy Hajnówka na podstawie kryteriów określonych
w regulaminie przyznawania stypendium. W 2023 r. Wójt Gminy Hajnówka przyznał stypendia za pierwsze półrocze roku szkolnego 2022/2023 za wyniki w nauce - 11 uczniom Szkoły Podstawowej w Dubinach oraz jedno stypendium za osiągnięcia w sporcie, natomiast za drugie półroczne roku szkolnego 2022/2023 za wyniki w nauce – 16 uczniom Szkoły Podstawowej w Dubinach, 4 stypendia za osiągnięcia w sporcie oraz jedno stypendium za osiągnięcia artystyczne. Kwota wypłaconych stypendiów wyniosła 9 900 zł.

Na podstawie art. 90b ustawy o systemie oświaty Gmina Hajnówka przyznaje pomoc materialną o charakterze socjalnym w postaci stypendiów i zasiłków szkolnych. Jest ona skierowana do uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Hajnówka. W 2023 roku otrzymali ją ci uczniowie,
w rodzinach których dochód na jedną osobę nie przekroczył 615 zł netto.
W okresie styczeń – czerwiec 2023 r. stypendium socjalne otrzymało 10 uczniów, natomiast
w okresie wrzesień - grudzień 2023 r. – 13 uczniów. Na dzień 31.12.2023 r. na stypendia socjalne wydatkowano kwotę 18 395,00 zł. Pomoc ta była finansowana w 80 % ze środków budżetu państwa i 20 % ze środków budżetu gminy. W 2023 roku nie wpłynęły wnioski o przyznanie zasiłku szkolnego.

5.4. Osiągnięcia uczniów w konkursach

Uczniowie Szkoły Podstawowej w Dubinach odnieśli sukcesy w konkursach i zawodach sportowych:

do wojewódzkich konkursów przedmiotowych przyjęto 8 zgłoszeń. Do stopnia rejonowego zakwalifikował się jeden uczeń do konkursu z języka angielskiego,
I miejsce w powiecie – XXX Olimpiada Zdrowia PCK,
III miejsce w województwie – XXX Olimpiada Zdrowia PCK,
Konkurs recytatorski Rodnaje Słowa- etap centralny II miejsce oraz dwa III,
Konkurs Recytatorski Prawosławnej Poezji Religijnej - zasięg wojewódzki II miejsce oraz dwa wyróżnienia,
Powiatowe Igrzyska Dzieci i Młodzieży Szkolnej w Sztafetowych Biegach Przełajowych - II miejsce w Igrzyskach Dzieci w kategorii chłopców,
Powiatowe Igrzyska Dzieci w Piłce Nożnej Chłopców - II miejsce,
Powiatowe Igrzyska Młodzieży Szkolnej w Piłce Nożnej Chłopców - V miejsce,
Powiatowe Igrzyska Dzieci i Młodzież Szkolnej w Drużynowych Biegach Przełajowych - VI miejsce w klasyfikacji szkół – awans do Półfinału Mistrzostw Województwa uzyskało 9 zawodników,
X Dziecięce Mistrzostwa Hajnówki w Pływaniu: 5 medali: 3 złote medale w stylu grzbietowym (25 m i 50m), 1 złoty medal w stylu dowolnym, 1 srebrny w stylu grzbietowym, 1 srebrny w stylu dowolnym,
Halowe Mistrzostwa w Piłce Nożnej Chłopców rocznik 2010 i młodsi - II miejsce,
Halowe Mistrzostwa w Piłce Nożnej Chłopców rocznik 2008 i młodsi - III miejsce,
Gwiazdkowy Turniej Szachowy: dwa 1 miejsca, dwa 2 miejsca, 3 miejsce i 4 miejsce,
Mistrzostwa Powiatu Hajnowskiego w Pływaniu: III miejsce w klasyfikacji szkół – 9 medali, awans do Półfinału Województwa Podlaskiego uzyskało 5 zawodników,
Mistrzostwa Miasta Hajnówka w Halowej Piłce Nożnej Chłopców rocznik 2010 i młodsi - II miejsce,
Mistrzostwa Miasta Hajnówka w Halowej Piłce Nożnej Chłopców rocznik 2010 i młodsi - IV miejsce,
Półfinał Województwa Podlaskiego w Pływaniu: awans do Finałów Mistrzostw Województwa uzyskało 4 uczniów,
Półfinał Wojewódzki Igrzysk Dzieci i Młodzieży Szkolnej w Drużynowych Biegach Przełajowych - awans do Finałów Mistrzostw Województwa uzyskało 3 uczniów,
XXIII Edycja Turnieju „Z Podwórka Na Stadion o Puchar Tymbarku” - Finał Powiatu Hajnowskiego: 1 miejsce w kategorii U-10 chłopców (awans do finału wojewódzkiego), 2 miejsce w kategorii U-12 chłopców,
Finał Wojewódzki Igrzysk Dzieci i Młodzieży Szkolnej w Drużynowych Biegach Przełajowych - 9 miejsce na dystansie 1000m w kategorii dziewcząt z rocznika 2009,
Mistrzostwa Powiatu Hajnowskiego w Trójboju Lekkoatletycznym - 4 miejsce w kategorii dziewcząt, 3 miejsce w kategorii chłopców,
Igrzyska Dzieci Powiatu Hajnowskiego w Czwórboju Lekkoatletycznym - 2 miejsce
w kategorii chłopców,
Finał Wojewódzki Igrzysk Dzieci i Młodzieży Szkolnej w Pływaniu: 7 miejsce na dystansie 50 stylem klasycznym,15 miejsce na dystansie 50m stylem motylkowym, 5 miejsce na dystansie 50m stylem motylkowym, 6 miejsce na dystansie 50m stylem dowolnym, 10 miejsce w klasyfikacji drużynowej chłopców w ID (na 24 szkoły z województwa),
Powiatowe Igrzyska Młodzieży Szkolnej w Lekkiej Atletyce: 1 miejsce na dystansie 100m
i 1 na 600m, 3 miejsce na dystansie 100m i 1 miejsce na 1000m, 2 miejsce na dystansie 1000m,
Powiatowe Igrzyska Dzieci w Lekkiej Atletyce: 3 miejsce na dystansie 100m, 1 miejsce
w skoku w dal, 2 miejsce na dystansie 200m, 1 miejsce na dystansie 600m, 2 miejsce na dystansie 600m, sztafeta 4x60m – 1 miejsce,
Półfinał Województwa Igrzysk Młodzieży Szkolnej w Lekkiej Atletyce: 2 miejsce na dystansie 600m w kategorii dziewcząt, 9 miejsce na dystansie 1000m w kategorii chłopców,
Finał Województwa Igrzysk Młodzieży Szkolnej w Lekkiej Atletyce: 6 miejsce na dystansie 600m w kategorii dziewcząt z rocznika 2008-2009,
Półfinał Województwa Igrzysk Dzieci w Lekkiej Atletyce: 16 miejsce na dystansie 60m i 9 miejsce w skoku w dal w kategorii chłopców, 5 miejsce na dystansie 600m w kategorii chłopców, 10 miejsce na dystansie 600m w kategorii chłopców, 17 miejsce na dystansie 600m w kategorii chłopców, sztafeta 4x60m – 7 miejsce w kategorii chłopców,
Wielki Finał Ogólnopolskich Zawodów Pływackich OMDO („Od Młodzika do Olimpijczyka”) w Warszawie: 5 miejsce w stylu klasycznym na 50 m.

5.5. Wydatki na oświatę

Środki publiczne finansujące oświatę przekazywane są za pomocą następujących instrumentów:

część oświatowa subwencji ogólnej przekazywana z budżetu państwa jednostkom samorządu terytorialnego,
dotacje celowe z budżetu państwa przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego (m.in. na wychowanie przedszkolne, na zakup podręczników i materiałów edukacyjnych),
fundusze europejskie,
inne środki publiczne (np. Fundusz Pracy),
środki własne jednostek samorządu terytorialnego.

Wydatki gminy na oświatę w 2023 roku wyniosły 5 619 232,59 zł, z czego 3 425 146,00 zł (60,95%) pokryte zostało z subwencji oświatowej, 401 921,43 zł (7,15%) z dotacji celowych, środków z Funduszu Pomocy Ukrainie i innych środków publicznych, natomiast kwota 1 792 165,16 zł (31,89%) ze środków własnych Gminy Hajnówka.

5.6. Dotacja celowa na zakup podręczników

W 2023 roku 166 uczniów z 2 szkół (Szkoła Podstawowa w Dubinach, Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Orzeszkowie) korzystało z podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych zakupionych w ramach dotacji celowej. Gmina Hajnówka otrzymała na ten cel kwotę 22 730,22 zł.

5.7. Dowóz uczniów do szkół

Gmina Hajnówka realizuje obowiązek bezpłatnego dowozu uczniów do szkoły „obwodowej” poprzez przewoźnika – Podlaską Komunikacją Samochodową NOVA SA, który w ramach podpisanej umowy świadczył usługę w zakresie przewozu uczniów do szkół w formie zakupu biletów miesięcznych. Uczniowie podczas dowozu do szkoły mają zapewnioną opiekę. We września 2023 r. 144 uczniów, stanowiących 72 % wszystkich uczniów, dojeżdżało do szkoły zorganizowanym przez gminę środkiem transportu publicznego. W 2023 r. Gmina wydatkowała na dowóz uczniów do szkół 235 291,68 zł.

Wójt Gminy Hajnówka podpisał z opiekunami 7 uczniów niepełnosprawnych, dojeżdżających do specjalnego ośrodka szkolnego, szkoły lub przedszkola na terenie Miasta Hajnówka, umowy na zwrot kosztów dojazdu samochodem prywatnym. Wydatki na powyższy cel stanowiły w roku 2023 kwotę 30 249,19 zł.

5.8. Remonty obiektów szkolnych

W roku 2023 przeprowadzono drobne prace konserwatorsko – remontowe wewnątrz i na zewnątrz budynku Szkoły Podstawowej w Dubinach, m.in.: naprawa urządzeń na placu zabaw, naprawa dachu, wymiana rynien, malowanie ścian, sufitów oraz remont schodów. Wyremontowano łazienkę personelu kuchni, pracownię komputerową, bibliotekę. Prace remontowe wykonał pracownik Szkoły Podstawowej w Dubinach przy pomocy rodziców.

W związku z decyzją Prezesa Rady Ministrów o objęciu inwestycji „Budowa boiska sportowego przy Szkole Podstawowej w Dubinach” dofinansowaniem z Rządowego Funduszu Polski Ład Gmina Hajnówka zrealizowała inwestycję polegającą na budowę boiska oraz zakupie kosiarki
i zestawu zraszacza do nawodnienia boiska. W ramach zadania wykonano boisko do piłki nożnej
o nawierzchni trawiastej wraz z wydzielonym miejscem na boisko do siatkówki, skocznię w dal uniwersalną, rzutnię do pchnięcia kulą, bieżnię oraz zamontowano wyposażenia dodatkowego jak: piłkochwyty, ławki i kosze. Całkowita wartość zadania to 708 798,20 zł, dofinansowanie
z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych 694 622,24 zł.

W 2023 roku Gmina Hajnówka otrzymała wsparcie w formie dotacji celowej w wysokości 71 481,64 zł z przeznaczeniem na doposażenie i poprawę standardu obecnie funkcjonującej stołówki szkolnej (kuchni i jadalni) w Szkole Podstawowej w Dubinach. Wsparcie finansowe pochodzi
z wieloletniego programu rządowego „Posiłek w szkole i w domu” - moduł 3, dotyczącego wspierania w latach 2019-2023 organów prowadzących publiczne szkoły podstawowe w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki przez organizację stołówek i miejsc spożywania posiłków. W ramach zadania przeprowadzono remont stołówki oraz zakupiono wyposażenie do kuchni i jadalni. Całkowita wartość zadania 90 984,44 zł.

5.9. Realizacja uchwał oświatowych

W roku 2023 zostały podjęte 3 uchwały Rady Gminy Hajnówka z zakresu oświaty. Realizacja uchwał dotyczyła:

wysokości i zasad ustalania oraz rozliczania dotacji celowej dla podmiotów prowadzących żłobki i kluby dziecięce,
wyrażenia zgody na zawarcie porozumienia międzygminnego w sprawie powierzenia Gminie Hajnówka realizacji zadania publicznego Gminy Czyże w zakresie opieki nad dziećmi do lat 3,
ustalenia stawki za 1 km przebiegu pojazdu używanego do przewozu przez rodziców lub opiekunów prawnych dzieci i uczniów niepełnosprawnych.

5.10. Kadra nauczycielska

Kadra nauczycielska według stopnia awansu zawodowego w Szkole Podstawowej
w Dubinach w roku szkolnym 2023/2024 (stan na 30.09.2023 r.) wynosiła łącznie 24,72 etatów nauczycielskich, w tym ze stopniem awansu zawodowego: początkujący – 6,50, mianowany – 3,89 oraz dyplomowany – 14,33 etatu. (szczegółowe dane w Tabeli 7 i 8).

Tabela 7. Stan zatrudnienia w gminnej szkole na dzień 30.09.2023 r.

Wyszczególnienie	Zatrudnienie ogółem
	Osoby
nauczyciele	29
obsługa	10

źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

Tabela 8. Nauczyciele zatrudnieni w gminnej szkole według stopnia awansu zawodowego w osobach (stan na 30.09.2023 r.)

Nazwa szkoły	Stopień awansu zawodowego w osobach
Nazwa szkoły	początkujący	mianowany	dyplomowany
Szkoła Podstawowa w Dubinach, w tym:
szkoła	5	5	14
oddział przedszkolny	2	-	3
Razem	7	5	17

źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

5.11. Projekty w Gminie Hajnówka – zadania oświatowe

„Budowa boiska sportowego przy Szkole Podstawowej w Dubinach” została dofinansowana z Rządowego Funduszu Polski Ład. Inwestycja polegała na budowie boiska oraz zakupie kosiarki
i zestawu zraszacza do nawodnienia boiska (szczegółowe dane w pkt 5.8).

„Doposażenie i poprawa standardu obecnie funkcjonującej stołówki szkolnej (kuchni
i jadalni) w Szkole Podstawowej w Dubinach” to projekt, który otrzymał wsparcie finansowe
z wieloletniego programu rządowego „Posiłek w szkole i w domu” - moduł 3. Dotyczył wspierania organów prowadzących publiczne szkoły podstawowe w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki przez organizację stołówek i miejsc spożywania posiłków w latach 2019-2023 (szczegółowe dane w pkt 5.8).

„Umiem pływać” to program dofinansowany z „Funduszu zajęć sportowych dla uczniów” Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. Program ten dotyczył nauki pływania dla uczniów klasy I-III. Całkowita wartość zadania 31 550,00 zł, dofinansowanie Podlaskiego Wojewódzkiego Szkolnego Związku Sportowego 28 800,00 zł.

5.12. Kształcenie uczniów z Ukrainy

W związku z działaniami wojennymi na Ukrainie oraz koniecznością zapewnienia opieki
i edukacji uczniom będącym obywatelami Ukrainy, którzy po 24 lutego 2022 r. przybyli do Polski, do Szkoły Podstawowej w Dubinach (stan na 01.01.2023 r.) uczęszczało 9 dzieci: 6 do oddziałów przedszkolnych oraz 3 do szkoły podstawowej. Natomiast w roku szkolnym 2023/2024 (stan na 30.09.2023 r.) do oddziałów przedszkolnych przyjęto 2 dzieci, natomiast do szkoły 3 uczniów do klas I-III. W szkole zorganizowano 6 godz. dodatkowych zajęć języka polskiego tygodniowo uczniom
z Ukrainy. Pomocą objęto 3 uczniów.

6. Kultura, sport i rekreacja

Gmina Hajnówka realizuje zadania z zakresu kultury, sportu i rekreacji samodzielnie lub za pośrednictwem samorządowej instytucji kultury, którą jest Gminne Centrum Kultury w Dubinach. Zgodnie z brzmieniem § 10, ust. 1 Uchwały Nr IV/13/15 Rady Gminy Hajnówka z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie połączenia instytucji kultury i nadania Statutu Gminnego Centrum Kultury - nadzór nad działalnością Centrum sprawuje Wójt Gminy Hajnówka. W roku 2023 zadania z zakresu kultury były realizowane w oparciu o Statut Gminnego Centrum Kultury w Dubinach, regulaminu organizacyjnego, ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

6.1. Streszczenie sprawozdania merytorycznego samorządowej jednostki kultury za 2023 r.

Gminne Centrum Kultury w Dubinach jest samorządową instytucją kultury, której celem jest organizowanie działalności kulturalnej i bibliotecznej oraz upowszechnianie i promocja kultury lokalnej. Swoją działalność skupia głównie na:

organizowaniu różnorodnych form edukacji kulturalnej i wychowywaniu przez sztukę przy współpracy z instytucjami;
organizowaniu dzieciom zajęć w czasie przerw od nauki;
prowadzeniu działalności wydawniczej i promocyjnej;
gromadzeniu zbiorów bibliotecznych, dokumentowaniu, tworzeniu, ochronie i udostępnianiu dóbr kultury;
organizowaniu imprez artystycznych i rekreacyjno-sportowych;
działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu;
stwarzaniu warunków dla rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego, folkloru oraz rękodzieła ludowego;
działaniach na rzecz edukacji ekologicznej;
prowadzeniu świetlic wiejskich;
promowaniu gminy.

Gminne Centrum Kultury w Dubinach realizowało zadania statutowe ze współpracującymi
z GCK podmiotami, tj. Szkołą Podstawową w Dubinach, GOPS w Hajnówce, Nadleśnictwem Hajnówka, PSSE, KPP i PSP w Hajnówce, BTSK w Białymstoku. Nowy rok rozpoczęto od pomocy w organizacji konferencji ,,Na skraju Puszczy Białowieskiej”.

Zespół GCK opracował szeroki wachlarz zajęć, aby umożliwić udział w warsztatach mieszkańcom gminy w różnym wieku. W okresie okołoświątecznym została zorganizowana zabawa choinkowa dla dzieci, a w czasie ferii zimowych przygotowano zajęcia w świetlicy w Dubinach. Wspólnie ze Szkołą Podstawową w Dubinach i Nadleśnictwem Hajnówka zorganizowano obchody ,,Pierwszego Dnia Wiosny”. W drugim kwartale 2023 r. zorganizowano szereg warsztatów
o tradycjach wielkanocnych Przeprowadzono konkurs plastyczny ,,Życie strażaka”. GCK wsparło również Szkołę Podstawową w Dubinach w organizacji Pikniku Rodzinnego.

W ramach działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu zorganizowano m.in. noworoczną zabawę w tradycji prawosławnej i cykl spotkań z kolędą. W ramach działalności statutowej organizowano imprezy artystyczne i rekreacyjno-sportowe, między innymi ,,Koncert
z okazji Dnia Matki” w Nowosadach, Białoruski Festyn Ludowy w Trywieży, Piknik Charytatywny w Lipinach, spotkanie ,,Na wschodnią nutę przy ognisku” w Borysówce, koncert z okazji ,,Dnia Niepodległości” w Nowoberezowie oraz cykl zabaw na świeżym powietrzu (Borysówka, Nowoberezowo, Chytra, Nowosady, Dubicze Osoczne, Stare Berezowo, Mochnate).

GCK aktywnie wsparło Gminne zawody sportowo- pożarnicze, które odbyły się na placu przy świetlicy w Lipinach. Na zaproszenie organizatorów Pikniku Rodzinnego w Hajnówce i Pikniku Zdrowia, zostało przygotowane stoisko promocyjne GCK w Dubinach, natomiast zespół Chmara reprezentował gminę na Białoruskim Festynie Ludowym ,,Krynoczka” i wydarzeniach organizowanych przez BTSK na terenie województwa.

Działające przy GCK chóry: ,,Cegiełki” i ,,Żawaranki” reprezentowały Gminę Hajnówka
w wydarzeniach organizowanych przez BTSK, HDK, Związek Ukraińców, GOK w Czyżach oraz Bractwo Prawosławne KT w Hajnówce.

W okresie wakacyjnym zorganizowano cykl zajęć dla dzieci ,,Wakacje z GCK- na terenie Gminy Hajnówka”. Równolegle z ofertą GCK, w II półroczu w świetlicach zrealizowano projekt ,,Pogranicze z pasją-warsztaty - II edycja” w partnerstwie z Magdaleną Kowalską. Przeprowadzono cykl warsztatów ,,transfer na drewnie” w świetlicy w Chytrej, Trywieży i Dubinach dla rodzin
z terenu Gminy. Zorganizowano wyjazd do Skitu w Odrynkach.

Gminne Centrum Kultury wsparło organizacyjnie VI Wieczór Wiejskich Chórów Parafialnych w Nowoberezowie, którego głównym celem jest ochrona od zapomnienia piękna śpiewów paraliturgicznych, szerzenie tradycji i kultury regionu oraz integrowanie społeczności wiejskich.

Gminne Centrum Kultury otrzymało od Nadleśnictwa Hajnówka choinki, które zostały udekorowane i zdobiły każde sołectwo.

6.2. Działalność biblioteczna

W ramach organizacji spotkań literackich zorganizowano, 18 kwietnia 2023 r. spotkanie autorskie z pisarką i autorką książki ,,Teściowa kontra synowa”, Iwoną Golonko.

Wraz z rozpoczęciem roku szkolnego GCK wzięło udział w Narodowym Czytaniu, które odbyło się w Szkole Podstawowej w Dubinach. GCK w Dubinach uczestniczyło również
w ogólnopolskiej akcji Noc Bibliotek, która odbyła się 7 października. Była to IX edycja przebiegająca pod hasłem „Absurd nie czytać”, mająca na celu zachęcić dzieci i młodzież do korzystania z biblioteki.

W ramach współpracy z wydawcami pozyskano bezpłatne egzemplarze książek: ,,Wielki post” i ,,O duchu bożym”, które przekazano mieszkańcom Gminy. Wydano i dostarczono do mieszkańców pięć numerów biuletynu gminnego "Sprawy Gminne". W ramach upowszechniania czytelnictwa, organizowano w czasie ferii zimowych spotkania w GCK dla najmłodszych.

Na dzień 31 grudnia 2023 r. księgozbiór biblioteki liczył 8880 woluminów, w tym dwa audiobooki. W 2023 r. zakupiono 237 nowych książek, ze środków własnych oraz dotacji z Biblioteki Narodowej (2 260,00 zł).

6.3. Struktura zatrudnienia

Zatrudnienie w Gminnym Centrum Kultury w Dubinach wg. stanu na dzień 31.12.2023 r. przedstawia się następująco:

▪ dyrektor - pełen etat

▪ główny księgowy – 1/7 etatu

▪ referent- 1 etat w bibliotece

▪ pracownik gospodarczy – 1,5 etatu (w tym 0,5 etatu/ zatrudnienie w ramach umowy z PUP)

▪ organizator/pracownik ds. animacji kultury – 2 etaty/ 1 etat zatrudnienie w ramach umowy z PUP

▪ instruktor muzyczny – 2 osoby/ umowa zlecenia

▪ instruktor muzyczny – 1 osoba/ umowa wolontariatu.

Pracownicy Gminnego Centrum Kultury oprócz działalności kulturalno-oświatowej w 2023 r. prowadzili prace porządkowe przy świetlicach wiejskich, jak również w miejscach pamięci znajdujących się na terenie gminy Hajnówka.

6.4. Inwestycje zrealizowane w 2023 roku w Gminnym Centrum Kultury w Dubinach

Inwestycje realizowane w okresie sprawozdawczym były ukierunkowane na poprawę funkcjonalności świetlic. Zostały wykonane łazienki w Rzepiskach, Kotówce i Pasiecznikach Dużych. Pomalowano dach w Czyżykach, zalano posadzki oraz ułożono płytki podłogowe. Wybudowano altany w Trywieży, Orzeszkowie i Wasilkowie. Poprawiono funkcjonalność przestrzeni ogólnodostępnej poprzez zamontowanie urządzeń rekreacyjnych w Postołowie, Dubinach, Wasilkowie i Lipinach.

W roku 2023 Gminne Centrum Kultury w Dubinach pozyskało dodatkowo środki zewnętrzne:

7 500,00 zł Wynajem sceny
12 700,00 zł darowizny na Wieczór Wiejskich Chórów Parafialnych
4 200,00 zł darowizny na paczki dla mieszkańców Gminy Hajnówka

7. Pomoc społeczna, polityka prorodzinna i senioralna

W roku 2023 zadania z zakresu pomocy społecznej, polityki prorodzinnej i senioralnej realizowano w oparciu o następujące uchwały Rady Gminy Hajnówka:

Uchwała Nr XXVIII/121/17 Rady Gminy Hajnówka z dnia 21 lutego 2017 r. w sprawie uchwalenia Program Aktywności Lokalnej Gminy Hajnówka na lata 2017 – 2023,
Uchwała NR IV/19/18 Rady Gminy Hajnówka z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2019 – 2024,
Uchwała Nr XXXIV/280/23 Rady Gminy Hajnówka z dnia 8 lutego 2023 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do świadczenia pieniężnego
z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności dla osób objętych wieloletnim rządowym programem „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023,
Uchwała Nr XXXIV/281/23 Rady Gminy Hajnówka z dnia 8 lutego 2023 r. w sprawie określenia zasad zwrotu wydatków w zakresie dożywiania w formie posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych dla osób objętych wieloletnim rządowym programem „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023,
Uchwała Nr XXVIII/231/22 Rady Gminy Hajnówka z dnia 18 marca 2022 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022-2025,
Uchwała Nr XXVII/218/21 Rady Gminy Hajnówka z dnia 14 grudnia 2021 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2022-2024.

Celem pomocy społecznej jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są oni w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczna wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Pomoc społeczna polega w szczególności na przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń, pracy socjalnej, prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej, analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa,
z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Świadczenia z pomocy społecznej finansowane są z dwóch źródeł: budżetu państwa (dotacja celowa) oraz budżetu gminy (środki własne).

7.1. Pomoc Społeczna

7.1.1. Zasiłki

1) Zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Zasiłek stały ustala się w wysokości:

w przypadku osoby samotnie gospodarującej – różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 719,00 zł miesięcznie.
w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30,00 zł miesięcznie. Tą formą pomocy objętych zostało 29 osób i wypłacono świadczenia na kwotę 179 312,00 zł. Opłacano też składki zdrowotne za osoby pobierające zasiłki stałe – 23 osoby na kwotę 14 399,78 zł. Środki zostały przekazywane bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Środki finansowe na wypłatę zasiłków stałych i opłacenia składki zdrowotnej pochodziły z dotacji państwa.

2) Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń
z innych systemów zabezpieczenia społecznego przy spełnianiu kryterium dochodowego.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej od dochodu tej osoby lub kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. Z tej formy pomocy skorzystało 33 rodziny i wypłacono kwotę 108 952,00 zł. Zasiłki okresowe otrzymały głównie osoby i rodziny, w których występowało bezrobocie oraz niepełnosprawność. Jest to zadanie własne gminy, na które otrzymuje dotacje.

3) Zasiłek celowy i specjalny celowy jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym. Wypłata zasiłków odbywa się w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków, leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu oraz sprawienie pogrzebu.

Wypłacono zasiłki celowe i specjalne celowe dla 14 rodzin na kwotę 17 894,00 zł (w tym sprawienie 2 pogrzebów na kwotę 10 124,00 zł).

7.1.2. Realizacja Programu „Posiłek w szkole i w domu 2019-2023”

Program jest elementem polityki społecznej państwa w zakresie wsparcia finansowego gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym. Program służy poprawie poziomu życia rodzin o niskich dochodach, poprawie stanu zdrowia dzieci i młodzieży oraz kształtowaniu właściwych nawyków żywieniowych. W 2023 roku rzeczywista liczba osób objętych programem wynosiła 170 osób, w tym z posiłków w szkołach skorzystało 50 uczniów. Ogółem poniesione koszty na dożywianie to kwota 136 210,00 zł (udział gminy to kwota 28 210,00 zł). Procentowy udział gminy w kosztach dożywiania wyniósł 21%.

7.1.3. Kierowanie i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańców w domach pomocy społecznej

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej ponoszą:

mieszkaniec domu, nie więcej niż 70% swojego dochodu,
małżonek, zstępni przed wstępnymi,
gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej, a opłatami wnoszonymi przez mieszkańca domu oraz małżonka, zstępnymi przed wstępnymi.

W 2023 r. w domach pomocy społecznej przebywało 7 osób. Dopłata Gminy Hajnówka wyniosła 303 065,00 zł.

7.1.4. Wydawanie decyzji administracyjnych, w sprawach świadczeniobiorców innych niż ubezpieczeni

Decyzje wydawane są na podstawie art. 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W celu ustalenia sytuacji dochodowej i majątkowej świadczeniobiorcy, przeprowadza się rodzinny wywiad środowiskowy na zasadach i w trybie określonym w przepisach o pomocy społecznej. W 2023 roku wydano 5 decyzji administracyjnych przyznających prawo do ww. świadczeń dla świadczeniobiorców innych niż ubezpieczeni.

7.1.5. Praca socjalna

Praca socjalna jest podstawowym zadaniem pomocy społecznej realizowanym równolegle
z pozostałymi formami wspierania i udzielonymi świadczeniami. Ukierunkowana jest na pomoc osobom i rodzinom dla wzmocnienia lub odzyskania ich zdolności do funkcjonowania
w społeczeństwie, a także na tworzeniu warunków sprzyjających temu celowi. Niezbędne jest indywidualne podejście do każdej osoby, diagnoza jej potrzeb i możliwości oraz edukacja np. pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, informowanie o prawach i uprawnieniach. W większości środowisk objętych w 2023 roku świadczeniami pomocy społecznej w formie zasiłków, czy też pomocy rzeczowej mieliśmy do czynienia z wystąpieniem jednocześnie wielu problemów wymagających wieloaspektowej interwencji. Bardzo często w parze z alkoholizmem występuje długotrwała choroba lub niepełnosprawność, podobnie długotrwała choroba często dotyczy osób bezrobotnych. Istotą diagnozy problemów społecznych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej
w Hajnówce jest charakterystyka problemów z jakimi zgłaszają się interesanci do tut. Ośrodka.

7.1.6. Świadczenia rodzinne

Kwota świadczeń rodzinnych, których realizację zlecono dla GOPS w Hajnówce w 2023 roku wyniosła 1 692 007, 04 zł w tym:

Świadczenia 1 449 665,03 zł

Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne 190 274,01 zł

3% na obsługę 52 068,00 zł

7.1.7. Pomoc materialna o charakterze socjalnym

Pomoc materialna o charakterze socjalnym jest kolejnym zadaniem powierzonym. W 2023 roku niniejszą pomoc materialną wypłacono dla 23 uczniów na łączną kwotę 18 395,00 zł.

7.1.8. Fundusz alimentacyjny

Realizacja świadczeń z funduszu alimentacyjnego została powierzona dla GOPS w Hajnówce. Świadczenia mogą otrzymywać osoby uprawnione, jeżeli egzekucja jest bezskuteczna, do ukończenia 18 roku życia albo w przypadku, gdy osoba uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia, lub w przypadku niepełnosprawności - bezterminowo. Przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 1 209,00 zł.

W 2023 roku wypłacono z funduszu alimentacyjnego świadczenia dla 6 uprawnionych na łączną kwotę 31 045,00 zł.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce podjął działania wobec 4 dłużników. Działania te polegały na ustaleniu sytuacji materialnej i rodzinnej dłużnika poprzez przeprowadzenie wywiadu. Ponadto Ośrodek wystąpił do gmin na terenie, których przebywają dłużnicy o podjęcie wobec nich działań. Dodatkowo prowadzona jest dokumentacja współpracy z komornikami sądowymi i innymi instytucjami w zakresie prowadzonych postępowań administracyjnych.

7.1.9. Ogólnopolska Karta Dużej Rodziny

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówceajnówce realizował zadanie wynikające z ustawy
z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2023 r. poz. 2424). Prawo do posiadania Karty Dużej Rodziny przysługuje wszystkim rodzicom oraz małżonkom rodziców, którzy mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci. Rodzice mogą korzystać z karty dożywotnio.
W roku 2023 wydano 37 rodzinom wielodzietnym 66 kart do zniżek oferowanych przez podmioty publiczne i niepubliczne.

7.2. Zadania z zakresu Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Hajnówka za 2023 r.

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy
w Rodzinie na lata 2019 – 2024 przyjęto uchwałą Nr IV/19/2018 Rady Gminy Hajnówka z dnia 21 grudnia 2018 r. Zarządzeniem Nr 365/2021 Wójta Gminy Hajnówka z dnia 17 września 2021 roku powołano zespół interdyscyplinarny. W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele: Ośrodka Pomocy Społecznej (pracownicy socjalni), Policji (dzielnicowy), Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim (kurator zawodowy), Służby Zdrowia (pielęgniarka środowiskowa), Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Szkoły Podstawowej w Dubinach oraz organizacji pozarządowej (Stowarzyszenie Sympatyków Wsi Borysówka).

Zmiana postaw mieszkańców Gminy Hajnówka wobec przemocy w rodzinie poprzez działania informacyjno–edukacyjne

Na tablicy informacyjnej GOPS w mediach społecznościowych były umieszczane plakaty
z wykazem placówek udzielających pomocy ofiarom przemocy w rodzinie oraz informacje
o możliwości udziału w programach korekcyjno–edukacyjnych w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Hajnówce. Do biuletynu „Sprawy Gminne” były dołączane ulotki profilaktyczne. Na stronie internetowej Ośrodka w zakładce - przemoc w rodzinie, umieszczone zostały numery telefonów do instytucji udzielających bezpłatne porady w zakresie przemocy oraz wykaz placówek udzielających tymczasowego schronienia w województwie podlaskim, rejestr jednostek specjalistycznego poradnictwa.

W Szkole Podstawowej w Dubinach w ramach realizacji celów profilaktycznych
i wychowawczych podejmowano szereg działań skierowanych do dzieci i młodzieży.

We współpracy z Gminnym Centrum Kultury w Dubinach organizowano spotkania, warsztaty oraz wydarzenia kulturalne integrujące mieszkańców Gminy Hajnówka.

Skuteczne i efektywne przeciwdziałanie przemocy w rodzinie poprzez wzmacnianie systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie

W 2023 r. wpłynęło do Zespołu Interdyscyplinarnego 10 ,,Niebieskich Kart” wszczętych przez Komendę Powiatową Policji w Hajnówce, które dotyczyły przemocy w rodzinie oraz 1 karta założona przez II Komisariat Policji w Białymstoku. Procedurą ,,Niebieskiej Karty” objęto łącznie 11 rodzin. Ponadto w 2023 roku członkowie Zespołu prowadzili 4 sprawy związane z procedurą Niebieskiej Karty z 2022 r.

W 2023 r. odbyło się 5 posiedzeń Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego w terminach: 03.01.2023 r., 03.04.2023 r.,19.06.2023 r., 11.09.2023 r., 06.12.2023 r.

Podczas wszczynania procedury Niebieskiej Karty w 2023 roku, w 2 sprawach Komenda Powiatowa Policji w Hajnówce wydała nakaz natychmiastowego opuszczenia przez sprawcę przemocy wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia oraz zakaz zbliżania się do mieszkania i otoczenia ofiary na odległość 100m.

W 4 przypadkach zakończono procedurę Niebieskiej Karty na skutek ustania przemocy
w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie.

W ramach Zespołu prowadzono rejestr wszczętej procedury Niebieskich Kart– A, rejestr wypełnionych Kart– C i D, protokołów posiedzeń ZI oraz prowadzono teczki indywidualne rodzin. Podejmowano wspólne działania podmiotów wchodzących w skład zespołu w środowisku zagrożonym przemocą mających na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Sytuacja rodzinna ofiar przemocy domowej była systematycznie monitorowana przez pracowników socjalnych oraz dzielnicowego.

Zapewnienie osobom doznającym przemocy bezpieczeństwa i skutecznej pomocy

Pracownicy socjalni GOPS w Hajnówce objęli pracą socjalną wszystkie rodziny dotknięte przemocą domową (z 11 rodzinami prowadzono rozmowy informacyjno–motywacyjne), udzielali pomocy finansowej (2 rodzinom udzielono pomocy w formie zasiłku okresowego, zasiłku celowego na zakup żywności oraz obiadów w szkole dla dzieci).

Wszystkie rodziny, w których założono NK zostały poinformowane o możliwości skorzystania z bezpłatnej pomocy prawnej i psychologicznej świadczonej przez Lokalny Punkt Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem, mieszczący się w budynku MOPS w Hajnówce. Zadanie realizowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Rodzinom przekazano informacje o punkcie bezpłatnej pomocy prawnej udzielanej przez adwokatów i radców prawnych w budynku Liceum Ogólnokształcącego w Hajnówce.

W Biuletynie Gminy Hajnówka „Sprawy Gminne”, na tablicach ogłoszeń oraz w mediach społecznościowych rozpowszechniano informacje o Ogólnopolskim Pogotowiu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie ,,Niebieska Linia”, całodobowym Dziecięcym Telefonie Zaufania oraz telefonie Rzecznika Praw Dziecka. Przekazywano mieszkańcom broszury: ,, Przemoc w rodzinie”, ,,Jak radzić sobie z przemocą”, ,,Przemoc w rodzinie a alkohol” oraz ,,Przemoc w rodzinach z problemem alkoholowym”. Osobom doznającym przemocy udzielono informacji na temat możliwości skorzystania z terapii dla osób współuzależnionych w Poradni Leczenia Uzależnień w Hajnówce oraz
o możliwości skorzystania z zajęć korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy organizowanych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Hajnówce.

Na posiedzenia Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Hajnówce,
w celu przeprowadzenia rozmowy motywującej do podjęcia leczenia odwykowego, zaproszono
5 osób nadużywających alkoholu. Osoby zaproszone nie stawiły się na posiedzenie. Zostały poinformowane o możliwości skorzystania z nieodpłatnej terapii w Poradni Leczenia Uzależnień.

Dzielnicowy i pracownicy socjalni utrzymywali systematyczny kontakt z rodzinami
w których była prowadzona procedura ,,Niebieskiej Karty”.

7.3. Zadania z zakresu Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii za 2023 r.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii przyjęto uchwałą Rady Gminy Hajnówka Nr XXVIII/231/22 z dnia 18.03.2022 r.

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Hajnówce w 2023 r. prowadziła postępowania zmierzające do orzeczenia obowiązku leczenia odwykowego wobec osób uzależnionych od alkoholu, które w związku z jego nadużywaniem powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizują małoletnich, uchylają się od leczenia albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny. Komisja prowadziła również profilaktyczną działalność informacyjną
i edukacyjną dla dzieci i młodzieży.

Przy planowaniu pomocy dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym dążono do zintegrowania działań różnych instytucji zajmujących się pomaganiem dziecku i rodzinie. Dotyczy to przede wszystkim szkół, poradni psychologiczno-pedagogicznej, ośrodka pomocy społecznej, sądu rejonowego, policji oraz kuratorów zawodowych. Współpraca między tymi instytucjami pozwoliła na skuteczniejsze działania na rzecz dziecka i rodziny, a także umożliwiła kompleksową pomoc, dostosowaną do indywidualnych potrzeb i sytuacji danej rodziny. Dzięki współpracy wszystkich zaangażowanych stron zapewniono szybką interwencję w sytuacjach kryzysowych, a także długofalowe wsparcie i pomoc w procesie rekonstrukcji rodziny oraz poprawy warunków życia dziecka. Kluczowym elementem planowania pomocy dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym była również regularna komunikacja między instytucjami, wymiana informacji na temat sytuacji dziecka i rodziny oraz wspólne podejmowanie decyzji dotyczących działań oraz planów pomocy. Dzięki temu można było uniknąć dublowania się działań, zapewnić spójność i kontynuację pomocy oraz skutecznie reagować na zmieniające się potrzeby i sytuacje rodziny. Ważne było również zaangażowanie samej rodziny w proces pomocy oraz wspieranie w podejmowaniu działań mających na celu poprawę sytuacji i rozwiązanie problemów wynikających z problemu alkoholowego. Dzięki wsparciu ze strony instytucji oraz bliskich osób, rodziny miały większe szanse na pokonanie trudności i stworzenie zdrowego i stabilnego środowiska dla dziecka.

Nadrzędnym celem programu było zapobieganie powstawaniu negatywnych zjawisk związanych z nadużywaniem alkoholu. Pracownicy socjalni Ośrodka Pomocy Społecznej prowadzili rozmowy profilaktyczne w miejscu zamieszkania osób uzależnionych wspólnie z dzielnicowym Komendy Powiatowej Policji w Hajnówce. Program skupiał się również na edukacji społecznej dotyczącej szkodliwych skutków nadużywania alkoholu oraz promowaniu zdrowego stylu życia bez uzależnień. Organizowano spotkania informacyjne mieszkańcom Gminy Hajnówka, w szczególności dla dzieci i młodzieży, warsztaty edukacyjne związane z problematyką alkoholową. Przeprowadzano wywiady środowiskowe w miejscu zamieszkania przez pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przyjmowała zgłoszenia
o przypadkach wystąpienia nadużywania alkoholu, zapraszała na rozmowy osoby, w sprawie których wpływały zgłoszenia, kierowała na badanie przez biegłych w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego oraz nakłaniała do podjęcia leczenia odwykowego osoby uzależnione. Komisja opiniowała również wnioski o wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.

W roku 2023 odbyło się 13 posiedzeń komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Komisja rozpatrzyła 13 wniosków w sprawie leczenia odwykowego, które wpłynęły z Komendy Powiatowej Policji w Hajnówce, Prokuratury Rejonowej oraz od rodzin. Na zaproszenie komisji do rozmów motywujących do podjęcia leczenia odwykowego było zaproszonych 13 osób, zgłosiło się 4.

Mieszkańcy gminy Hajnówka są członkami Stowarzyszenia Abstynentów i Rodzin - Klubu „Dąb” w Hajnówce, w związku z tym dofinansowano coroczne spotkanie z okazji rocznicy trzeźwości oraz udzielono pomocy przy organizacji zabawy sylwestrowej.

Profilaktyczna działalność informacyjna i edukacyjna jest niezwykle ważna, aby zapobiegać różnego rodzaju problemom zdrowotnym, społecznym czy emocjonalnym. W ramach tego typu działań prowadzono warsztaty, spotkania czy kampanie edukacyjne, które były dostosowane do wieku i potrzeb grupy docelowej. Głównym celem powyższych działań była integracja osób wykluczonych społeczne ze środowiskiem lokalnym poprzez wspólne uczestnictwo szeregu wydarzeń na terenie gminy.

W 2023 r. na zadania związane z realizacją Gminnego Programu Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii wykorzystano środki finansowe w wysokości 44 667,82 zł.

7.4. Realizacja Programu Aktywności Lokalnej na lata 2017 – 2023

Program Aktywności Lokalnej na lata 2017 – 2023 (dalej zwany: PAL) służy inicjowaniu aktywności lokalnej ukierunkowanej na samoorganizowanie się w celu rozwiązania konkretnych problemów występujących w środowisku lokalnym. Dokument został opracowany zgodnie
z zaleceniami Lokalnej Grupy Działania „Puszcza Białowieska” dotyczącymi przygotowania dokumentacji aplikacyjnej dla naborów ogłaszanych dla wniosków o przyznanie pomocy w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w latach 2017 – 2020. We wdrażaniu PAL udział biorą organizacje pozarządowe działające na terenie Gminy Hajnówka – fundacje i stowarzyszenia oraz Gmina Hajnówka.

Klub Integracji Społecznej został powołany na podstawie Uchwały Nr XII/79/19 Rady Gminy Hajnówka z dnia 27 września 2019 r. Od dnia 08 października 2019 r. został wpisany do rejestru klubów integracji społecznej województwa podlaskiego pod numerem 8/2019. Utworzenie Klubu Integracji Społecznej w Dubiczach Osocznych wynika z Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Hajnówka na lata 2017- 2023.

Celem utworzenia i prowadzenia Klubu Integracji Społecznej przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce była poprawa jakości życia mieszkańców Gminy Hajnówka,
w szczególności osób długotrwale bezrobotnych, zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz biernych zawodowo, poprzez podniesienie jakości i zwiększenie dostępności do infrastruktury społecznej służącej realizacji celów dotyczących włączenia społecznego i walki
z ubóstwem.

W dniu 18.02.2023 roku w Klubie Integracji Społecznej odbył się koncert Chóru Gminy Hajnówka "Cegiełki" oraz zespołu wokalnego funkcjonującego przy Gminnym Centrum Kultury
w Dubinach. W wydarzeniu uczestniczyli mieszkańcy gminy Hajnówka. Mieszkańcy mieli również możliwość wspólnego śpiewania. W trakcie spotkania dzielnicowy Michał Kościuczuk przeprowadził wykład na temat „Fałszywy telefon”, „Jak działają sprawcy oszustw na wnuczka i na policjanta” oraz wręczył mieszkańcom odblaski. W czerwcu odbyły się warsztaty plastyczne na których uczestnicy tworzyli białoruską wycinankę „Drzewo życia”. Jesienią odbyły się „warsztaty
w karmelu”. Zorganizowano cykl spotkań z psychologiem i funkcjonariuszem policji KPP
w Hajnówce.

7.5. Dzienny Dom Pobytu w Nowoberezowie

DDP w Nowoberezowie został powołany na podstawie Uchwały Nr XXVII/219/21 Rady Gminy Hajnówka z dnia 14 grudnia 2021 r. Działalność rozpoczął od 1 stycznia 2022 roku. Funkcjonuje jako ośrodek wsparcia dla osób starszych i działa w strukturze Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Gminy Hajnówka. Podstawę prawną działalności DDP w Nowoberezowie stanowią: ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 poz. 901 ze zm.) oraz Regulamin Domu Dziennego Pobytu w Nowoberezowie wprowadzonego Zarządzeniem nr 5/2022 Kierownika GOPS. Zasady odpłatności za pobyt w Domu Dziennego Pobytu w Nowoberezowie wynikają z Uchwały nr XXVIII/232/22 z dnia 18 marca 2022 r. Rady Gminy Hajnówka w sprawie ustalenia w zakresie zadań własnych szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt
w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych.

Głównym celem utworzenia i prowadzenia Domu Dziennego Pobytu w Nowoberezowie przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce była aktywizacja społeczna oraz integracja osób starszych z terenu Gminy Hajnówka. Dom Dziennego Pobytu w Nowoberezowie przeznaczony jest dla mieszkańców Gminy Hajnówka w wieku 60+, którzy ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspakajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, a w szczególności dla osób, które ze względu na swoją sytuację zdrowotną i rodzinną wymagają wsparcia w zakresie integracji społecznej. Dom Dziennego Pobytu w Nowoberezowie przyczynia się do poprawy jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych, przeciwdziała uczuciu osamotnienia, izolacji społecznej, umożliwia spędzanie wolnego czasu wśród rówieśników,
a jednocześnie daje możliwość wykazania się swoimi zdolnościami i umiejętnościami. Zajęcia mają na celu podniesienie aktywności fizycznej i psychicznej seniorów.

W 2023 roku zorganizowano spotkania i warsztaty dla podopiecznych Domu Dziennego Pobytu w Nowoberezowie Gminy Hajnówka:

- spotkania międzypokoleniowe z dziećmi ze Szkoły Podstawowej w Dubinach z okazji świąt państwowych i religijnych,

- szkolenie komputerowe AKTYWNI+ - porozmawiajmy o bezpieczeństwie w sieci,

- warsztaty rękodzielnicze (m. in. rękodzieło w karmelu, „Drzewo życia”, ozdoby świąteczne, plastyczne),

- warsztaty kulinarne,

- lekcje bezpieczeństwa (m.in. pierwsza pomoc, bezpieczny senior, zasady zbierania grzybów, zagrożenia XXI wieku),

- wycieczka do Supraśla z mieszkańcami gminy,

- sadzenie kwiatów wokół budynku DDP,

- udział w spotkaniach „Danie wspólnych chwil”,

- spotkania z Wójt Gminy Hajnówka i Kierownikiem GOPS Hajnówka,

- zajęcia z fizykoterapeutą,

- uroczyste spotkania noworoczno- wigilijne oraz urodzinowe,

- codzienne zajęcia ze sprzętem relaksacyjno-rehabilitacyjnym oraz ćwiczenia usprawniające pamięć.

8. Bezpieczeństwo i ochrona przeciwpożarowa.

Realizacja zadań służących porządkowi publicznemu i ochronie przeciwpożarowej
i przeciwpowodziowej stanowi zadanie własne gminy na podstawie art. 6 ust. 14 Ustawy
o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609).

Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i obszarów Gminy Hajnówka stanowi jeden z celów Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Hajnówka na lata 2017-2023. Gmina Hajnówka wykonuje zadania z zakresu poprawy bezpieczeństwa poprzez partycypację w inicjatywach Komendy Powiatowej Policji w Hajnówce oraz rozwijając potencjał Ochotniczych Straży Pożarnych Gminy Hajnówka.

Na terenie Gminy Hajnówka funkcjonuje 6 jednostek OSP, zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym, w tym w systemie Krajowym Systemie Ratowniczo – Gaśniczym zarejestrowanych pozostają 3 jednostki. W 2023 r. do OSP należało 204 członków, w tym kobiet 20. Liczba członków honorowych wynosiła 45.

Wyjazdy w 2023 r.:

- OSP Mochnate: Pożar- 17, Miejscowe zagrożenia - 6, Alarm Fałszywy -2, Ćwiczenia - 4

- OSP Nowokornino: Pożar-18, Miejscowe zagr. - 26, Alarm Fałszywy -1, Ćwiczenia - 2

- OSP Orzeszkowo: Pożar – 13, Miejscowe zagrożenia – 4, Ćwiczenia - 1

Przy OSP w Mochnatem działa 1 zespół artystyczny do którego należy 9 członków.

Tabela 9. Szkolenia w OSP w 2023 r.:

	Liczba wyszkolonych	Liczba wyszkolonych w roku sprawozdawczym
Dowódcy OSP	24	1
Naczelnicy OSP	13	5
Strażacy ratownicy OSP	120	3
Kierowcy konserwatorzy sprzętu ratowniczego	29	11
Z zakresu ratownictwa technicznego	48	3
Z zakresu ratownictwa chemicznego i ekologicznego	4	0
Z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy	35	4

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Hajnówka

8.1. Stan mienia komunalnego jednostek OSP Gminy Hajnówka na dzień 31 grudnia 2023 r.

OSP MOCHNATE (KSRG)

Wyposażenie w sprzęt p-poż. – 298 756,51 zł

Samochody pożarnicze – 954 258,91 zł

- Mann (BHA 44LL) 2014 r. – średni specjalny samochód pożarniczy jednostki OSP Mochnate, należącej do systemu KSRG, dofinansowany ze środków Unijnych, biorący udział w akcjach ratowniczych na terenie gminy oraz powiatu hajnowskiego, wartość samochodu to 751 460,50 zł,

- Ford Transit (BHA 51FT) 2009 r. – lekki specjalny samochód pożarniczy, wyłoniony z przetargu, biorący udział w akcjach ratowniczych technicznych i pożarowych jednostki OSP Mochnate, wartość samochodu to 159 800,00 zł,

- Jelcz (BHA G943) 1984 r. – średni samochód pożarniczy jednostki OSP, biorący udział w akcjach ratowniczych na ternie gminy oraz powiatu hajnowskiego, wartość samochodu to 26 453,75 zł,

- Star (BTR 9064) 1974 r. – średni samochód pożarniczy (czasowo wycofany z ruchu drogowego), wartość samochodu to 16 544,66 zł,

- Star (BTR 9381) 1967 r. – średni samochód pożarniczy, eksponat.

W 2023 r. zakupiono odzież ochrony osobistej tj.: rękawice ochronne skórzane, buty specjalne skórzane, kominiarki niepalne oraz sprzęt wyposażenia w postaci: akumulatorów do radiotelefonów oraz hydronetkę. W remizie strażackiej zamontowano nowoczesną bramę garażową.

OSP NOWOKORNINO (KSRG)

Wyposażenie w sprzęt p-poż. – 206 786,79 zł

Samochody pożarnicze – 755 220,00 zł

- IVECO (BHA 77YT) 2019 r. - średni samochód pożarniczy GBA3/30 jednostki OSP Nowokornino, należącej do systemu KSRG, biorący udział w akcjach ratowniczych na terenie gminy oraz powiatu hajnowskiego, wartość samochodu to 755 220,00 zł

W 2023 r. zakupiono odzież ochrony osobistej tj.: rękawice ochronne skórzane, buty specjalne skórzane i gumowe, kominiarki niepalne, hełmy strażackie, ubrania strażackie oraz sprzęt wyposażenia: lina półstatyczna, linka ratownicza Zl, szelki z pasem biodrowym i lonża regulowana.

OSP ORZESZKOWO (KSRG)

Wyposażenie w sprzęt p-poż. – 252 805,72 zł

Samochody pożarnicze – 851 248,50 zł

- Renault (BHA AV33) 2020 r. - średni samochód pożarniczy z napędem 4x4, biorący udział
w akcjach ratowniczych na terenie gminy oraz powiatu hajnowskiego, wartość samochodu to 818 248,50 zł,

- Star (BTR 9082) 1983 r. – średni samochód pożarniczy (czasowo wycofany z ruchu drogowego), wartość samochodu to 33 000,00 zł.

W 2023 r. zakupiono sprzęt wyposażenia tj.między innymi: kamerę termowizyjną, prądownice wodne, węże i smoki ssawne itp. oraz odzież ochrony osobistej: ubranie koszarowe
i kominiarki niepalne.

8.2. Informacja o dotacjach dla OSP.

Wydatki poniesione na utrzymanie jednostek OSP w 2023 r. wyniosły – 265 727,68 zł.

Zostały one pokryte:

- środkami własnymi Gminy Hajnówka - 182 727,68 zł,

- środkami pozyskanymi z zewnątrz – 83 000,00 zł.

Środki własne Gminy Hajnówka (182 727,68 zł) zostały wydatkowane na:

dotację celową dla OSP Orzeszkowo w kwocie 10 964,50 zł na dofinansowanie ubezpieczenia samochodu ratowniczo - pożarniczego oraz dofinansowanie wkładu własnego przy realizacji programu ,,Mały Strażak”,
dotację celową dla OSP Nowokornino w kwocie 6 188,00 zł na dofinansowanie ubezpieczenia samochodu ratowniczo – pożarniczego,
dotację celową dla OSP Mochnate w kwocie 28 363,80 zł na dofinansowanie realizacji zadania polegającego na wykonaniu i montażu bramy w budynku remizy OSP Mochnate,
pozostałe wydatki związane z bieżącym utrzymaniem jednostek OSP – 137 211,38 zł.

Pozyskane środki z zewnątrz (83 000,00 zł) i ich przeznaczenie:

Dotacja Komendanta Głównego PSP:

- środki finansowe przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej przez jednostkę OSP Orzeszkowo (zakup sprzętu wyposażenia jednostki) – 20 000,00 zł.

Dotacja KSRG:

- na zapewnienie gotowości bojowej jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, w tym:

- OSP Mochnate - 2 000,00 zł – zakup sprzętu i wyposażenia,

- OSP Nowokornino – 2 000,00 zł – zakup sprzętu i wyposażenia.

Dotacja Marszałka Województwa Podlaskiego:

- na dofinansowanie zakupu sprzętu ratowniczo - gaśniczego i umundurowania
z przeznaczeniem dla jednostek:

- OSP Nowokornino - 2 000,00 zł dofinansowanie zakupu sprzętu wyposażenia osobistego i ochronnego.

- OSP Mochnate - 2 000,00 zł dofinansowanie zakupu sprzętu wyposażenia osobistego i ochronnego.

Dotacja WFOŚiGW:

- na dofinansowanie zakupu sprzętu ratowniczo - gaśniczego i umundurowania dla jednostek:

- OSP Orzeszkowo - 25 000,00 zł - zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego,

- OSP Nowokornino - 25 000,00 zł – zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego.

Dotacja z Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników:

- na dofinansowanie wyposażenia w sprzęt ratowniczo-gaśniczy i wyposażenia ochronnego jednostki OSP Orzeszkowo – 5 000,00 zł.

Ponadto Gmina Hajnówka udzieliła wsparcia Państwowej Straży Pożarnej w Hajnówce
w kwocie 45 000,00 zł tytułem wpłaty na państwowy fundusz celowy, na dofinansowanie inwestycji (zakup pojazdów PSP).

9. Rolnictwo[5]

Gmina ma charakter leśno-rolniczy co znajduje odzwierciedlenie w strukturze użytkowania terenu. Na terenie gminy Hajnówka przeważają lasy stanowiące około 57% (z czego ponad 97% stanowią lasy publiczne) powierzchni gminy, natomiast użytki rolne obejmują około 38%. Pozostałą część, to jest około 5%, stanowią grunty i nieużytki. Wschodnią część gminy zajmują tereny leśne należące do Puszczy Białowieskiej. Obszary o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronione stanowią ponad 60% powierzchni gminy.

Produkcja rolnicza uzależniona jest między innymi od dostępności gleb odpowiedniej jakości. W gminie Hajnówka podobnie jak, w powiecie Hajnowskim występują gleby ukształtowane
z utworów polodowcowych: gleby bielicowe, gleby brunatno ziemne, gleby płowe, gleby rdzawe, gleby oglejone, a w dolinach rzek i na torfowiskach gleby organogeniczne: czarne ziemie, gleby murszowe oraz torfy torfowisk przejściowych, niskich i wysokich. Stosunkowo niewielkie powierzchnie zajmują mady rzeczne. Największe powierzchnie stanowią gleby brunatne, brunatne oglejone i płowe. Gleby cechują się niską zawartością azotu, fosforu, potasu. Niedobory tych składników występują na 35% - 65% pow. użytków rolnych, w zależności od gminy. Według danych IUNG średni wskaźnik jakości przestrzeni produkcyjnej rolniczej na terenie gminy Hajnówka wynosi 63,2 punkty. Dla porównania w powiecie hajnowskim jest on równy 52,6 pkt, w województwie podlaskim jego wartość to 54,3 pkt., a w Polsce 66,6 pkt. Z punktu widzenia prowadzenia gospodarki rolnej, uwarunkowania w gminie Hajnówka są raczej dobre.

Struktura użytkowa powierzchni oraz ograniczenia prawne determinują funkcje ekonomiczne gminy, z których wiodącymi są produkcja rolna i leśna. Warunki dla rozwoju działalności rolniczej w gminie są dość dobre. Wynika to z dużego udziału żyznych gleb (IV klasa bonitacyjna) w strukturze gleb gminnych.

Wg Powszechnego Spisu Rolnego 2020 na terenie gminy Hajnówka funkcjonowało 788 gospodarstwa rolnych, z czego 787 to gospodarstwa indywidualne. Wg danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji w Hajnówce na dzień 31 grudnia 2023 r. ilość gospodarstw rolnych, które miały siedzibę producenta na terenie Gminy Hajnówka wyniosła 1230.

Tabela 10. Średnia wielkość gospodarstwa rolnego.

Gospodarstwa rolne ogółem		Gospodarstwa indywidualne
Grunty ogółem	Użytki rolne ogółem	Grunty ogółem	Użytki rolne ogółem
11,59	10,77	11,59	10,78

W 2023 roku Gmina Hajnówka zorganizowała bezpłatny odbiór odpadów z folii rolniczych, opakowań po nawozach i typu Big Bag od mieszkańców z terenu gminy. W ramach współpracy odpady oddało 23 rolników.

10. Ochrona środowiska naturalnego

Sprawy dotyczące ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej należą do zadań własnych gminy na podstawie art. 7 ust. 1 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2024 r. poz. 609).

Lesistość

Zgodnie z danymi GUS powierzchnia lasów ogółem znajdujących się w granicach administracyjnych Gminy Hajnówka wynosi 16 567 ha., w tym lasy publiczne stanowią 16 154 ha,
a prywatne 413 ha. Lesistość gminy jest bardzo wysoka – 56,5 %.

Obszary chronionego krajobrazu obejmują 19 517 ha. Z czego rezerwaty przyrody obejmują powierzchnię 5 667 ha.

Na terenie Gminy Hajnówka występują formy ochrony przyrody, takie jak Obszar Natura 2000 Puszcza Białowieska, Obszar Chronionego Krajobrazu Puszcza Białowieska, rezerwaty (13), 37 użytków ekologicznych, 504 pomników przyrody, korytarze ekologiczne Puszczy Białowieskiej (Uchwała Nr XXXVI/302/23 Rady Gminy Hajnówka z dnia 19 maja 2023 r. w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dla pomnika przyrody (Dz. Urz. Woj. Podl. z dnia 23 maja 2023 r., poz. 2907) - 1 pomnik, Uchwała Nr XXXVI/301/23 Rady Gminy Hajnówka z dnia 19 maja 2023 r.
w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dla pomnika przyrody (Dz. Urz. Woj. Podl. z dnia 23 maja 2023 r., poz. 2906) - 1 pomnik).

Powietrze

Rozproszona infrastruktura OZE (instalacje fotowoltaiczne) oprócz poprawy szeregu wskaźników związanych ze stanem środowiska wpłynęła również na poprawę bezpieczeństwa energetycznego w Gminie.

Woda

Wody powierzchniowe:

Obszar Gminy zasilany jest głownie przez rzekę Leśną Prawą (prawobrzeżny dopływ Bugu) i jej dopływ Perebel i Chwiszczej spływającą w kierunku SE. Północno - wschodnią część Gminy zasila rzeka Łutownia - dopływ Narewki, zaś cieki wodne południowo-zachodniej części Gminy (rejon Orzeszkowa, Pasiecznik i Dubicz Osocznych) należą do dorzecza Orlanki - dopływu Narwi. Rzeki płyną wąskimi, ale bogato rozczłonkowanymi dolinami wypełnionymi namułami lub torfami.

Z udostępnionych danych przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, na terenie Gminy znajdują się wody powierzchniowe o złym stanie JCWP i zagrożonym ryzyku nieosiągnięcia celów środowiskowych.

Wody podziemne:

Zgodnie z podziałem Polski na 172 Jednolite Części Wód Podziemnych gmina znajduje się
w obszarze JCWPd nr 52 oraz 56. JCWPd nr 52 znajduje się w obrębie obszaru bilansowego Z-10 Narew od granicy państwa do Biebrzy. Główną zlewnią w obrębie jest Narew (II). Składa się
z czterech pięter wodonośnych. Stan jednolitych części wód podziemnych (ilościowy, chemiczny, ogólny) został określony jako dobry. Znajduje to również potwierdzenie w dokumentacji prowadzonej przez Powiatową Stację Sanitarno – Epidemiologiczną – jakość wody pitnej w 2023 r. na terenie Gminy Hajnówka oceniona była dobra i przydatna do spożycia w poszczególnych wodociągach.

Susza:

Na podstawie analizy przeprowadzonej w Programie ochrony środowiska stwierdzono, iż gmina jest narażona na wystąpienie:

a) suszy atmosferycznej w stopniu bardzo narażonym,
b) suszy hydrologicznej w stopniu bardzo narażonym,
c) suszy hydrogeologicznej w stopniu słabo narażonym,
d) suszy rolniczej w stopniu bardzo narażonym.

Łącznie oceniając stopień narażenia gminy na występowanie suszy stwierdza się najwyższy stopień – obszar narażony na cztery typy suszy. POŚ wskazuje na szereg przedsięwzięć możliwych do wdrożenia na terenie gminy zmierzających do poprawy bezpieczeństwa hydrologicznego.

Materiały szkodliwe – azbest:

Politykę lokalną w zakresie unieszkodliwiania i utylizacji azbestu reguluje Program Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Stosowanych na terenie Gminy Hajnówka na lata 2007 – 2032. Zgodnie z danymi zawartymi w bazie azbestowej na terenie tut. Gminy znajduje się 5 316,11 ton takich wyrobów. Sukcesywne zmniejszenie stanu następuje poprzez utylizację azbestu przez mieszkańców na ich koszt oraz przez Gminę Hajnówka przy udzielonej dotacji z WFOŚGiW. W 2023 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Białymstoku prowadził programu dotacji w tym zakresie. Gmina Hajnówka w ramach ww. programu pozyskała dotację w wysokości 70% kosztów netto zadania. Realizacja zadania pn. „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Hajnówka” w zakresie odbioru i utylizacji wyrobów zawierających azbest została rozpoczęta w dniu podpisania umowy z Wykonawcą, tj. 30.11.2023 roku oraz zakończyła się w lutym 2024 roku.
W ramach realizacja zadania odebrano i zutylizowano 157,51 Mg płyt azbestowych (eternit). Koszt zadania wyniósł 94 506,00 zł brutto. Wysokość dotacji 52 065,80 zł netto.

11. Gospodarka odpadami komunalnymi

Gospodarka odpadami na terenie gminy realizowana jest na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1587 z późn.zm.) i ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2024 poz. 399). Rady Gminy Hajnówka na ich podstawie określiła zasady gospodarowania odpadami na nieruchomościach zamieszkałych i nieruchomościach, które są częściowo zamieszkałe i częściowo niezamieszkałe. Gmina zobowiązana jest do odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych z tych nieruchomości. Mieszkańcy gminy Hajnówka są zobligowani do prowadzenia zbiórki odpadów komunalnych w sposób selektywny. W przypadku niestosowania segregacji opłata za odbiór
i zagospodarowanie odpadów komunalnych jest podwyższona. Obowiązuje zwolnienie z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi z tytułu kompostowania bioodpadów
w przydomowym kompostowniku.

W myśl ustawy o odpadach, odpady komunalne zostały zdefiniowane jako odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Odpady komunalne powstają głównie w gospodarstwach domowych, ale również na terenach nieruchomości niezamieszkałych, jak: obiekty użyteczności publicznej (szkoły, przedszkola), infrastruktury (handel, obiekty turystyczne, usługi) oraz świetlice gminne, cmentarze, boiska sportowe, parkingi, przystanki.

Na terenie gminy Hajnówka od 2013 r. funkcjonuje Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Starym Berezowie. Odpady gromadzone są w kontenerach i odbierane przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o., ul. Łowcza 4, 17-200 Hajnówka.

Odbiór, transport i zagospodarowanie odpadów komunalnych z terenu Gminy Hajnówka realizowane było przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z. o. o., ul. Łowcza 4, 17-200 Hajnówka. Firma została wyłoniona w ramach przetargu nieograniczonego.

W 2023 roku stawka opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zbieranymi
i odbieranymi w sposób selektywny wynosiła 33,00 zł miesięcznie od mieszkańca zamieszkującą daną nieruchomość. W przypadku, gdy właściciel nieruchomości nie wypełnia obowiązku zbierania odpadów w sposób selektywny, w drodze decyzji zostanie mu naliczona opłata podwyższona za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości 66,00 zł od jednego mieszkańca na danej nieruchomości. Wysokość zwolnienia z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym, proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych w 2023 r. wynosiła 10,00 zł miesięcznie za 1 mieszkańca na danej nieruchomości.

Rada Gminy Hajnówka uchwałą Nr XXXII/267/22 z dnia 21 listopada 2022 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Hajnówka ustaliła opłatę miesięczną za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku nieruchomości, która jest
w części zamieszkała i w części niezamieszkała. Od 1 stycznia 2023 r. opłata wynosi 31,00 zł miesięcznie.

W 2023 roku Gmina Hajnówka na odbiór i zagospodarowanie odpadów wydatkowała łącznie kwotę 856 156,12 zł, w tym koszty zbierania i transportu odpadów – 783 538,57 zł. Pozostałe to koszty funkcjonowania systemu np. upomnienia, utrzymanie PSZOK w Starym Berezowie i koszty administracyjne. Wpływy z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w roku 2023 wyniosły 864 794,23 zł.

Liczba nieruchomości objętych systemem gospodarowania odpadami komunalnymi na dzień 31 grudnia 2023 r. wyniosła 1410. Odpady segregowano na następujące frakcje:

- metale i tworzywa sztuczne, odpady wielomateriałowe,

- szkło,

- papier i tektura,

- popiół i żużel,

- odpady biodegradowalne.

Odpady były odbierane zgodnie z harmonogramem. W 2023 roku łącznie odebrano z terenu Gminy Hajnówka 836,41 Mg odpadów, z czego 399,89 Mg stanowiły niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, tj. ok. 48 % ogółu zebranych odpadów komunalnych (Tabela 11). W porównaniu do roku ubiegłego nastąpił ogólny wzrost wytworzonych i odebranych odpadów o 5,6000 Mg.

W 2023 r. Koło Gospodyń Wiejskich w Rzepiskach wzięło udział w akcji ,,Gospodynie wspierajmy–elektrosprzęty oddajmy”. Sołectwa Lipiny i Pasieczniki Duże zorganizowały zbiórkę elektrosprzętów, w ramach akcji ,,Czyste sołectwo”. Razem zebrano i oddano:

1,4640 Mg – kod odpadów 20 01 35*
3,3820 Mg – kod odpadów 20 01 36*
1,0520 Mg – kod odpadów 20 01 23*

Tabela 11. Ilość odpadów komunalnych odebranych na terenie gminy (w Mg) w 2023 r.

Lp.	Kod odpadów	Rodzaj odpadów	Masa (Mg) odpadów odebranych w ramach gminnego systemu gospodarowania odpadami	Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunal-nych (Mg)	Masa odpadów zebranych na podstawie indywidual-nych umów (Mg)	Sposób zagospodarowania odebranych odpadów komunalnych (ilość potwierdzona przez Recyklera)
1	15 01 06	Zmieszane odpady opakowaniowe	115,3600	0,5800	4,8500	120,2100 – R12 0,5800 – R3
2	15 01 07	Opakowania ze szkła	81,0700	2,2600	2,1800	45,6970 – R5 39,6500 – R12
3	15 01 10*	Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności – bardzo toksyczne i toksyczne)		0,4050		0,3600 – R12 0,0150 – R1 0,0300 – R13
4	16 01 03	Zużyte opony		6,2100		R3
5	17 01 07	Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego,		15,3400		R-13
6	17 06 04	Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03		4,7400		R1
7	17 02 02	Szkło			0,5600	D5 Składowanie
8	20 01 01	Papier i tektura	15,0100		5,2000	R12
9	20 01 35*	Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21, 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki (1)	6,1400			R12
10	20 01 36	Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21, 20 01 23, 20 01 35	2,8600			R12
11	20 01 39	Tworzywa sztuczne/zanieczyszczone			1,2800	R12
12	20 01 99	Inne niewymienione frakcje zbierane selektywnie	93,0300		0,6000	48,7400 – R5 44,8900 – R12
13	20 02 01	Odpady ulegające biodegradacji	11,2500		6,4900	17,7400 Zmagazynowane przez podmiot odbierający odpady
14	20 02 03	Inne odpady nieulegające biodegradacji			5,2200	D5 Składowanie
15	20 03 01	Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne	205,2300		194,6600	R12
16	20 03 03	Odpady z czyszczenia ulic i placów			1,2800	R12
17	20 03 07	Odpady wielkogabarytowe	21,5400	25,4000		R12
18	20 03 99	Odpady komunalne nie wymienione w innych podgrupach			1,8900	R12
		RAZEM:	551,4900	54,8120	224,21

Nieruchomości niezamieszkałe, w tym miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz budynki użyteczności publicznej, są zobowiązane do posiadania umowy na odbiór odpadów, zawartej z firmą wpisaną do rejestru działalności regulowanej, prowadzonego przez Wójta Gminy Hajnówka. W 2023 roku 6 podmiotów posiadało zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości położonych na terenie gminy Hajnówka, tj.: PUK Sp. z o.o. w Hajnówce, ASTWA Sp. z o.o. Białystok, Usługi Komunalne BŁYSK Marianna Marczyk w Łomży, MPO Sp. z o.o. Białystok, Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. Bielsk Podlaski oraz KOMA Sp. z o.o. Białystok..

W 2023 r. przeprowadzono kontrolę wykonywania obowiązków nałożonych na właścicieli nieruchomości, dotyczących pozbywania się odpadów komunalnych z terenu nieruchomości
w miejscowościach: Borek, Czerlonka Leśna, Dubicze Osoczne, Dubiny ul. Łąkowa, Torowa, Golakowa Szyja, Kotówka, Lipiny, Mochnate, Nowosady, Pasieczniki Duże, Postołowo, Progale, Rzepiska, Sawiny Gród, Smolany Sadek, Wasilkowo, Zwodzieckie. Łącznie kontrolą objęto 572 nieruchomości. Zakres kontroli obejmował sposób segregacji oraz posiadanie kompostownika na nieruchomościach, których właściciele zadeklarowali kompostowanie bioodpadów. Mieszkańcom ww. miejscowości udzielono pouczenia dotyczącego prawidłowej segregacji odpadów poprzez wręczenie ulotki. Wydano 31 pisemnych upomnień za nieprawidłową segregację odpadów wynikającą z niedostatecznego przesortowania odpadów oraz obecności m.in. odpadów BIO, odpadów opakowaniowych (puszki, butelki PET), papieru, opakowań wielomateriałowych
w pojemniku na odpady zmieszane.

Gospodarka odpadami komunalnymi na terenie Gminy Hajnówka jest prowadzona prawidłowo. Zdecydowana większość odpadów komunalnych jest poddawana segregacji
i przekazywana do zagospodarowania. Mieszkańcy coraz chętniej segregują odpady komunalne.

Właściciele nieruchomości, na których znajdują się zbiorniki bezodpływowe na nieczystości ciekłe, w celu ich opróżniania korzystają z firm posiadających zezwolenie na odbiór i transport nieczystości ciekłych. W 2023 r. wpis do Rejestru działalności regulowanej, prowadzonego przez Wójta Gminy Hajnówka posiadało 9 przedsiębiorstw. Urząd Gminy Hajnówka prowadzi ewidencję zbiorników bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków. Na terenie gminy Hajnówka funkcjonuje aktualnie 273 zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe oraz 113 przydomowych oczyszczalni ścieków. W 2023 roku 164 właścicieli zawarło nową umowę z firmą posiadającą zezwolenie.

W 2023 roku zostały przeprowadzone kontrole dotyczące realizacji obowiązków właścicieli nieruchomości w zakresie nieczystości ciekłych w miejscowościach: Borek, Czerlonka Leśna, Dubicze Osoczne, Dubiny ul. Łąkowa, Torowa, Golakowa Szyja, Kotówka, Lipiny, Mochnate, Nowosady, Pasieczniki Duże, Postołowo, Progale, Rzepiska, Sawiny Gród, Smolany Sadek, Wasilkowo, Zwodzieckie. Wydano 19 decyzji nakazujących wykonania obowiązku przyłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej.

12. Ochrona zwierząt

Do zadań własnych Gminy należy m.in. zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom. Zadanie to było realizowane w ramach „Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobieganiu bezdomności zwierząt na terenie gminy Hajnówka w 2023 r.” uchwalonego przez Radę Gminy Hajnówka Uchwałą Nr XXXV/288/23 z dnia 31 marca 2023 r.

Odławianie, odbieranie, transport i utrzymanie bezpańskich zwierząt z terenu gminy Hajnówka realizowało wyłonione w drodze zapytania ofertowego Hajnowskie Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt „CIAPEK”, ul. Słowackiego 29, 17-200 Hajnówka.

Całodobową opiekę weterynaryjną w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt realizował Gabinet Weterynaryjny Eugeniusz Rutkowski, ul. Lipowa 83, 17-200 Hajnówka.

Usługę polegającą na odbiorze oraz utylizacji padłych zwierząt realizowała Zbiornica Skórzec Sp. z o.o., ul. Armii Krajowej 45, 08-114 Skórzec – całkowity koszt zadania wyniósł 4800,00 zł.

W roku sprawozdawczym Gmina Hajnówka zapewniła opiekę 5 psom odłowionym w 2023 r. oraz 6 psom odłowionym w poprzednich latach. Stanowiło to koszt 29 158,00 zł. W ramach „Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Hajnówka w 2023 roku” dofinansowano zabiegi sterylizacji albo kastracji 23 psów i 54 kotów posiadających właściciela, co stanowiło koszt 11 347,00 zł oraz zakupiono i przekazano społecznym opiekunom kotów karmę o wartości 609,05 zł.

W 2023 r. Gmina Hajnówka w ramach „Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Hajnówka w 2023 roku” wydatkowała łącznie kwotę ponad 46 074,05 zł.

Załączniki:

Inwestycje i projekty realizowane przez Gminę Hajnówka w 2023 r. w ramach wdrażania lokalnej polityki rozwoju z wykorzystaniem programów i środków zewnętrznych – zestawienie.

[1] Dane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Podlaski Oddział Regionalny. Biuro powiatowe w Hajnówce.

[2] Źródło: BDL, dostęp z dnia 17 kwietnia 2023 r.

[3] Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Hajnówce (dostęp z dnia 20.04.2023 r.).

[4] http://bip.ug.hajnowka.wrotapodlasia.pl/uchwal_rady/

[5] Zakres chronologiczny dla danych ogólnych ujętych w przedmiotowym zestawieniu jest uwarunkowany dostępnością danych Powszechnego Spisu Rolnego (przeprowadzony w 2020 r.). Dane PSR przeprowadzonego w 2020 r. na dzień sporządzenia niniejszego raportu nie były kompletne.

Metryka strony

Udostępniający: Urząd Gminy Hajnówka

Wytwarzający/odpowiadający: Referat Organizacyjny

Data wytworzenia: 2024-05-09

Wprowadzający: Redaktor BIP

Data modyfikacji: 2024-05-15

Opublikował: Redaktor BIP

Data publikacji: 2024-05-09

Drukuj do PDF

Drukuj